Khái niệm Khung đánh giá an toàn vốn nội bộ lần đầu tiên được nhắc đến tại Basel II vào tháng 6/2004, sau đó bản hoàn chỉnh được ban hành vào 2006. Theo đó, ICAAP là trọng tâm của trụ cột 2 thuộc Basel II, được định nghĩa như sau: “ICAAP đưa ra các hướng dẫn cho NHTM về đánh giá mức độ RR, KVRR, khả năng kiểm tra sức chịu đựng về vốn, mức độ đủ vốn kinh tế và các nội dung khác. Yêu cầu chính của khung ICAAP là đánh giá mức độ đủ vốn với các mức RR thích hợp của NHTM”.

Khung ICAAP được ban hành dưới dạng văn bản nội bộ, đề cập tới toàn bộ các RR trọng yếu của ngân hàng bao gồm: Các loại RR đã được đề cập tới ở trụ cột 1 của Basel II (RRTD, RRTT, RRHĐ) và các loại RR khác chưa được đề cập tới trong trụ cột 1 (RR tập trung, RRTK, RRLS trên sổ ngân hàng, RR danh tiếng, RR chiến lược và các RR khác). Bằng cách chuẩn bị lượng vốn dự phòng đủ bù đắp cho thiệt hại khi những RR trên xảy ra và kiểm tra sức chịu đựng, ngân hàng sẽ hình thành nên ICAAP.

Dựa trên khái niệm ICAAP được đưa ra tại Basel II, NHTW các nước cũng có các quy định riêng về hướng dẫn thực hiện ICAAP. So với nền tảng khái niệm ICAAP được nêu tại Basel II, khái niệm đánh giá an toàn vốn nội bộ ở các quốc gia nhìn chung không có nhiều khác biệt, tập trung vào việc đánh giá mức đủ vốn để ngân hàng có thể bù đắp khi phát sinh các RR trọng yếu, cụ thể như sau:

– Tại NHTW Trinidad và Tobago: ICAAP là quy trình liên tục về QLRR và sắp xếp để giảm thiểu tổn thất của RR trọng yếu cũng như đảm bảo việc đủ vốn. Trong đó, vốn dự phòng phải đảm bảo bù đắp tổn thất khi xảy ra RR trong bất cứ điều kiện hoạt động kinh doanh của ngân hàng. (Central Bank of Trinidad and Tobago, 2020)

– Tại NHTW Châu Âu: ICAAP là tập hợp đánh giá RR và vốn, kiểm soát được những RR trọng yếu dựa trên hệ thống QLRR phù hợp cùng chiến lược QLRR đã được xác định trước. (European Cantral Bank, 2018)

– Tại NHTW Slovenia: Đánh giá an toàn vốn nội bộ (ICAAP) là quy trình mà trong đó ngân hàng cần có khái niệm và đánh giá về các RR trọng yếu mà ngân hàng có thể đối mặt. Trên cơ sở đó, ngân hàng xác định các yêu cầu vốn và ước lượng về vốn kinh tế. (Slovenia bank, 2010)

– Tại NHTW Áo: Đánh giá an toàn vốn nội bộ (ICAAP) là tập hợp chiến lược, quy trình và các biện pháp được thiết kế để bảo đảm xác định và đo lường RR trọng yếu; duy trì lượng vốn kinh tế phù hợp với đặc trưng RR của ngân hàng; xây dựng, triển khai và hoàn thiện hệ thống QLRR hiệu quả. (Woschnagg E, 2008)

– Tại NHNN Việt Nam: Theo quy định tại Thông tư 13, ICAAP là việc tự đánh giá mức đủ vốn đảm bảo tuân thủ quy định của NHNN về tỷ lệ an toàn vốn và đạt được yêu cầu đề ra của NHTM, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Nguồn: Luận án Tiến sĩ “Khung đánh giá an toàn vốn nội bộ (ICAAP) của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam“