Tổng quan các nghiên cứu trong nước về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp

Tổng quan tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước cho thấy các nghiên cứu thực nghiệm về áp dụng chiến lược trách nhiệm xã hội cho các DN khá đa dạng

Twose & Rao (2003) nghiên cứu về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp ở Việt Nam trong hai ngành dệt và da giày. Nghiên cứu này chủ yếu nhìn dưới góc độ tuân thủ trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp theo yêu cầu từ người mua và tuân thủ quy định Luật. Undén (2007) nghiên cứu về ảnh hưởng của tập đoàn đa quốc gia trên phương diện CSR đến các DN Việt Nam.

Nghiên cứu này chỉ ra rằng các tập đoàn đa quốc gia là yếu tố xúc tác để các DN Việt Nam nghĩ về chiến lược dài hạn trong đó có trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Tuy nhiên, các DN Việt Nam vẫn còn ít quan tâm và thiếu nguồn lực thực hiện.

Ngo Quang Huan, Do Huu Tai, và Le Thanh Tiep (2016) với nghiên cứu “Relationships between corporate social responsibility and firm’s performance: an empirical case in the south of Vietnam”. Các tác giả thực hiện đánh giá mối quan hệ giữa trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp và KQHĐ của các DN phía Nam Việt Nam. Nghiên cứu phân tích dữ liệu từ 50 công ty niêm yết trên sàn chứng khoán HOSE từ năm 2012 – 2015. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp có tác động tích cực và mạnh mẽ đến KQHĐ của các DN.

Hoàng Thị Thanh Hương (2015) với luận án tiến sĩ “Áp dụng chiến lược trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) tại doanh nghiệp quy mô nhỏ và vừa Việt Nam: Nghiên cứu tình huống ngành May”. Luận án phát triển các thang đo trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) trong bối cảnh ngành may Việt Nam bao gồm 5 tiêu chí: trung tâm (centrality), cụ thể (specificity), chủ động (proactivity), tự nguyện (voluntarism) và công bố (visibility). Luận án cung cấp các bằng chứng các yếu tố lãnh đạo DN, yếu tố môi trường nội bộ và môi trường bên ngoài có ảnh hưởng thuận chiều đến CSR của DNNVV ngành may.

Luận án xác nhận cơ sở cho rằng trách nhiệm xã hội của các DNNVV ngành may đang ở mức ứng phó, thụ động hơn là chiến lược. Các bằng chứng này được xác nhận thông qua các phân tích định lượng. Bên cạnh đó luận án đã đề xuất mô hình PDCA để áp dụng chiến lược trách nhiệm xã hội tại các DNNVV ngành may Việt Nam. Mô hình này cho phép liên kết CSR vào các chủ đề chiến lược của DN và mang tính cải tiến liên tục. Điều này rất phù hợp với thực hiện CSR theo các giai đoạn phát triển bởi lẽ áp dụng CSR không phải là sự chuyển dịch ngay lập tức từ không đến có.

Nguyễn Hồng Hà (2016) với luận án “Ảnh hưởng của trách nhiệm xã hội doanh nghiệp tới lòng trung thành của khách hàng: nghiên cứu trong ngành thức ăn chăn nuôi tại miền Bắc Việt Nam”, Trường ĐH Kinh Tế Quốc Dân. Luận án đã đề xuất mô hình nghiên cứu tác động của trách nhiệm xã hội tới lòng trung thành của khách hàng, thông qua 03 biến trung gian là sự hài lòng của khách hàng, niềm tin của khách hàng, và quan hệ cá nhân. Sử dụng “mô hình cấu trúc tuyến tính” (SEM), luận án đã kiểm định đồng thời được các giả thuyết trong bối cảnh mới.

Từ các mối quan hệ tìm thấy được, đề xuất các gợi ý cho các DN trong ngành thức ăn chăn nuôi nhằm phát huy hơn nữa hiệu quả từ các chương trình trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, cải thiện được lòng trung thành của khách hàng, qua đó tăng hiệu quả kinh doanh.