Hiện nay chưa có khái niệm thống nhất về dịch vụ ngân hàng. Theo cuốn từ điển bách khoa Việt Nam (2011) cho rằng: “Dịch vụ là các hoạt động phục vụ nhằm thỏa mãn những nhu cầu sản xuất kinh doanh và sinh hoạt”. Khái niệm dịch vụ trên còn chưa rõ ràng, hoặc một cách hiểu khác về dịch vụ là: “Dịch vụ là các lao động của con người được kết tinh trong giá trị của kết quả hay trong giá trị các loại sản phẩm vô hình và không thể nắm bắt được”

Như vậy, để có cái nhìn bao quát nhất về dịch vụ cần tổng hợp hai khái niệm về dịch vụ trên và từ đó thấy được hai đặc trưng của dịch vụ

– Thứ nhất, Dịch vụ có tính chất vô hình nên không thể lưu giữ được

– Thứ hai, Quá trình cung ứng và quá trình tiêu dùng được diễn ra đồng thời Ở Việt Nam hiện nay khi đề cập đến khái niệm dịch vụ ngân hàng vẫn chưa có một khái niệm nào. Trong Luật các Tổ chức Tín dụng chỉ đề cập đến ―hoạt động ngân hàng” chứ chưa giải thích cụ thể khái niệm dịch vụ ngân hàng.

– Theo nghĩa hẹp: Có một số quan điểm cho rằng hoạt động dịch vụ ngân hàng là các hoạt động sinh lời của ngân hàng trừ hoạt động tín dụng,

– Theo nghĩa rộng: Có quan điểm khác cho rằng hoạt động dịch vụ ngân hàng là tất cả các hoạt động của ngân hàng như tín dụng, tiền tệ, thanh toán… Quan điểm này phù hợp với cách phân loại các phân ngành dịch vụ ngân hàng trong Hiệp định chung về thương mại dịch vụ (GATS) của WTO và cũng phù hợp với nội dung của Hiệp định Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ.

Xem thêm: Khái niệm và đặc trưng của nền kinh tế xanh

Dịch vụ ngân hàng nằm trong dịch vụ tài chính, do vậy theo WTO một dịch vụ tài chính là bất kỳ dịch vụ nào có tính chất tài chính được một nhà cung cấp dịch vụ tài chính cung cấp. Theo phân loại dịch vụ của WTO, dịch vụ tài chính được xếp trong phân ngành thứ 7 trong số 12 phân ngành của dịch vụ. Cụ thể, dịch vụ tài chính bao gồm: dịch vụ bảo hiểm, dịch vụ ngân hàng, dịch vụ chứng khoán và các dịch vụ tài chính khác (ngoại trừ bảo hiểm).

Như vậy, trong phạm vi nghiên cứu, luận án sử dụng dịch vụ ngân hàng theo nghĩa rộng.

Hiện nay chưa có một khái niệm được công nhận về dịch vụ ngân hàng xanh do trong các nghiên cứu về dịch vụ ngân hàng xanh các tác giả không đặt nặng vấn đề xây dựng khái niệm chính xác mà các tác giả thường chú trọng đến lợi ích của dịch vụ ngân hàng xanh đối với MTXH. Một số quan điểm về dịch vụ ngân hàng xanh được một số học giả quốc tế đưa ra như sau:

– Theo Habib (2011), sản phẩm NHX là hàng hóa công cộng toàn cầu tạo cơ hội cho xã hội thu được lợi ích mà không có tác động tích cực hay tiêu cực nào đến môi trường. Tuy nhiên do ngân hàng phải đầu tư chi phí cao nên thường không quan tâm đến thiết lập sản phẩm xanh.

– Theo Chandra và Sudeepta (2011), NHX phát triển các sản phẩm và dịch vụ tài chính hỗ trợ phát triển thương mại dựa trên các lợi ích về môi trường, bao gồm tài trợ cho các dự án thân thiện môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, đầu tư vào quy trình và công nghệ sản xuất sạch hơn, trái phiếu và các quỹ tương hỗ dành cho môi trường.

– Theo Jamil Sharif và Niluthpaul Sarker (2013) cho rằng dịch vụ ngân hàng xanh có thể trực tiếp hoặc gián tiếp giúp giảm lượng khí thải carbon. Các hoạt động kinh doanh thân thiện với môi trường và các ngành công nghiệp tiết kiệm năng lượng sẽ được ngân hàng ưu tiên đầu tư. Các sản phẩm tiết kiệm năng lượng hoặc bất kỳ dự án nào liên quan đến việc phòng ngừa, giảm thiểu nguy cơ cho môi trường như: nhà máy năng lượng tái tạo, phân bón sinh học, bảng năng lượng mặt trời…nên được ngân hàng khuyến khích tài trợ.

– NHX thiết kế và cung cấp sản phẩm dịch vụ ngân hàng tiêu tốn ít tài nguyên và năng lượng để giảm lượng khí thải carbon. Các sản phẩm và dịch vụ này đáp ứng nhu cầu của khách hàng về các lựa chọn bền vững. Các sản phẩm NHX bao gồm: thế chấp xanh, tín dụng xanh, thẻ tín dụng xanh, tài khoản tiết kiệm xanh, ngân hàng trực tuyến…(Shikha Agrawal, 2014)

Tóm lại, từ các quan điểm trên, quan điểm của tác giả về dịch vụ NHX như sau: dịch vụ ngân hàng xanh được hiểu là các dịch vụ ngân hàng đảm bảo tiêu chí xanh thông qua các khoản tín dụng tài trợ cho các dự án thân thiện với môi trường sinh thái hoặc áp dụng chính sách quản lý rủi ro MTXH trong hoạt động cấp tín dụng và dịch vụ ngân hàng điện tử giúp giảm phát thải carbon, tiết kiệm năng lượng trong hoạt động nội bộ ngân hàng.

Nguồn: Luận án Tài chính ngân hàng “Phát triển dịch vụ ngân hàng xanh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam“