Introduction

Trong bối cảnh các thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội và suy thoái môi trường ngày càng trở nên cấp bách, vai trò của lĩnh vực tài chính đã vượt ra ngoài mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận đơn thuần. Một sự chuyển đổi căn bản đang diễn ra, định hình lại cách thức hoạt động của thị trường vốn, ngân hàng và đầu tư. Khái niệm “tài chính bền vững” nổi lên như một khuôn khổ quan trọng, nhấn mạnh sự tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG) vào quá trình ra quyết định tài chính. Phần này của bài nghiên cứu sẽ đi sâu vào làm rõ khái niệm đa diện này, xem xét các định nghĩa khác nhau, sự phát triển của nó, các thành phần cốt lõi và tầm quan trọng ngày càng tăng trong hệ thống kinh tế hiện đại, dựa trên tổng quan các nghiên cứu học thuật gần đây.

Khái niệm về tài chính bền vững

Tài chính bền vững là một khái niệm rộng và đang phát triển, về cơ bản đề cập đến quá trình xem xét các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG) khi đưa ra quyết định đầu tư trong lĩnh vực tài chính, nhằm tăng trưởng bền vững và lâu dài, không chỉ cho các nhà đầu tư mà còn cho xã hội nói chung và môi trường. Ủy ban Châu Âu định nghĩa tài chính bền vững là quá trình đưa các yếu tố ESG vào quá trình ra quyết định đầu tư và cho vay, dẫn đến tăng cường đầu tư vào các hoạt động và dự án bền vững (European Commission, 2018). Khái niệm này vượt xa các hình thức đầu tư có trách nhiệm xã hội (SRI) truyền thống, vốn thường tập trung vào việc sàng lọc các ngành công nghiệp “không đạo đức” hoặc dựa trên giá trị. Tài chính bền vững mang tính chiến lược và tích hợp hơn, nhận thấy rằng các yếu tố ESG không chỉ là vấn đề đạo đức mà còn là những yếu tố tài chính trọng yếu ảnh hưởng đến rủi ro, lợi nhuận và khả năng tồn tại lâu dài của các khoản đầu tư và doanh nghiệp. Schumacher (2017) nhấn mạnh rằng tài chính bền vững không chỉ là một “ngách” trong tài chính mà là sự thay đổi cơ bản về cách tài chính hoạt động, tập trung vào việc tạo ra giá trị lâu dài bằng cách tính đến các tác động bên ngoài. Điều này đòi hỏi một sự thay đổi trong tư duy, từ việc chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn sang một cách tiếp cận toàn diện hơn, xem xét mối quan hệ tương hỗ giữa hiệu quả tài chính và sức khỏe của hành tinh cũng như xã hội.

Sự phát triển của khái niệm tài chính bền vững có thể được truy vết từ các phong trào đầu tư có đạo đức và SRI từ thế kỷ 20. Tuy nhiên, sự nổi lên thực sự của tài chính bền vững như một khuôn khổ chính thống gắn liền với nhận thức ngày càng tăng về các rủi ro và cơ hội liên quan đến các vấn đề môi trường và xã hội. Các sự kiện như khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 đã làm lộ rõ sự cần thiết của việc đánh giá rủi ro một cách toàn diện hơn, bao gồm cả những rủi ro phi tài chính truyền thống. Đồng thời, các hiệp định quốc tế như Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu (2015) và Chương trình Nghị sự 2030 của Liên Hợp Quốc về Phát triển Bền vững (SDGs) đã tạo ra một khuôn khổ chính sách toàn cầu, thúc đẩy các dòng tài chính hướng tới các mục tiêu bền vững (OECD, 2020). Pollman (2019) lập luận rằng tài chính bền vững là phản ứng tự nhiên của thị trường tài chính đối với những thách thức phức tạp của thế kỷ 21, đòi hỏi các cơ chế tài chính mới để huy động vốn cho quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp và bao trùm hơn. Các tổ chức như Nguyên tắc Đầu tư Có Trách nhiệm của Liên Hợp Quốc (UNPRI), được thành lập năm 2006, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy việc tích hợp ESG vào hoạt động đầu tư, cung cấp một nền tảng cho các nhà đầu tư cam kết với các nguyên tắc này.

Các thành phần cốt lõi của tài chính bền vững bao gồm một loạt các công cụ, chiến lược và khung pháp lý. Một trong những khía cạnh quan trọng nhất là việc tích hợp các yếu tố ESG vào phân tích và ra quyết định đầu tư. Điều này có nghĩa là, ngoài các phân tích tài chính truyền thống, các nhà đầu tư và tổ chức tài chính còn xem xét các yếu tố như lượng khí thải carbon, quản lý tài nguyên nước, lao động công bằng, quyền con người, cấu trúc ban lãnh đạo và đạo đức kinh doanh khi đánh giá một công ty hoặc một dự án (Gillan, Koch, & Starks, 2021). Nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ ngày càng tăng giữa hiệu quả ESG và hiệu quả tài chính, cho thấy rằng các công ty quản lý tốt các rủi ro và cơ hội ESG có xu hướng hoạt động tốt hơn về mặt tài chính trong dài hạn (Cheng, Ioannou, & Serafeim, 2014). Điều này cung cấp một động lực thị trường mạnh mẽ cho việc áp dụng các nguyên tắc tài chính bền vững. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động huy động vốn của doanh nghiệp có thể được tìm hiểu thêm tại đây: https://luanvanaz.com/mot-so-chi-tieu-danh-gia-hieu-qua-hoat-dong-huy-dong-von.html

Một thành phần quan trọng khác là sự phát triển của các sản phẩm tài chính bền vững chuyên biệt. Các trái phiếu xanh (green bonds) là một ví dụ điển hình, cho phép huy động vốn cho các dự án có lợi ích môi trường rõ ràng, chẳng hạn như năng lượng tái tạo hoặc hiệu quả năng lượng (OECD, 2020). Tương tự, trái phiếu xã hội (social bonds) tài trợ cho các dự án giải quyết các vấn đề xã hội như nhà ở giá rẻ hoặc y tế. Các quỹ đầu tư bền vững, quỹ tác động (impact funds) và các khoản vay liên kết bền vững (sustainability-linked loans) cũng ngày càng phổ biến, cung cấp cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp các lựa chọn để tài trợ và đầu tư vào các hoạt động phù hợp với mục tiêu bền vững. Sự ra đời của các công cụ này đòi hỏi các khung phân loại rõ ràng để đảm bảo tính minh bạch và ngăn chặn tình trạng “tẩy xanh” (greenwashing). Phân loại Xanh của EU (EU Taxonomy) là một nỗ lực đáng chú ý nhằm cung cấp một hệ thống phân loại chung cho các hoạt động kinh tế được coi là bền vững về mặt môi trường, nhằm hướng các dòng vốn đến đúng nơi cần thiết (European Commission, 2020).

Quản lý rủi ro bền vững là một khía cạnh không thể thiếu của tài chính bền vững. Các rủi ro liên quan đến ESG có thể có tác động tài chính đáng kể. Rủi ro khí hậu, ví dụ, bao gồm rủi ro vật lý (thiệt hại tài sản do các hiện tượng thời tiết cực đoan) và rủi ro chuyển đổi (chi phí liên quan đến việc chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp, như giá carbon, thay đổi chính sách hoặc đổi mới công nghệ làm lỗi thời các tài sản hiện có) (Schoenmaker, 2019). Rủi ro xã hội có thể bao gồm các vấn đề về chuỗi cung ứng, mối quan hệ lao động hoặc sự chấp nhận của cộng đồng. Rủi ro quản trị liên quan đến tham nhũng, cấu trúc ban lãnh đạo yếu kém hoặc thiếu minh bạch. Việc xác định, đánh giá và quản lý các rủi ro ESG này là rất quan trọng đối với sự ổn định tài chính của các tổ chức và hệ thống tài chính nói chung. Ngân hàng trung ương và cơ quan quản lý tài chính ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của việc tích hợp các yếu tố rủi ro khí hậu và môi trường vào giám sát tài chính và kiểm tra sức chịu đựng. Một bài viết khác về quản trị rủi ro cũng sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề này: https://congnghesong.com/cac-yeu-to-anh-huong-den-quan-tri-rui-ro-tai-chinh-trong-cac-doanh-nghiep-bid1191.html

Tài chính bền vững không chỉ là trách nhiệm của các tổ chức tài chính mà còn liên quan đến một mạng lưới các bên liên quan rộng lớn. Các doanh nghiệp cần áp dụng các mô hình kinh doanh bền vững và minh bạch trong việc báo cáo hiệu quả ESG của mình. Các nhà đầu tư, cả tổ chức và cá nhân, có vai trò quan trọng trong việc tạo ra nhu cầu về các sản phẩm và dịch vụ tài chính bền vững, đồng thời sử dụng quyền sở hữu của mình để thúc đẩy hành vi bền vững của các công ty. Các chính phủ và cơ quan quản lý cần thiết lập các khung pháp lý và chính sách hỗ trợ, tạo sân chơi bình đẳng và khuyến khích các hoạt động tài chính bền vững thông qua các ưu đãi và yêu cầu báo cáo. Các tổ chức xã hội dân sự đóng vai trò là những người giám sát và vận động, nâng cao nhận thức và thúc đẩy sự thay đổi. Sự hợp tác giữa các bên liên quan này là rất cần thiết để thúc đẩy sự phát triển hiệu quả của tài chính bền vững.

Mặc dù đã có những bước tiến đáng kể, tài chính bền vững vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những thách thức chính là thiếu dữ liệu ESG đáng tin cậy, nhất quán và có thể so sánh được. Sự đa dạng của các tiêu chuẩn báo cáo và xếp hạng ESG có thể gây khó khăn cho các nhà đầu tư trong việc đánh giá thực tế hiệu quả bền vững của các công ty (Pollman, 2019). Nguy cơ “tẩy xanh” (greenwashing), nơi các công ty hoặc sản phẩm tài chính tuyên bố là bền vững mà không có cơ sở thực tế, cũng là một mối quan ngại nghiêm trọng, làm suy yếu niềm tin vào thị trường tài chính bền vững. Hơn nữa, việc tích hợp đầy đủ các yếu tố ESG vào mô hình định giá tài sản và phân tích tài chính vẫn là một lĩnh vực đang được phát triển, đòi hỏi sự đổi mới về phương pháp luận. Sự cần thiết của việc xây dựng năng lực và kiến thức chuyên môn về tài chính bền vững trong ngành tài chính cũng là một rào cản cần vượt qua. Cuối cùng, việc đảm bảo rằng tài chính bền vững thực sự đóng góp vào việc giải quyết các thách thức môi trường và xã hội trên quy mô lớn, chứ không chỉ đơn thuần là tối ưu hóa danh mục đầu tư, đòi hỏi sự giám sát và đo lường tác động rõ ràng (OECD, 2021). Có một phương pháp để đánh giá đầu tư đó là phân tích đánh giá đầu tư về mặt xã hội: https://luanvanaz.com/phuong-phap-phan-tich-danh-gia-hieu-qua-dau-tu-ve-mat-xa-hoi-sroi.html

Trong bối cảnh toàn cầu, sự khác biệt về khung pháp lý và tiêu chuẩn giữa các khu vực cũng tạo ra sự phức tạp. Ví dụ, trong khi Liên minh Châu Âu đi tiên phong trong việc phát triển các khung pháp lý toàn diện cho tài chính bền vững, các khu vực khác có thể có các tiếp cận khác nhau hoặc chậm hơn trong việc áp dụng. Điều này đặt ra thách thức cho các nhà đầu tư toàn cầu và cần có sự phối hợp quốc tế để thúc đẩy tính nhất quán và khả năng tương tác. Tuy nhiên, sự quan tâm ngày càng tăng từ các ngân hàng trung ương và các diễn đàn quốc tế như G20 cho thấy tài chính bền vững đã trở thành một ưu tiên chính sách trên phạm vi toàn cầu. Nghiên cứu học thuật tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc làm sáng tỏ các khía cạnh phức tạp của tài chính bền vững, đánh giá hiệu quả của các chính sách và công cụ, và xác định các lĩnh vực cần cải tiến.

Tóm lại, khái niệm tài chính bền vững là sự phát triển tất yếu của hệ thống tài chính nhằm phản ứng với những thách thức và cơ hội của kỷ nguyên bền vững. Nó là một khuôn khổ tích hợp, xem xét các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị cùng với hiệu quả tài chính truyền thống. Với sự hỗ trợ từ các khung pháp lý, đổi mới công cụ tài chính và nhận thức ngày càng tăng của các bên liên quan, tài chính bền vững đang chuyển từ một lĩnh vực chuyên biệt sang một yếu tố trung tâm của ngành tài chính toàn cầu, với tiềm năng to lớn trong việc định hình một tương lai kinh tế bền vững hơn. Để làm được điều này thì cần sự phối hợp nhịp nhàng trong quản lý: https://luanvanaz.com/khai-niem-ve-quan-ly.html

Conclusions

Tài chính bền vững đã nổi lên như một yếu tố không thể thiếu trong hệ thống tài chính hiện đại, định nghĩa lại vai trò của vốn trong việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế song hành với bảo vệ môi trường và cải thiện xã hội. Khái niệm này, dựa trên việc tích hợp các yếu tố ESG vào ra quyết định tài chính, không chỉ nhằm mục đích quản lý rủi ro và nắm bắt cơ hội mới mà còn hướng tới việc tạo ra tác động tích cực cho xã hội và hành tinh. Mặc dù vẫn còn những thách thức liên quan đến dữ liệu, tiêu chuẩn và nguy cơ tẩy xanh, sự phát triển nhanh chóng của các công cụ, khung pháp lý và nhận thức toàn cầu cho thấy tài chính bền vững đang ngày càng trở nên chính thống. Nó đại diện cho một sự chuyển đổi cơ bản về cách chúng ta nghĩ về mối quan hệ giữa tài chính và sự bền vững, là chìa khóa để huy động nguồn lực cần thiết cho một tương lai thịnh vượng và bền vững hơn cho tất cả mọi người. Các chính sách xúc tiến hỗ trợ sẽ giúp tài chính bền vững phát triển hơn nữa: https://luanvanaz.com/chinh-sach-xuc-tien-ho-tro-kinh-doanh-trong-doanh-nghiep-duoc-pham.html

References

Cheng, B., Ioannou, I., & Serafeim, G. (2014). Corporate social responsibility and access to finance. Strategic Management Journal, 35(1), 1-23. doi:10.1002/smj.2131

European Commission. (2018). Action Plan: Financing Sustainable Growth. COM(2018) 97 final. Publications Office of the European Union.

European Commission. (2020). Taxonomy: Final report of the Technical Expert Group on Sustainable Finance. Publications Office of the European Union.

Gillan, S. L., Koch, A., & Starks, L. T. (2021). Measuring Corporate Culture: Evidence from Glassdoor Reviews. Journal of Financial Economics, 142(2), 533-551. doi:10.1016/j.jfinec.2020.02.005

OECD. (2020). Sustainable Finance: Enabling the Transition to a Low-Carbon Economy. OECD Publishing, Paris.

OECD. (2021). ESG Investing: Practices, Progress and Challenges. OECD Working Papers on Finance, Insurance and Private Pensions, No. 73. OECD Publishing, Paris.

Pollman, T. (2019). Sustainable Finance: The Challenges of Achieving ESG Goals. Palgrave Macmillan.

Schoenmaker, D. (2019). Macroprudential Supervision in the Eco-Fin Age. Bruegel Working Paper, No. 05/2019.

Schumacher, K. (2017). Sustainable Finance: Regulation and Trends. In: Leal Filho W. (eds) Handbook of Climate Change Adaptation. Springer, Cham. doi:10.1007/978-3-319-56834-2_129-1

Questions & Answers

Q&A

Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn

Luận Văn A-Z  nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!

UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT

Nhận báo giá Xem thêm