Tự chủ tài chính tại Vườn quốc gia: Phân bổ nguồn lực – Góc nhìn từ Luận án Tiến sĩ
1. Cơ sở lý luận về Tự chủ tài chính (TCTC) của Vườn quốc gia (VQG)
1.1. Khái niệm Tự chủ tài chính
Tự chủ (autonomy) là trạng thái chất lượng của một đối tượng hoặc một đơn vị như là nhà nước, chính quyền địa phương, một tổ chức, một cơ quan.
Tự chủ tài chính (TCTC) đề cập đến khả năng của một tổ chức trong việc kiểm soát các quyết định tài chính và nguồn lực mà không có sự can thiệp đáng kể từ bên ngoài. Nó liên quan đến quyền tạo thu nhập, phân bổ ngân sách theo nhu cầu và mục tiêu riêng của tổ chức.
1.2. Ý nghĩa của Tự chủ tài chính trong tổ chức công
- Đa dạng hóa nguồn lực: Cho phép các tổ chức phản ứng nhanh chóng với các xu hướng thị trường và các thay đổi trong bối cảnh thực tế.
- Thúc đẩy sự đổi mới và thích ứng: Tạo cơ hội cho các tổ chức đầu tư vào cơ sở vật chất hạ tầng, nguồn nhân lực.
- Trách nhiệm giải trình và minh bạch: Đi kèm với đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quản lý tài chính.
- Tính bền vững lâu dài: Cho phép các tổ chức lập kế hoạch và quản lý nguồn tài chính của mình với tầm nhìn dài hạn.
1.3. Mục tiêu của Tự chủ tài chính đối với các tổ chức công
- Trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các tổ chức công.
- Thực hiện chủ trương xã hội hóa trong việc cung cấp dịch vụ cho xã hội.
- Thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với ĐVSNCL, Nhà nước vẫn quan tâm đầu tư để hoạt động sự nghiệp ngày càng phát triển.
2. Tự chủ tài chính tại các Vườn quốc gia
2.1. Khái niệm Vườn quốc gia
VQG là khu vực được thành lập để bảo vệ đa dạng sinh học cấu trúc sinh thái cơ bản, hỗ trợ các quá trình môi trường và thúc đẩy giáo dục và giải trí. VQG được xác định rõ ràng về không gian, được công nhận, quản lý thông qua luật pháp và các phương tiện hiệu quả khác, để đạt được mục tiêu lâu dài bảo tồn thiên nhiên với các dịch vụ HST liên quan và giá trị văn hóa.
2.2. Khái niệm Tự chủ tài chính tại các Vườn quốc gia
TCTC trong VQG đề cập tới khả năng của VQG trong việc ra quyết định không giới hạn về các công việc tài chính nội bộ của đơn vị mình. Khả năng quản lý các quỹ một cách độc lập sẽ giúp một VQG có thể định ra và hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược của mình. Nói cách khác, TCTC trong VQG chính là năng lực của VQG trong việc huy động, quản lý các quỹ và phân bổ ngân sách của mình một cách độc lập.
2.3. Nội dung nghiên cứu Tự chủ tài chính tại Vườn quốc gia
2.3.1. Tự chủ về huy động và tạo nguồn tài chính
Là cách thức để VQG có thể huy động và tạo nguồn tài chính nhằm tạo lập quỹ tiền tệ. Nguồn lực tài chính có thể được huy động dưới dạng tiềm năng (nguồn lực tài nguyên hoặc nguồn nhân lực) và nguồn tài chính dưới dạng thực tế (vốn hay tiền).
2.3.2. Tự chủ về phân bổ nguồn lực tài chính
Tự chủ về phân bổ nguồn lực tài chính là những cách thức liên quan đến việc quyền tự chủ phân bổ tài chính có được từ NSNN, các nguồn huy động được theo quy định tại các VQG. Một cơ chế tài chính tốt là cơ chế tài chính phải đảm bảo các nguồn lực tài chính được phân bổ đúng mục đích và hiệu quả.
2.3.3. Tự chủ trong sử dụng nguồn lực tài chính
Cơ chế sử dụng nguồn tài chính cùng với chính sách phân bổ nguồn tài chính là cơ sở quan trọng nhất để các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện việc giám sát chi tiêu cho VQG.
2.4. Các nhân tố để thực hiện hiệu quả TCTC ở VQG
Cần áp dụng nguyên lý quản lý dựa trên kết quả (RBM):
- Xác định mục tiêu rõ ràng
- Giám sát và đánh giá kết quả
- Cơ chế phản hồi và điều chỉnh
- Tăng cường trách nhiệm giải trình
- Quản lý hiệu quả nguồn tài chính
- Nâng cao năng lực quản lý
2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện tự chủ tài chính tại các Vườn quốc gia
2.5.1. Các nhân tố khách quan
- Chủ trương, chính sách của Nhà nước
- Các chế độ, tiêu chuẩn, định mức của Nhà nước
2.5.2. Các yếu tố chủ quan
- Năng lực của các VQG
- Năng lực quản trị VQG
3. Đặc điểm các Vườn Quốc gia trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn
3.1. Hệ thống các Vườn Quốc gia ở Việt Nam
Tính đến năm 2022 cả nước đã có 34 VQG.
3.2. Chức năng, nhiệm vụ của Vườn quốc gia
- Tổ chức bảo vệ nguyên vẹn các HST rừng.
- Phát triển rừng trên cơ sở trồng mới, phục hồi rừng.
- Thực hiện công tác nghiên cứu thực nghiệm khoa học.
- Tổ chức các hoạt động dịch vụ khoa học, chuyển giao kỹ thuật, giáo dục hướng nghiệp lâm nghiệp.
- Tổ chức tham quan, nghỉ mát, nghỉ dưỡng, DSLST.
- Thực hiện công tác tuyên truyền, giáo dục phổ cập cho nhân dân về ý thức bảo vệ rừng; phòng cháy chữa cháy rừng.
3.3. Phân cấp quản lý
Hệ thống VQG hiện được phân cấp quản lý chủ yếu ở 2 cấp: cấp trung ương và cấp địa phương.
3.4. Đặc điểm cơ bản của các VQG trực thuộc Bộ NN & PTNT quản lý
- Số lượng Vườn quốc gia trực thuộc Bộ NN&PTNT: 06 VQG.
- Tổ chức bộ máy và nhân lực VQG trực thuộc Bộ NN&PTNT: Giám đốc, các phòng ban chuyên môn.
- Tài nguyên và ĐDSH các VQG trực thuộc Bộ NN&PTNT: Tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng.
4. Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp tiếp cận
- Nghiên cứu về cơ chế TCTC ở 2 cấp độ: cấp quốc gia, cấp độ VQG.
4.2. Khung phân tích nghiên cứu
[Sơ đồ khung phân tích – Có thể chèn hình ảnh sơ đồ từ luận án gốc]4.3. Phương pháp thu thập thông tin
- Thông tin thứ cấp: Thu thập từ các báo cáo, tài liệu của Bộ NN&PTNT, Tổng cục Lâm nghiệp, các VQG.
- Thông tin sơ cấp:
- Phỏng vấn bán cấu trúc: Sử dụng phiếu điều tra bán cấu trúc.
- Phỏng vấn sâu: Lấy ý kiến trực tiếp của người được phỏng vấn.
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia: Tham vấn các chuyên gia.
4.4. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu
- Phân tích định tính các phỏng vấn.
- Phương pháp thống kê mô tả số liệu.
- Phương pháp thống kê phân tích.
4.5. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu
- Các chỉ tiêu phản ánh thực trạng TCTC của VQG:
- Các chỉ tiêu phản ánh mức độ tự chủ trong huy động nguồn lực.
- Các chỉ tiêu phản ánh mức độ tự chủ trong phân bổ nguồn lực tài chính.
- Các chỉ tiêu phản ánh mức độ tự chủ trong sử dụng nguồn lực tài chính.
- Các chỉ tiêu nghiên cứu khác.
Lưu ý: Bài viết này chỉ trích xuất nội dung từ chương 1 và 2 của luận án gốc. Các chương tiếp theo sẽ cung cấp kết quả nghiên cứu và thảo luận chi tiết, cũng như các giải pháp cụ thể để thúc đẩy TCTC tại các VQG.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
