Mục lục

Quan điểm, mục tiêu về phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện đến năm 2020

1. Quan điểm phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện đến năm 2020

Thứ nhất, bảo hiểm xã hội tự nguyện là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước nhằm thực hiện mục tiêu phát triển hệ thống ASXH theo Nghị quyết Đại hội XI của Đảng. Vì vậy, các cấp, các ngành từ trung ương đến địa phương cần nâng cao vai trò, trách nhiệm trong việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện có hiệu quả chính sách này. Chính vì vậy, quan điểm này đã được khẳng định rõ trong các Văn kiện, Nghị quyết của Đảng và Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của Nhà nước, cụ thể như sau:

– Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 30/01/2008 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X về tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường đã xác định: “Từng bước mở rộng và cải thiện hệ thống ASXH để đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu đa dạng của mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội…Xây dựng hệ thống BHXH đa dạng và linh hoạt phù hợp với yêu cầu của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Mở rộng các hình thức bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm tự nguyện” [1].

– Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 đã nêu: “Phát triển hệ thống ASXH đa dạng, ngày càng mở rộng và hiệu quả….Khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để người lao động tiếp cận và tham gia các loại hình bảo hiểm” [30].

– Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 01/6/2012 của Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về một số vấn đề về chính sách xã hội giai đoạn 2012 – 2020, nêu rõ: “Nghiên cứu, sửa đổi Luật BHXH theo hướng mở rộng đối tượng BHXH…Nghiên cứu xây dựng chính sách khuyến khích nông dân, lao động trong khu vực PCT tham gia BHXH tự nguyện” [2].

– Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 22/11/2012 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH giai đoạn 2012 – 2020, nêu rõ: “(1) BHXH là chính sách xã hội quan trọng, là trụ cột chính của hệ thống ASXH…; (2) Mở rộng và hoàn thiện chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội có bước đi, lộ trình phù hợp với phát triển kinh tế – xã hội của đất nước…; (3) BHXH phải theo nguyên tắc có đóng, có hưởng, quyền lợi tương ứng với nghĩa vụ, có sự chia sẻ giữa các thành viên, bảo đảm công bằng và bền vững của hệ thống BHXH; (4) Thực hiện tốt các chế độ, chính sách BHXH là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội, doanh nghiệp và của mỗi người dân” [3].

– Quyết định số 1215/QĐ-TTg ngày 23-7-2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển ngành BHXH Việt Nam đến năm 2020, trong đó đưa ra: “(1) BHXH là chính sách xã hội quan trọng, là trụ cột chính của hệ thống ASXH…; (2) Phát triển ngành BHXH Việt Nam phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của đất nước và đồng bộ với phát triển các dịch vụ xã hội…;(3) Thực hiện tốt các chế độ, chính sách BHXH là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội, doanh nghiệp và của mỗi người dân; (4) Khuyến khích các tổ chức dịch vụ công ích của Nhà nước tham gia cung ứng các dịch vụ thu, chi BHXH…; (5) Tăng cường hợp tác quốc tế để có thêm nguồn lực, kinh nghiệm trong việc thực hiện các chính sách BHXH và hiện đại hóa hệ thống công nghệ thông tin”.[55]

Xem thêm: Nội dung cơ bản về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện ở Việt Nam

Thứ hai, Nhà nước tạo điều kiện và đổi mới cơ chế cho người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Theo đó, do thu nhập người lao động nước ta nói chung và người lao động tham gia BHXH tự nguyện nói riêng nhìn chung còn thấp, để khuyến khích người lao động tham gia BHXH tự nguyện, Nhà nước nên giảm thuế khi sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và giảm thuế nông nghiệp như thủy lợi phí…cho lao động là nông dân và PCT. Đồng thời phải đổi mới cơ chế chính sách đóng và hưởng BHXH tự nguyện.

Thứ ba, tăng cường công tác thông tin tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH tự nguyện đến mọi tầng lớp lao động trong xã hội. Theo quan điểm này, ngành BHXH Việt Nam cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền để mỗi người lao động thấy được vai trò, ý nghĩa của việc tham gia BHXH tự nguyện, cũng như quy trình, thủ tục đăng ký tham gia và hưởng BHXH tự nguyện. Để từ đó họ chủ động tìm hiểu và tự giác tham gia.

2. Mục tiêu phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện đến năm 2020

Trên cơ sở những quan điểm đã nêu, Nghị quyết của Đảng, Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của Nhà nước và Chiến lược phát triển ngành BHXH Việt Nam đã đặt ra mục tiêu cụ thể sau:

– Thực hiện có hiệu quả các chính sách, chế độ BHXH; tăng nhanh diện bao phủ đối tượng tham gia BHXH, nhất là BHXH tự nguyện; phấn đấu đến năm 2020 cả nước có khoảng 50% lực lượng lao động tham gia BHXH, trong đó có 3 triệu người tham gia BHXH tự nguyện.

– Sử dụng an toàn và bảo đảm cân đối quỹ BHXH trong dài hạn; xây dựng hệ thống BHXH hiện đại, chuyên nghiệp, hiệu quả cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

– Tiêu chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ và quản lý đối tượng, đảm bảo chậm nhất đến năm 2015 phải hoàn thành việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động của các cơ quan trong toàn Ngành. Mỗi công dân tham gia BHXH, được cấp một số định danh và thống nhất với số định danh công dân do Nhà nước quy định để phục vụ và quản lý quá trình thu, giải quyết chính sách, chi trả các chế độ BHXH, một cách chính xác và thuận tiện.

– Kiện toàn hệ thống tổ chức bộ máy ngành bảo hiểm xã hội Việt Nam, nâng cao năng lực quản lý và thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

– Hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin (mạng máy tính, máy chủ, máy trạm, an ninh mạng, trung tâm dữ liệu ngành và hệ thống phần mềm, cơ sở dữ liệu, dịch vụ công trực tuyến trên mạng internet) để giải quyết các chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội, lộ trình như sau: Chậm nhất đến năm 2015 đảm bảo liên thông, kết nối thông tin được giữa các đơn vị BHXH trên địa bàn tỉnh, thành phố; chậm nhất đến năm 2017 liên thông, kết nối thông tin giữa các đơn vị trong toàn ngành BHXH trong phạm vi cả nước.