Tóm tắt

Nghiên cứu này tập trung phân tích một cách toàn diện các điều kiện thiết yếu để phát triển ngành du lịch tại Việt Nam, một ngành kinh tế đầy tiềm năng và đóng góp ngày càng quan trọng vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Bài viết đi sâu vào các yếu tố then chốt, bao gồm tài nguyên tự nhiên phong phú và đa dạng, di sản văn hóa lịch sử đặc sắc, cơ sở hạ tầng đang từng bước được hoàn thiện, nguồn nhân lực và các chính sách quản lý. Việt Nam sở hữu bờ biển dài, khí hậu đa dạng, hệ sinh thái phong phú, cùng với nền văn hóa đa dân tộc và bề dày lịch sử, tạo nên những lợi thế cạnh tranh nổi bật trên bản đồ du lịch thế giới. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch và đảm bảo sự phát triển bền vững, nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết phải đầu tư và hoàn thiện cơ sở hạ tầng, tăng cường các hoạt động quảng bá và xúc tiến du lịch, chú trọng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, đặc biệt là các mô hình du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch MICE và du lịch chăm sóc sức khỏe. Đồng thời, bài viết cũng đề xuất các giải pháp về chính sách và quản lý, bảo vệ môi trường và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, nhằm thúc đẩy ngành du lịch Việt Nam phát triển bền vững, hiệu quả và toàn diện, góp phần vào sự thịnh vượng chung của quốc gia.

Nội dung chính

NHỮNG ĐIỀU KIỆN ĐỂ PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI VIỆT NAM

Việt Nam, với vị trí địa lý chiến lược, lịch sử lâu đời và nền văn hóa đa dạng, đang ngày càng khẳng định vị thế là một điểm đến du lịch hấp dẫn trên bản đồ du lịch toàn cầu. Sự phát triển mạnh mẽ của ngành du lịch Việt Nam không chỉ mang lại nguồn thu kinh tế đáng kể mà còn góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam ra thế giới. Tuy nhiên, để đạt được sự phát triển bền vững và hiệu quả, ngành du lịch Việt Nam cần phải dựa trên nền tảng vững chắc của nhiều điều kiện khác nhau, từ tài nguyên thiên nhiên ưu đãi, di sản văn hóa phong phú đến cơ sở hạ tầng hiện đại, nguồn nhân lực chất lượng cao và các chính sách quản lý phù hợp. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích các điều kiện then chốt này, từ đó đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm thúc đẩy ngành công nghiệp không khói này phát triển toàn diện và bền vững trong tương lai.

ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN VÀ CẢNH QUAN

Tài nguyên thiên nhiên và cảnh quan đóng vai trò nền tảng, là yếu tố cốt lõi thu hút du khách đến với Việt Nam. Sự đa dạng và phong phú của tài nguyên tự nhiên không chỉ tạo ra sức hấp dẫn đặc biệt mà còn là cơ sở để phát triển nhiều loại hình du lịch khác nhau, đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách.

Vị trí địa lý và đường bờ biển

Việt Nam sở hữu vị trí địa lý vô cùng đặc biệt, nằm ở trung tâm khu vực Đông Nam Á, với đường bờ biển trải dài hơn 3.260km, không tính bờ biển các đảo, thuộc 28 tỉnh và thành phố ven biển, kéo dài từ Quảng Ninh đến Kiên Giang [1]. Lợi thế “mặt tiền hướng biển” này mang lại tiềm năng to lớn cho phát triển du lịch biển, đảo và các hoạt động giải trí ven biển. Bờ biển Việt Nam không chỉ dài mà còn đa dạng về cảnh quan, từ những bãi cát trắng mịn trải dài, những vịnh biển nước trong xanh, những hòn đảo hoang sơ kỳ vĩ đến những rạn san hô đầy màu sắc. Các đô thị ven biển như Hạ Long, Hải Phòng, Sầm Sơn, Đà Nẵng, Nha Trang, Quy Nhơn, Vũng Tàu, Rạch Giá không chỉ là những trung tâm kinh tế, giao thương quan trọng mà còn là những điểm đến du lịch nổi tiếng, được xác định là động lực phát triển kinh tế của địa phương và quốc gia [1]. Vị trí địa lý và đường bờ biển tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các loại hình du lịch nghỉ dưỡng biển, du lịch thể thao dưới nước, du lịch khám phá biển đảo, và du lịch tàu biển. Với rất nhiều tiềm năng như vậy, cần các điều kiện để phát triển du lịch.

Đa dạng sinh học và hệ sinh thái

Việt Nam được biết đến là một trong những quốc gia có tính đa dạng sinh học cao trên thế giới, với hệ sinh thái phong phú và đa dạng. Sự đa dạng về thành phần loài động, thực vật và nhiều thắng cảnh thiên nhiên đẹp là điều kiện lý tưởng để phát triển du lịch sinh thái, du lịch dã ngoại và du lịch khám phá thiên nhiên [2]. Ví dụ điển hình là Khu bảo tồn thiên nhiên Đồng Sơn – Kỳ Thượng (Quảng Ninh), nơi có tới 988 loài thực vật, 198 loài động vật và nhiều cảnh quan thiên nhiên đặc sắc, tiêu biểu cho hệ sinh thái rừng trên núi đá vôi miền Bắc Việt Nam [2]. Các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên trải dài khắp cả nước, từ Bắc vào Nam, như Vườn quốc gia Cát Bà, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, Vườn quốc gia Cúc Phương, Vườn quốc gia Tràm Chim, đều là những điểm đến hấp dẫn cho du khách yêu thiên nhiên và muốn khám phá sự đa dạng sinh học của Việt Nam. Du lịch sinh thái không chỉ mang lại trải nghiệm độc đáo cho du khách mà còn góp phần nâng cao nhận thức về bảo tồn thiên nhiên và bảo vệ môi trường.

Khí hậu và địa hình đa dạng

Việt Nam có điều kiện thời tiết đa dạng với nhiều vùng khí hậu khác nhau, từ khí hậu nhiệt đới ẩm ở miền Nam đến khí hậu cận nhiệt đới ẩm ở miền Bắc, cùng với địa hình phong phú, từ núi cao, trung du, đồng bằng đến ven biển, tạo nên những tài nguyên du lịch tự nhiên vô cùng hấp dẫn [3]. Sự đa dạng về địa hình và khí hậu là cơ sở để hình thành nhiều loại hình cảnh quan khác nhau, từ những dãy núi hùng vĩ, những cao nguyên thơ mộng, những thung lũng xanh mướt đến những bãi biển cát trắng trải dài. Miền núi phía Bắc với khí hậu mát mẻ, cảnh quan núi non trùng điệp, ruộng bậc thang kỳ vĩ thu hút du khách đến tham quan, khám phá văn hóa các dân tộc thiểu số. Cao nguyên Trung Bộ với khí hậu ôn hòa, những đồi chè, cà phê xanh ngát, thác nước hùng vĩ là điểm đến lý tưởng cho du lịch nghỉ dưỡng và du lịch sinh thái. Đồng bằng sông Cửu Long với hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, vườn cây ăn trái trĩu quả, chợ nổi độc đáo mang đến trải nghiệm du lịch sông nước đặc sắc. Sự đa dạng về khí hậu và địa hình không chỉ tạo ra cảnh quan phong phú mà còn cho phép Việt Nam phát triển du lịch quanh năm, với mỗi mùa, mỗi vùng miền lại có những sản phẩm du lịch đặc trưng riêng. Có lẽ vì thế, Việt Nam cần có những nguyên tắc phát triển sản phẩm du lịch.

ĐIỀU KIỆN VĂN HÓA – LỊCH SỬ

Bên cạnh tài nguyên thiên nhiên, văn hóa và lịch sử là những yếu tố quan trọng tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt của du lịch Việt Nam. Nền văn hóa đa dạng, đậm đà bản sắc dân tộc, cùng với bề dày lịch sử lâu đời, là nguồn tài nguyên vô giá để phát triển các loại hình du lịch văn hóa, du lịch lịch sử và du lịch cộng đồng.

Đa dạng văn hóa các dân tộc

Sự đa dạng và phong phú của các dân tộc là một trong những điều kiện quan trọng để phát triển du lịch tại Việt Nam [4]. Với 54 dân tộc anh em, mỗi dân tộc đều có những nét văn hóa độc đáo riêng, từ ngôn ngữ, trang phục, phong tục tập quán đến lễ hội, ẩm thực, nghệ thuật truyền thống. Sự đa dạng văn hóa này tạo nên một bức tranh văn hóa Việt Nam vô cùng phong phú và đặc sắc, thu hút du khách đến khám phá và trải nghiệm. Ví dụ, người Pà Thẻn ở tỉnh Tuyên Quang vẫn bảo tồn được nhiều nét văn hoá truyền thống đặc sắc của cộng đồng, tạo nên nguồn tài nguyên du lịch văn hóa độc đáo [4]. Các lễ hội truyền thống, chợ phiên vùng cao, các làng nghề thủ công truyền thống, các hoạt động văn hóa cộng đồng là những sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn, mang đến cho du khách những trải nghiệm chân thực và sâu sắc về văn hóa Việt Nam. Du lịch văn hóa không chỉ góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống mà còn tạo ra cơ hội phát triển kinh tế cho cộng đồng địa phương.

Di sản lịch sử và truyền thống

Việt Nam có bề dày lịch sử lâu đời, với hàng ngàn năm văn hiến, để lại nhiều di tích lịch sử, di sản văn hóa được công nhận trên toàn thế giới. Thái Lan được mệnh danh là “thiên đường du lịch” ở châu Á nhờ lịch sử, văn hóa lâu đời [3], và Việt Nam cũng có tiềm năng tương tự. Các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể là những tài sản vô giá, là nguồn lực quan trọng để phát triển du lịch. Các di tích lịch sử như Cố đô Huế, Phố cổ Hội An, Thánh địa Mỹ Sơn, Hoàng thành Thăng Long, Vịnh Hạ Long, Quần thể danh thắng Tràng An, là những điểm đến du lịch nổi tiếng, thu hút hàng triệu du khách mỗi năm. Các di sản văn hóa phi vật thể như Nhã nhạc cung đình Huế, Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, Dân ca Quan họ Bắc Ninh, Hát Xoan Phú Thọ, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, Lễ hội Gióng, Nghệ thuật Bài Chòi, là những yếu tố quan trọng thu hút khách du lịch, đặc biệt là những du khách quan tâm đến văn hóa và lịch sử. Việc bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa lịch sử không chỉ là trách nhiệm của quốc gia mà còn là yếu tố quan trọng để phát triển du lịch bền vững.
Để làm được như vậy cần tìm hiểu sâu về một số vấn đề xung quanh khái niệm văn hóa truyền thống.

Làng nghề truyền thống

Làng nghề truyền thống là một phần không thể thiếu của văn hóa Việt Nam, là nơi lưu giữ và phát triển những nghề thủ công truyền thống độc đáo. Làng nghề truyền thống không chỉ tạo ra các sản phẩm thủ công mỹ nghệ đặc sắc mà còn là điểm đến du lịch văn hóa hấp dẫn, mang đến cho du khách cơ hội tìm hiểu về quy trình sản xuất, giao lưu với nghệ nhân và mua sắm các sản phẩm độc đáo. Ví dụ như làng nghề làm nước mắm Nam Ô ở Đà Nẵng có rất nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch khi sở hữu một hệ thống di tích lịch sử, tâm linh có giá trị, nằm ở ven biển phía Tây Bắc vịnh Đà Nẵng – nơi có nhiều cảnh quan hấp dẫn [5]. Các làng nghề gốm sứ Bát Tràng, làng lụa Vạn Phúc, làng đúc đồng Ngũ Xã, làng mây tre đan Phú Vinh, làng chạm khắc gỗ Đồng Kỵ, là những điểm đến du lịch làng nghề nổi tiếng, thu hút du khách trong và ngoài nước. Phát triển du lịch làng nghề không chỉ giúp bảo tồn và phát triển các nghề thủ công truyền thống mà còn tạo ra việc làm và thu nhập cho người dân địa phương, góp phần phát triển kinh tế nông thôn.

CƠ SỞ HẠ TẦNG VÀ ĐIỀU KIỆN VẬT CHẤT

Cơ sở hạ tầng và điều kiện vật chất đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo chất lượng dịch vụ du lịch và nâng cao trải nghiệm của du khách. Hệ thống giao thông thuận tiện, cơ sở lưu trú và dịch vụ chất lượng, cùng với hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại là những yếu tố không thể thiếu để phát triển du lịch bền vững.

Hệ thống giao thông

Một điều kiện quan trọng để phát triển du lịch là hệ thống giao thông vận tải hiện đại, kết nối thuận tiện giữa các điểm đến du lịch [3]. Việc phát triển đồng bộ hệ thống đường bộ, đường sắt, đường thủy và hàng không giúp khách du lịch dễ dàng di chuyển, tiếp cận các điểm du lịch trong nước. Trong những năm gần đây, Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc phát triển hệ thống giao thông, đặc biệt là hệ thống đường cao tốc, đường hàng không và các cảng biển quốc tế. Tuy nhiên, vẫn cần tiếp tục đầu tư và nâng cấp hệ thống giao thông, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa, vùng núi, để đảm bảo khả năng tiếp cận các điểm du lịch một cách thuận tiện và dễ dàng hơn. Phát triển giao thông không chỉ giúp du khách tiết kiệm thời gian và chi phí di chuyển mà còn tạo điều kiện để mở rộng không gian du lịch, khai thác các tiềm năng du lịch ở những vùng đất mới. Bên cạnh đó, cần quan tâm đến cấu trúc hệ thống giao thông vận tải đô thị.

Cơ sở lưu trú và dịch vụ

Việt Nam cần có hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật và cơ sở hạ tầng đáp ứng được yêu cầu của ngành dịch vụ du lịch trong nước và quốc tế [6]. Điều kiện vật chất được xác định là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch ẩm thực đường phố tại Hà Nội [6]. Hệ thống khách sạn, nhà hàng, khu vui chơi giải trí, trung tâm thương mại là những yếu tố cơ bản tạo nên trải nghiệm du lịch chất lượng. Trong những năm gần đây, hệ thống cơ sở lưu trú và dịch vụ du lịch tại Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng, từ các khách sạn sang trọng, khu nghỉ dưỡng cao cấp đến các nhà nghỉ bình dân, homestay. Tuy nhiên, vẫn cần tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ, đa dạng hóa các loại hình lưu trú và dịch vụ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của du khách. Đặc biệt, cần chú trọng phát triển các dịch vụ du lịch chất lượng cao, các sản phẩm du lịch độc đáo, khác biệt để tăng khả năng cạnh tranh của du lịch Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Công nghệ thông tin và số hóa

Trong thời đại số, việc phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, ứng dụng các giải pháp công nghệ như GIS (Hệ thống thông tin địa lý) trong quản lý du lịch đóng vai trò quan trọng [1]. Công nghệ giúp nâng cao trải nghiệm du khách, hỗ trợ quản lý điểm đến và quảng bá du lịch hiệu quả hơn [1]. Ứng dụng công nghệ thông tin trong du lịch không chỉ bao gồm việc xây dựng các trang web du lịch, ứng dụng di động, mà còn bao gồm việc sử dụng các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), internet vạn vật (IoT), thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) để nâng cao trải nghiệm du khách, quản lý điểm đến thông minh, và quảng bá du lịch hiệu quả hơn. Ví dụ, ứng dụng GIS có thể được sử dụng để quản lý tài nguyên du lịch, quy hoạch phát triển du lịch, cung cấp thông tin du lịch cho du khách, và giám sát hoạt động du lịch. Số hóa du lịch là xu hướng tất yếu trong bối cảnh hiện nay, giúp ngành du lịch Việt Nam bắt kịp với xu hướng phát triển của thế giới và nâng cao năng lực cạnh tranh.

NGUỒN NHÂN LỰC

Nguồn nhân lực là yếu tố quyết định chất lượng dịch vụ và sự thành công của ngành du lịch. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, có kỹ năng chuyên môn và ngoại ngữ tốt, cùng với sự tham gia tích cực của cộng đồng địa phương là những yếu tố quan trọng để phát triển du lịch bền vững.

Đào tạo nhân lực du lịch

Nguồn nhân lực chế biến và phục vụ được xác định là yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch ẩm thực đường phố tại Hà Nội [6]. Việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, có kỹ năng chuyên môn và ngoại ngữ tốt là điều kiện then chốt để nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch Việt Nam [6]. Đội ngũ nhân lực du lịch cần được đào tạo bài bản về kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, ngoại ngữ, kỹ năng giao tiếp và ứng xử, cũng như ý thức trách nhiệm và lòng yêu nghề. Các cơ sở đào tạo du lịch cần đổi mới chương trình đào tạo, cập nhật kiến thức và kỹ năng mới, tăng cường liên kết với doanh nghiệp du lịch để đảm bảo sinh viên ra trường đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động. Bên cạnh đào tạo chính quy, cần chú trọng đào tạo lại và bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ nhân lực hiện có, đặc biệt là trong các lĩnh vực mới như du lịch số, du lịch xanh, du lịch thông minh.

Sự tham gia của cộng đồng địa phương

Sự tham gia của cộng đồng dân cư địa phương vào quá trình ra quyết định và vận hành hoạt động du lịch là hết sức cần thiết để du lịch phát triển hài hoà trong mối quan hệ với việc bảo tồn các giá trị tự nhiên, văn hoá-lịch sử [5]. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các mô hình du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái nơi người dân địa phương vừa là chủ thể vừa là đối tượng hưởng lợi từ hoạt động du lịch [5]. Sự tham gia của cộng đồng địa phương không chỉ giúp đảm bảo tính bền vững về mặt xã hội của du lịch mà còn tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương. Người dân địa phương có thể tham gia vào các hoạt động du lịch như cung cấp dịch vụ lưu trú homestay, hướng dẫn viên du lịch cộng đồng, sản xuất và bán các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, biểu diễn văn nghệ dân gian, chế biến và phục vụ các món ăn đặc sản địa phương. Sự tham gia của cộng đồng địa phương không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho người dân mà còn góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, bảo vệ môi trường và tạo ra sự gắn kết giữa du khách và cộng đồng.

CHÍNH SÁCH VÀ QUẢN LÝ

Chính sách và quản lý đóng vai trò định hướng và tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của ngành du lịch. Chính sách phát triển du lịch bền vững, quản lý đô thị và vùng du lịch hiệu quả là những yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững và hài hòa của ngành du lịch.

Chính sách phát triển du lịch bền vững

Các quốc gia có điều kiện, nguồn lực, thị trường và văn hóa khác nhau, nhưng đều phải đối mặt với những thách thức giống nhau trong việc phát triển du lịch bền vững [7]. Việt Nam cần nghiên cứu và học hỏi chính sách phát triển du lịch bền vững của các quốc gia trên thế giới để áp dụng phù hợp với điều kiện trong nước [7]. Chính sách phát triển du lịch bền vững cần tập trung vào việc cân bằng giữa lợi ích kinh tế, bảo vệ môi trường và phát triển xã hội, đảm bảo sự phát triển du lịch không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và văn hóa địa phương, đồng thời mang lại lợi ích cho cộng đồng địa phương. Chính phủ cần xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý về du lịch bền vững, ban hành các quy định, tiêu chuẩn về môi trường, văn hóa, xã hội trong phát triển du lịch, đồng thời khuyến khích và hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch và cộng đồng địa phương thực hiện các hoạt động du lịch bền vững.

Quản lý đô thị và vùng du lịch

Quản lý đô thị ven biển và các khu vực du lịch đóng vai trò quan trọng trong phát triển du lịch bền vững [1]. Các đô thị ven biển phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức về biến đổi khí hậu, xói lở bờ biển, ô nhiễm môi trường và quản lý đất đai [1]. Việc ứng dụng khoa học công nghệ như hệ thống thông tin địa lý (GIS) trong quản lý đô thị ven biển là một trong những công cụ hữu hiệu giúp phát triển du lịch bền vững [1]. Quản lý đô thị và vùng du lịch hiệu quả cần đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển du lịch và bảo vệ môi trường, bảo tồn văn hóa, đảm bảo an ninh trật tự và an toàn cho du khách. Cần quy hoạch phát triển du lịch một cách khoa học và bài bản, quản lý chặt chẽ việc xây dựng và phát triển các công trình du lịch, kiểm soát ô nhiễm môi trường, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và di sản văn hóa. Đồng thời, cần tăng cường sự phối hợp giữa các cấp, các ngành, các địa phương trong công tác quản lý du lịch, đảm bảo sự phát triển du lịch đồng bộ và hiệu quả trên phạm vi cả nước.
Để hiểu rõ hơn, cần nắm bắt khái niệm về quản lý.

CÁC ĐIỀU KIỆN KHÁC

Ngoài các điều kiện đã nêu trên, còn có một số điều kiện khác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển du lịch, bao gồm quảng bá và tiếp thị du lịch, vệ sinh an toàn thực phẩm và giá cả cạnh tranh.

Quảng bá và tiếp thị

Quảng bá được xác định là yếu tố hàng đầu ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển du lịch ẩm thực đường phố tại Hà Nội [6]. Việc xây dựng chiến lược quảng bá hiệu quả, tạo thương hiệu du lịch quốc gia và địa phương mạnh mẽ sẽ giúp thu hút khách du lịch trong và ngoài nước [6]. Quảng bá và tiếp thị du lịch là hoạt động quan trọng để giới thiệu hình ảnh, sản phẩm và dịch vụ du lịch của Việt Nam đến với thị trường trong và ngoài nước. Cần xây dựng chiến lược quảng bá và tiếp thị du lịch toàn diện, đa dạng hóa các hình thức quảng bá, từ quảng bá truyền thống (truyền hình, báo chí, tạp chí, hội chợ, triển lãm) đến quảng bá trực tuyến (website du lịch, mạng xã hội, công cụ tìm kiếm, quảng cáo trực tuyến). Cần tập trung xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia và thương hiệu du lịch địa phương, tạo dựng hình ảnh du lịch Việt Nam hấp dẫn, thân thiện, an toàn và chất lượng.
Để làm được điều đó, cần hiểu về khái niệm thương hiệu.

Vệ sinh an toàn thực phẩm

Vệ sinh an toàn thực phẩm được xác định là yếu tố thứ hai ảnh hưởng trực tiếp đến phát triển du lịch ẩm thực đường phố tại Hà Nội [6]. Đảm bảo an toàn thực phẩm không chỉ quan trọng đối với du lịch ẩm thực mà còn là yếu tố cơ bản trong việc xây dựng hình ảnh điểm đến an toàn, văn minh, thân thiện [6]. Vệ sinh an toàn thực phẩm là yếu tố quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho du khách và xây dựng hình ảnh điểm đến du lịch an toàn và chất lượng. Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát vệ sinh an toàn thực phẩm tại các nhà hàng, khách sạn, quán ăn, chợ, khu du lịch, đảm bảo thực phẩm được chế biến và bảo quản đúng quy trình, đảm bảo vệ sinh. Đồng thời, cần nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về tầm quan trọng của vệ sinh an toàn thực phẩm trong du lịch, khuyến khích thực hành vệ sinh an toàn thực phẩm tốt.

Giá cả cạnh tranh

Giá cả được xác định là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến phát triển du lịch [6]. Việc xây dựng chính sách giá cả hợp lý, cạnh tranh so với các điểm đến trong khu vực sẽ giúp thu hút khách du lịch, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh du lịch ngày càng gay gắt [6]. Giá cả dịch vụ du lịch cần được xây dựng một cách hợp lý, cạnh tranh so với các điểm đến khác trong khu vực và trên thế giới, đồng thời đảm bảo chất lượng dịch vụ tương xứng với giá cả. Cần nghiên cứu thị trường, phân tích đối thủ cạnh tranh, xây dựng chính sách giá linh hoạt, phù hợp với từng phân khúc thị trường và từng loại hình sản phẩm du lịch. Đồng thời, cần kiểm soát giá cả, chống tình trạng tăng giá bất hợp lý, đảm bảo quyền lợi của du khách.

MÔ HÌNH PHÁT TRIỂN DU LỊCH PHÙ HỢP

Để phát triển du lịch bền vững và hiệu quả, Việt Nam cần lựa chọn và phát triển các mô hình du lịch phù hợp với điều kiện và tiềm năng của đất nước. Các mô hình du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch MICE và du lịch chăm sóc sức khỏe là những hướng đi tiềm năng và phù hợp với xu hướng phát triển du lịch hiện nay.

Du lịch cộng đồng

Du lịch cộng đồng đang là hướng đi của nhiều quốc gia, nhiều địa phương nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống, gìn giữ môi trường và hệ sinh thái [8]. Mô hình này phù hợp với nhiều địa phương ở Việt Nam, đặc biệt là các vùng miền núi, vùng dân tộc thiểu số [8]. Ví dụ như bản Sin Suối Hồ (Lai Châu) từ một bản biên giới nghèo đói, lạc hậu và cách biệt đã vươn lên trở thành bản du lịch cộng đồng đẹp nhất ASEAN [9]. Du lịch cộng đồng là mô hình du lịch dựa vào cộng đồng địa phương, người dân địa phương tham gia trực tiếp vào các hoạt động du lịch, cung cấp dịch vụ du lịch cho du khách. Mô hình này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương mà còn góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, bảo vệ môi trường và tạo ra sự gắn kết giữa du khách và cộng đồng. Du lịch cộng đồng phù hợp với các vùng nông thôn, vùng miền núi, vùng dân tộc thiểu số, nơi có tiềm năng về văn hóa, thiên nhiên và cộng đồng địa phương có mong muốn tham gia vào hoạt động du lịch.

Du lịch sinh thái

Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái với đa dạng sinh học phong phú. Các khu bảo tồn thiên nhiên như Đồng Sơn – Kỳ Thượng (Quảng Ninh) đã thiết kế được các tuyến du lịch dã ngoại thiên nhiên – thám hiểm kết hợp tham quan tìm hiểu văn hóa địa phương [2]. Mô hình này giúp bảo tồn thiên nhiên, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường đồng thời tạo sinh kế cho người dân địa phương [2]. Du lịch sinh thái là mô hình du lịch dựa vào thiên nhiên, tập trung vào việc khám phá và trải nghiệm thiên nhiên, đồng thời góp phần bảo tồn thiên nhiên và nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường. Du lịch sinh thái phù hợp với các khu vực có tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng sinh học cao, như các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên, khu dự trữ sinh quyển. Phát triển du lịch sinh thái cần đảm bảo sự hài hòa giữa hoạt động du lịch và bảo tồn thiên nhiên, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, đồng thời mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương và góp phần nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường cho du khách.

Du lịch MICE

Du lịch MICE (Meeting – Hội nghị, Incentive – Khen thưởng, Conference – Hội thảo, Exhibition – Triển lãm) là loại hình du lịch có tiềm năng phát triển tại Việt Nam. Thái Lan đã thành công với loại hình này nhờ hệ thống cơ sở vật chất, hạ tầng và giao thông vận tải hiện đại, chiến lược phát triển rõ ràng và hệ thống dịch vụ MICE “đẳng cấp” [3]. Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm này để phát triển loại hình du lịch MICE tại các đô thị lớn và các địa phương có tiềm năng [3]. Du lịch MICE là loại hình du lịch kết hợp công việc và nghỉ ngơi, thu hút khách du lịch là các doanh nhân, chuyên gia, nhà khoa học, đại biểu tham dự hội nghị, hội thảo, sự kiện. Du lịch MICE mang lại nguồn thu lớn và ổn định cho ngành du lịch, đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh đất nước và thu hút đầu tư. Để phát triển du lịch MICE, Việt Nam cần đầu tư và nâng cấp cơ sở hạ tầng, đặc biệt là các trung tâm hội nghị, triển lãm, khách sạn, khu nghỉ dưỡng, đồng thời xây dựng chiến lược phát triển du lịch MICE rõ ràng, chuyên nghiệp và hiệu quả.

Du lịch ẩm thực và chăm sóc sức khỏe

Du lịch ẩm thực đường phố tại Hà Nội chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như quảng bá, vệ sinh an toàn thực phẩm, văn hóa ẩm thực địa phương, nguồn nhân lực chế biến và phục vụ, điều kiện vật chất, giá cả [6]. Trong khi đó, du lịch chăm sóc sức khỏe đã trở thành một xu hướng mới của du lịch thế giới, đặc biệt trong bối cảnh hậu COVID 19, và Việt Nam có rất nhiều tiềm năng để phát triển loại hình du lịch này [10]. Du lịch ẩm thực và du lịch chăm sóc sức khỏe là những loại hình du lịch đang ngày càng được ưa chuộng trên thế giới. Việt Nam có nền văn hóa ẩm thực phong phú và đa dạng, với nhiều món ăn đặc sản nổi tiếng, cùng với tiềm năng về y học cổ truyền, nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, khí hậu ôn hòa, là những lợi thế để phát triển du lịch ẩm thực và du lịch chăm sóc sức khỏe. Phát triển du lịch ẩm thực và du lịch chăm sóc sức khỏe không chỉ đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách mà còn góp phần đa dạng hóa sản phẩm du lịch, nâng cao giá trị gia tăng cho ngành du lịch và tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, khác biệt.

KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP

Việt Nam sở hữu những điều kiện vô cùng thuận lợi để phát triển du lịch, từ tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa dạng, di sản văn hóa lịch sử đặc sắc đến cơ sở hạ tầng đang từng bước được hoàn thiện và nguồn nhân lực ngày càng được nâng cao. Tuy nhiên, để phát triển du lịch một cách bền vững và hiệu quả, Việt Nam cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp:

Thứ nhất, cần tiếp tục hoàn thiện và nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng giao thông kết nối các điểm du lịch, đảm bảo khả năng tiếp cận thuận tiện và dễ dàng đến các điểm đến du lịch trên cả nước.

Thứ hai, cần đẩy mạnh công tác quảng bá và xúc tiến du lịch, xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia và địa phương mạnh mẽ, tạo dựng hình ảnh du lịch Việt Nam hấp dẫn, thân thiện, an toàn và chất lượng trên thị trường quốc tế.

Thứ ba, cần chú trọng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của khách du lịch, đặc biệt là trong các lĩnh vực mới như du lịch số, du lịch xanh, du lịch thông minh.

Thứ tư, cần đa dạng hóa sản phẩm du lịch, phát triển các mô hình du lịch bền vững như du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch MICE, du lịch chăm sóc sức khỏe, tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, khác biệt và có giá trị gia tăng cao.

Thứ năm, cần tăng cường công tác bảo vệ môi trường, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch, đảm bảo sự phát triển du lịch không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và văn hóa địa phương.
Để hiểu rõ hơn, cần nắm bắt khái niệm về phát triển du lịch bền vững.

Thứ sáu, cần xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển du lịch bền vững, học hỏi kinh nghiệm quốc tế và áp dụng phù hợp với điều kiện Việt Nam, tạo môi trường pháp lý và chính sách thuận lợi cho sự phát triển du lịch.

Với những điều kiện sẵn có và việc triển khai đồng bộ các giải pháp nêu trên, ngành du lịch Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển mạnh mẽ trong tương lai, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, đồng thời khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.

Tài liệu tham khảo

1. https://www.semanticscholar.org/paper/cf3ab2c5e84185441748829393f2683a19f163a9
2. https://www.semanticscholar.org/paper/27734f4023b82ecf0eaef9fa2de304214a739e18
3. https://www.semanticscholar.org/paper/6d4947cbc11becce693bbd69573bbb5d999146fa
4. https://www.semanticscholar.org/paper/99e06024a925d70fd93c47a5453d6052636b566f
5. https://www.semanticscholar.org/paper/ca0ac15a8a48412b5921425130cec2f7239837a6
6. https://www.semanticscholar.org/paper/3b1c50995b8367cc1fc20a7c920e79624f829ed9
7. https://www.semanticscholar.org/paper/e58268ce254104dafc1c2653c298b6c59838fb2e
8. https://www.semanticscholar.org/paper/52f435de0c44810c916d6c3ffe9ca465b33bf0e5
9. https://www.semanticscholar.org/paper/f4b3976d0b4b3891961a0de0627faa5af78b28ce
10. https://www.semanticscholar.org/paper/8e1744460926f772a4e29296866c396bc66c0f6e

Questions & Answers

Q&A

Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn

Luận Văn A-Z  nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!

UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT

Nhận báo giá Xem thêm