Dựa trên trích xuất nội dung từ chương 1 và 2 của luận án, đây là bài viết chuẩn SEO về chủ đề: Kinh nghiệm quốc tế về tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương: Bài học cho Việt Nam
Kinh nghiệm quốc tế về tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương: Bài học cho Việt Nam
Đối tượng mục tiêu: Các nghiên cứu sinh và giảng viên đại học.
Nội dung chính: Nghiên cứu kinh nghiệm tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương tại một số quốc gia trên thế giới và rút ra bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.
Tổng quan về nghiên cứu tổ chức chính quyền địa phương và thành phố trực thuộc Trung ương
Các nghiên cứu chung về chính quyền địa phương
Trong những năm gần đây, đã có nhiều nghiên cứu về chính quyền địa phương và chính quyền đô thị nói chung ở Việt Nam. Các nghiên cứu này tập trung vào các khía cạnh như:
- Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cơ sở các nước ASEAN: Nghiên cứu yếu tố tự quản của chính quyền địa phương.
- Cải cách tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương đáp ứng yêu cầu của Nhà nước pháp quyền XHCN: Nghiên cứu lý luận và thực tiễn về chính quyền địa phương, đặc biệt là tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương.
- Tổ chức quyền lực nhà nước ở địa phương trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Nghiên cứu bản chất và đặc điểm về tổ chức quyền lực nhà nước ở địa phương và đề xuất các giải pháp đổi mới, hoàn thiện việc tổ chức quyền lực nhà nước liên quan đến tổ chức.
- Cơ sở lý luận và thực tiễn của việc đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân địa phương: Phân tích, luận giải cơ sở lý luận của tổ chức chính quyền địa phương nói chung và HĐND nói riêng ở Việt Nam; phân tích, làm rõ thực trạng với những ưu điểm, thành tựu và những hạn chế, bất cập trong tổ chức và hoạt động của HĐND ở Việt Nam.
Các nghiên cứu này đã đề cập đến các khía cạnh chung về chính quyền địa phương, trong đó có liên quan đến chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương.
Các nghiên cứu về chính quyền đô thị, chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
Bên cạnh các nghiên cứu chung về chính quyền địa phương, cũng có một số nghiên cứu tập trung vào chính quyền đô thị và chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương, bao gồm:
- Nghiên cứu mô hình bộ máy chính quyền thành phố Hồ Chí Minh: Nghiên cứu, đề xuất mô hình tổ chức bộ máy chính quyền thành phố Hồ Chí Minh thích ứng với giai đoạn chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế, thực hiện chủ trương công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
- Đổi mới mô hình tổ chức chính quyền đô thị đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính: Nghiên cứu, tìm hiểu những vấn đề lý luận về đô thị, quá trình tổ chức, thành lập các đơn vị hành chính đô thị gắn với quá trình tổ chức bộ máy chính quyền đô thị nhằm đáp ứng các yêu cầu cải cách hành chính.
- Thiết lập mô hình tổ chức chính quyền đô thị: Nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn để kiến nghị đưa ra mô hình tổ chức cho CQĐT, được biết là những đô thị lớn của Việt Nam trong giai doan hiện đó.
- Những luận cứ khoa học xây dựng chính quyền đô thị ở Hà Nội: Đóng góp những giá trị lý luận cho quá trình nghiên cứu, thiết kế mô hình tổ chức tại một thành phố cụ thể.
Các nghiên cứu này đã chỉ ra rằng chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương là một cấp của chính quyền đô thị, nó có nét chung là chính quyền đô thị. Tuy nhiên, chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương có vị trí, vai trò, tính chất, chức năng và cơ cấu tổ chức riêng.
Đánh giá khái quát tình hình nghiên cứu
Đánh giá kết quả nghiên cứu
Về lý luận:
- Các nghiên cứu đã có các quan niệm về chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương, tuy không có một định nghĩa rõ rệt.
- Các nghiên cứu cũng chỉ ra các đặc điểm của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương so với chính quyền tỉnh vùng nông thôn, chủ yếu liên quan đến tính chất liên thông của cơ sở hạ tầng xã hội và cơ sở hạ tầng kỹ thuật.
Về thực trạng:
- Các công trình nghiên cứu đã chỉ ra nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương, cơ cấu của các cơ quan Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân ở mỗi cấp chính quyền của thành phố trực thuộc Trung ương.
- Các nghiên cứu về chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương đã thực hiện việc nghiên cứu các quá trình hình thành và phát triển của pháp luật về chính quyền địa phương.
Về các đề xuất:
- Hầu như các công trình nghiên cứu đều có các đề xuất vấn đề xây dựng và hoàn chỉnh chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương.
- Các nghiên cứu về cơ sở thành lập cấp chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương đều gắn với đặc điểm của đơn vị hành chính nhân tạo của đô thị.
Những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
- Nhiều vấn đề của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương còn cần phải được nghiên cứu liên quan với chính quyền địa phương nói chung.
- Các nghiên cứu về chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương còn những vấn đề chưa được nghiên cứu hoặc còn có các ý kiến khác nhau.
- Cần có nghiên cứu chuyên sâu về đánh giá hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương.
Cơ sở lý thuyết nghiên cứu
Lý thuyết nghiên cứu
- Tham khảo những lý thuyết có liên quan về mô hình tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương.
- Dựa trên cơ sở lý thuyết của khoa học quản lý về mối quan hệ có tính quy luật giữa chủ thể quản lý và khách thể quản lý.
- Về lý luận quản trị quốc gia hiện đại.
Giả thuyết khoa học và câu hỏi nghiên cứu
- Giả thuyết: Mô hình chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương, tổ chức và hoạt động của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương hiện nay cần có những điều chỉnh, thích ứng để đáp ứng yêu cầu, điều kiện hiện nay.
- Câu hỏi nghiên cứu:
- Trong bối cảnh mới, cần nhận thức về tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương và các nội dung liên quan, trong đó có vai trò và nội dung phân cấp, phân quyền Chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương như thế nào?
- Pháp luật hiện hành và thực tiễn tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương đã được thể hiện và cần đánh giá như thế nào?
- Hoàn thiện, đổi mới mô hình tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương và xác lập tổ chức và hoạt động của chính quyền thành phố cần dựa trên các định hướng gì và giải pháp cụ thể?
Những vấn đề lý luận về tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
Khái niệm chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
Chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương là chính quyền đô thị – pháp nhân công quyền được tổ chức ở đơn vị hành chính thành phố trực thuộc Trung ương nhằm thực hiện quản lý nhà nước trên địa bàn hành chính – lãnh thổ và đảm bảo quyền cơ bản của công dân, bảo đảm cung ứng các dịch vụ công ở thành phố.
Đặc điểm của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
- Chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương là chính quyền được tổ chức theo nguyên tắc tập trung dân chủ.
- Chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương là chính quyền mà phần chủ yếu là hoạt động có tính chất đô thị.
- Tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương ở Việt Nam hầu hết là chính quyền đang trong giai đoạn phát triển, đô thị hoá, nên phần nông thôn, nông nghiệp còn chiếm tỷ lệ cao.
- Trong tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương có phần nội đô tạo thành các đơn vị hành chính với một số cấp chính quyền.
- Chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương là các cấp chính quyền đóng vai trò quan trọng trong ảnh hưởng lan tỏa đến sự phát triển chung của quốc gia.
- Chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương là chính quyền được lập ra ở đơn vị hành chính thành phố trực thuộc Trung ương.
- Về mặt khuôn khổ pháp lý, ở Việt Nam, là một bộ phận của chính quyền địa phương, các vấn đề liên quan đến chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương cơ bản được điều chỉnh bởi Hiến pháp, Luật TCCQĐP.
Vị trí, vai trò của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
Vị trí:
- Chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương là cấp chính quyền địa phương cấp tỉnh.
- Được đặt “trực tiếp dưới quyền” của Trung ương.
Vai trò:
- Được thể hiện gắn liền với đơn vị hành chính mà trên đó, thành phố trực thuộc Trung ương mà chính quyền được lập ra.
- Từ chức năng quản lý nhà nước trên địa bàn lãnh thổ và tổ chức cung ứng dịch vụ công.
Nguyên tắc tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
- Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng pháp luật.
- Tập trung dân chủ.
- Phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân.
- Hiện đại, minh bạch, trách nhiệm giải trình.
- Hội đồng nhân dân làm việc theo chế độ hội nghị và quyết định theo đa số.
- Uỷ ban nhân dân hoạt động theo chế độ tập thể Ủy ban nhân dân kết hợp với trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân.
- Bảo đảm quyền chủ động, tự chịu trách nhiệm của các cấp hành chính nhà nước.
- Cần phân định thẩm quyền quản lý hợp lý cho các cấp, các bộ phận.
- Nguyên tắc bảo đảm sự tham gia của công dân vào công việc quản lý một cách dân chủ.
- Tổ chức chính quyền phù hợp với đặc điểm cơ sở hạ tầng kỹ thuật và cơ sở hạ tầng xã hội.
Cấu thành tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
- Hội đồng nhân dân.
- Uỷ ban nhân dân.
- Các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân.
Các mối quan hệ cơ bản của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
- Quan hệ của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương với cấp uỷ Đảng ở thành phố trực thuộc Trung ương.
- Quan hệ của chính quyền với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị – xã hội.
- Quan hệ của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương với chính quyền cấp trên trực tiếp.
- Quan hệ của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương với chính quyền cấp dưới.
- Quan hệ bên trong của chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương.
Phân loại tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
- Thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh là đơn vị hành chính cấp tỉnh loại đặc biệt.
- Các đơn vị hành chính cấp tỉnh còn lại được phân thành ba loại: loại I, loại II và loại III.
Các yếu tố tác động đến việc tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
- Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế trong bối cảnh toàn cầu hoá.
- Yêu cầu hoàn thiện Nhà nước pháp quyền, đổi mới quản trị nhà nước và cải cách hành chính.
- Yêu cầu về dân chủ của đời sống chính trị -xã hội ở đô thị.
- Sự phát triển của khoa học và công nghệ.
- Tác động của điều kiện tự nhiên và xã hội đô thị.
Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam
Kinh nghiệm tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương tại một số quốc gia
- Thành phố Berlin (Đức): Mô hình tổ chức chính quyền thành phố Berlin, CHLB Đức, là một hệ thống phức tạp kết hợp giữa quyền lực chính phủ liên bang và quyền lực địa phương.
- Thành phố Paris (Pháp): Mô hình tổ chức chính quyền thành phố Paris, Pháp, là một ví dụ điển hình của hệ thống quản lý đô thị tiên tiến và hiệu quả, phản ánh sự kết hợp hài hòa giữa quản lý trung ương và quyền tự quản địa phương.
- Thành phố Bắc Kinh (Trung Quốc): Mô hình tổ chức chính quyền thành phố Bắc Kinh, Trung Quốc, là một hệ thống phức tạp và chặt chẽ, phản ánh cấu trúc hành chính và chính trị của quốc gia này.
Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam
- Tổ chức bộ máy chính quyền thành phố trực thuộc trung ương theo hướng tinh gọn, cắt giảm tầng nấc trung gian, bảo đảm tính nhanh chóng và kịp thời trong công tác quản lý.
- Chính quyền thành phố trực thuộc trung ương có quyền tự trị.
- Xây dựng một mô hình cộng đồng thống nhất, hoàn chỉnh.
Quan điểm và giải pháp đổi mới tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương
Quan điểm đổi mới
- Thể chế hóa chủ trương của Đảng về đổi mới mô hình tổ chức chính quyền địa phương nói chung và chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương nói riêng.
- Đổi mới tổ chức chính quyền trên cơ sở Hiến pháp năm 2013, phù hợp với đặc thù của địa phương.
- Đổi mới tổ chức chính quyền phải bảo đảm nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước và nhận thức chung về yêu cầu tổ chức chính quyền hiện đại.
- Đổi mới tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương theo hướng quản trị hiện đại, hiệu quả, bảo đảm tốt an sinh của người dân.
- Đổi mới tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương phù hợp với bối cảnh, yêu cầu hội nhập quốc tế.
Giải pháp đổi mới
- Giải pháp về pháp lý:
- Xem xét sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
- Ban hành văn bản luật điều chỉnh tập trung về tổ chức chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương.
- Đề xuất mô hình tổ chức chính quyền địa phương:
- Phương án 1: Chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương là chính quyền đầy đủ với Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân.
- Phương án 2: Tổ chức chính quyền trong nội thành cấp thành phố chỉ có một cấp đầy đủ với Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân.
- Về tổ chức các cơ quan thuộc cơ cấu Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân:
- Xác định “phần cứng” cơ cấu tổ chức.
- Xác định “phần mềm” tổ chức chính quyền địa phương do chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương xem xét, quyết định.
- Giải pháp khắc phục sự thiếu vắng của thiết chế dân chủ đại diện:
- Tăng cường số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách.
- Tăng cường trách nhiệm giải trình của người đứng đầu chính quyền.
- Thúc đẩy vai trò, trách nhiệm và bảo đảm để các đại biểu dân cử, các chủ thể khác trong việc giám sát, kiểm soát hoạt động của các cấp chính quyền.
- Tăng cường nguồn lực:
- Tăng cường nguồn lực nhân sự và chế độ đãi ngộ.
- Tăng cường khung khổ pháp lý phúc đáp xây dựng chính quyền điện tử, hướng tới chính quyền số và xã hội số.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
