Những thành tựu trong công tác phát triển nguồn nhân lực trong các trường cao đẳng, đại học ngoài công lập ở Việt Nam

Trong hai thập kỷ qua, GD ĐH NCL đã đạt được mức tăng trưởng cực kỳ ấn tượng về mặt số lượng. Tuy nhiên, tỷ lệ trường NCL so với thế giới còn rất thấp. Hiện nay tỷ lệ các trường ĐH và CĐ nước ta chỉ chiếm khoảng 19%, tương đương với Pakistan, bằng ½ so với Malaisia và gần ¼ so với Hàn Quốc. Về quy mô đào tạo, cho đến nay, tổng số sinh viên đang học tại các trường cao đẳng, đại học ngoài công lập đang chiếm khoảng 14% tổng số SV trong cả hệ thống. Tuy nhiên, căn cứ vào mục tiêu Chiến lược phát triển GD 2009-2020 đề ra là đến năm 2020 đạt tỷ lệ 40% tổng số SV học trong các trường NCL, thì mục tiêu này rất khó đạt được. Hơn nữa, nếu nhìn vào xu thế các năm gần đây, tỷ trọng SV vào học tại các trường NCL chẳng những không tăng, mà còn giảm, đến mức có ngành buộc phải đóng cửa.

– Về số lượng và biến động của số lượng GV, trong những năm qua số lượng GV tại các trường cao đẳng, đại học ngoài công lập có nhiều biến động theo chiều hướng tăng lên, tốc độ tăng về số lượng GV đã dần bắt kịp với tốc độ tăng của sinh viên. Động thái này đã giúp các trường trường cao đẳng, đại học ngoài công lập cơ bản đáp ứng được nhu cầu về đội ngũ giảng viên trong giai đoạn trước mắt đồng thời giúp cho tỷ lệ SV/GV của các trường ngày càng giảm xuống.

– Về chất lượng, đội ngũ giảng viên của các trường cao đẳng, đại học ngoài công lập có trình độ cao và được đào tạo bài bản. Các trường cao đẳng, đại học ngoài công lập đã có những chính sách thu hút và tuyển dụng các SV tốt nghiệp loại giỏi; thu hút được những người tốt nghiệp thạc sĩ, tiến sĩ tại các trường đại học trong và ngoài nước và đặc biệt là giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ đã nghỉ hưu tại các trường ĐH, CĐ NCL, các viện nghiên cứu còn đủ sức khỏe vào làm GV, trong đó có nhiều người giữ vị trí đầu ngành ở các cơ sở giáo dục đại học, các viện nghiên cứu đến giảng dạy và hỗ trợ bồi dưỡng GV trẻ. Chính các GV có trình độ cao này, trong thời gian vừa qua đã góp phần quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng đào tạo, cũng như uy tín, thương hiệu của các trường cao đẳng, đại học ngoài công lập.

Bên cạnh đó, đội ngũ giảng viên của các trường cao đẳng, đại học ngoài công lập có phẩm chất đạo đức tốt, lập trường tư tưởng vững vàng, luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và pháp luật của Nhà nước, chấp hành tốt các qui định của pháp luật, các qui định của ngành. ĐNGV của các trường phần lớn là những GV yêu nghề, có trách nhiệm, tận tụy với SV với nghề dạy học, đó là tâm lực của đội ngũ giảng viên; là sức khỏe tâm hồn là lương tâm, đạo đức của các nhà giáo trong các trường cao đẳng, đại học ngoài công lập.

– Về cơ cấu đội ngũ giảng viên theo trình độ, mặc dù đội ngũ giảng viên có học hàm học vị ngày càng tăng lên, đây là kết quả đáng ghi nhận về chất lượng đội ngũ giảng viên các trường ĐH, CĐ NCL và cũng phần nào khẳng định chất lượng đào tạo của các trường ĐH, CĐ NCL. Tuy nhiên, nếu căn cứ vào mục tiêu mà Chính phủ đặt ra cho hệ thống giáo dục đại học: “đến năm 2020 có ít nhất 100% giảng viên đạt trình độ thạc sỹ và 25% đạt trình độ tiến sỹ” thì đây cũng là vấn đề mà các trường ĐHNCL cần phải phấn đấu rất nhiều.

Cơ cấu ĐNGV theo độ tuổi: số GV ở độ tuổi từ 30-44 tuổi chiếm 47,55% đây là một điểm tích cực trong cơ cấu ĐNGV theo độ tuổi. Nhóm GV ở độ tuổi này là lực lượng đang sung sức, có năng lực, nhiệt tình, ham học hỏi và được đào tạo chính qui, có khả năng tiếp thu nhanh các kỹ thuật hiện đại. ĐNGV này là lực lượng nòng cốt, kế cận của ĐNGV cao tuổi trong các trường ĐH, CĐ NCL ở tương lai nếu được chăm sóc và bồi dưỡng tốt.

Các trường NCL đã kết hợp giữa việc quy hoạch, tuyển chọn với việc đào tạo và bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng của đội ngũ giảng viên. Công tác tuyển dụng giảng viên đã ngày càng được cải thiện. Nhiều trường đã căn cứ vào mục tiêu phát triển để xây dựng kế hoạch tuyển dụng giảng viên. Lãnh đạo nhiều trường đã xác định quy hoạch phát triển ĐNGV mà đặc biệt là giảng viên cơ hữu là một trong những nhiệm vụ quan trọng đề phát triển nhà trường theo hướng bền vững.

Công tác tuyển dụng được công khai hóa để tất cả mọi người quan tâm đều được biết. Nhiều trường đã triển khai áp dụng quy trình ISO 9000 vào công tác tuyển dụng giảng viên, đảm bảo tính công khai minh bạch. Nhiều trường đã chú trọng đến việc thu hút và phát triển đội ngũ có trình độ và năng lực phù hợp, đặc biệt là ĐNGV cơ hữu. Nhờ vậy đội ngũ giảng viên các trường NCL dần được cải thiện về cả số lượng lượng lẫn chất lượng.

Công tác sử dụng giảng viên đã có nhiều tiến bộ các trường đã căn cứ vào tình hình thực tế về số lượng, năng lực của giảng viên và mục tiêu của nhà trường để tiến hành phân công một cách hợp lý dân chủ. Hạn chế tối đa việc phân công, sử dụng NNL không hợp lý ảnh hưởng đến sự phát triển năng lực cá nhân của từng cán bộ giảng viên cũng như việc thực hiện mục tiêu của nhà trường.

Một số trường đã tạo điều kiện để đội ngũ giảng viên không ngừng phát triển, đã cấp kinh phí để các cán bộ giảng viên trẻ được đi đào tạo sau ĐH ở trong và ngoài nước nhằm từng bước cải thiện cơ cấu đội ngũ giảng viên theo hướng nâng cao trình độ chuyên môn.

Hầu hết các trường cao đẳng, đại học ngoài công lập đang vươn lên mạnh mẽ đều xây dựng cho mình một tỷ lệ giảng viên cơ hữu ấn tượng, với những chính sách đầu tư thích đáng. Tình trạng tỷ lệ trọng giảng viên thỉnh giảng trong tổng số giảng viên của nhiều trường còn cao so với quy định của Bộ GD&ĐT đang dần được cải thiện. Cơ cấu về trình độ chuyên môn của giảng viên cao đẳng, đại học ngoài công lập cũng thay đổi theo chiều hướng tích cực. Số giảng viên có trình độ trên ĐH tăng từ 46,4% năm 2001 lên 50,0% năm 2008 và 56,2% năm 2012.

Các trường đã nghiêm túc tổ chức thực hiện đúng và đầy đủ theo các văn bản quy phạm pháp luật của nhà nước, tuân thủ chặt chẽ và bám sát sự chỉ đạo của các cơ quan nhà nước cấp trên trong việc đẩy mạnh công tác quản lý nâng cao chất lượng giảng viên.

Chất lượng giảng dạy và NCKH của đội ngũ giảng viên các trường cao đẳng, đại học ngoài công lập có nhiều tiến bộ, hầu hết đều say mê với nghề nghiệp giảng dạy nên chất lượng từng bước được nâng cao. Đội ngũ cán bộ giảng dạy rất tâm huyết với nghề nghiệp, có lý tưởng cống hiến cho sự nghiệp GD&ĐT. Đội ngũ giảng viên đã tham gia ngày một hiệu quả hơn vào các chương trình xã hội, để gắn nhà trường với thực tiễn xã hội.

Những thành tựu trong công tác phát triển nguồn nhân lực trong các trường đại học, cao đẳng ngoài công lập ở Việt Nam