Cấu trúc hệ thống Giao thông vận tải đô thị

Hệ thống giao thông

Hệ thống giao thông là tập hợp các con đường, các công trình và các cơ sở hạ tầng khác để phục vụ cho việc di chuyển hàng hoá và hành khách trong thành phố được thuận tiện, nhanh chóng, an toàn và đạt hiệu quả cao.

Hệ thống giao thông bao gồm :

– Giao thông động :

Là bộ phận của hệ thống Giao thông vận tải đô thị phục vụ hoạt động của phương tiện và hành khách trong thời gian dịch chuyển bao gồm mạng lưới đường, nút giao thông, cầu vượt, hầm vượt…

– Giao thông tĩnh :

Là bộ phận của hệ thống Giao thông vận tải đô thị phục vụ phương tiện và hành khách trong thời gian không gian hoạt động (hay tạm dừng) như chờ đợi, nghỉ ngơi, bảo dưỡng, sửa chữa… Đó là hệ thống điểm đỗ, điểm dừng, bãi nghỉ, bến xe…

Sự khác nhau cơ bản giữa hai loại hình giao thông này là tính chất phục vụ và phương tiện sử dụng, cách tổ chức quản lý xây dựng hệ thống đường và các ga, cảng, bến bãi của từng loại phương tiện.

Tuy vậy giữa hai loại hình giao thông này lại có mối quan hệ rất chặt chẽ và mật thiết. Vì vậy cần có sự tổ chức quản lý tốt cả hai loại hình để đảm bảo cho sự thông suốt và lâu dài của giao thông đô thị.

Hệ thống vận tải

Hệ thống vận tải là tập hợp các phương thức và phương tiện vận tải khác để vận chuyển hàng hoá, hành khách và chuyên dụng trong thành phố.

Các phương thức vận tải bao gồm:

– Vận tải hành khách

– Vận tải hàng hoá

– Vận tải chuyên dụng

Hiện nay, ở các đô thị nước ta nói riêng và các đô thị của các nước đang phát triển nói chung, các phương tiện giao thông sử dụng trong đô thị hết sức đang dạng và phức tạp. Có thể do nguyên nhân kinh tế khó khăn nên người tham gia giao thông đã tuỳ tiện đưa các phương tiện có thể di chuyển vào trong giao thông đô thị. Cùng với quá trình đô thị hoá mạnh mẽ, số lượng các phương tiện giao thông cũng phát triển một cách tự phát mà chưa được sự cho phép của các cơ quan chức năng. Hiện nay, các phương tiện chủ yếu trong giao thông đô thị được chia ra thành hai loại đó là :
Phương tiện giao thông cá nhân như: ô tô, xe máy, xe đạp, các loại xe thô sơ khác …

Phương tiện giao thông công cộng như: xe bus, taxi.

a. Phương tiện giao thông cá nhân

Xe ô tô:

Đây là một phương tiện vận tải quan trọng trong đô thị. Do hệ thống đường trong đô thị của nước ta còn nhỏ hẹp, tại một số đô thị lớn chủ yếu chúng ta dùng những xe vận tải nhỏ sẽ giảm ách tắc giao thông. Về ô tô con cá nhân, trong thời đại ngày nay, trong các đô thị lớn việc phát triển phương tiện giao thông này là một xu hướng tất yếu. Tại Hà Nội, có khoảng trên 100.000 chiếc xe ô tô các loại

Xe máy:

Đây là loại phương tiện cơ động nhất và là phương tiện chủ đạo để đi lại. Xe máy rất cơ động khi đi trong các con phố nhỏ hẹp. Khi ùn tắc, cơ động xoay sở rất nhanh và nhanh chóng thoát ra khỏi khu vực đó. Tính đến tháng 12/2002 Hà Nội có 1.111.976 xe máy.

Xe đạp, xích lô, xe thồ :

Đây là loại phương tiện dành cho người có thu nhập thấp, người già và đông đảo học sinh các trường phổ thông, dân buôn bán nhỏ ngoài đô thị vào kiếm sống. Cũng như xe máy, loại phương tiện này cơ động xoay sở nhanh và nhanh chóng thoát khỏi khu vực ách tắc vào giờ cao điểm. Nhưng hạn chế là tốc độ loại phương tiện này khá chậm nên cũng dễ gây tắc đường. Hà Nội có khoảng hơn 1 triệu xe đạp.

Phương tiện giao thông công cộng

Xe bus

Xe bus là các loại ô tô có sức chuyên chở lớn, chạy theo tuyến đường nhất định được quy hoạch từ trước, nhằm phục vụ việc vận tải hành khách trong các đô thị lớn. Đặc điểm lớn của xe bus là: đơn giản, cơ động, thay đổi tuyến dễ dàng, chi phí ban đầu ít, có thể tổ chức vận tải tốc hành

Nhược điểm lớn nhất của xe bus là để hoạt động tốt cần có đường tốt và các công trình phục vụ như: Hệ thống bến, bãi đỗ xe, trạm sửa xe, trạm xăng dầu, trạm chờ xe của hành khách, trạm bán vé…
Tác dụng của xe bus là có thể vận chuyển số lượng hành khách lớn với chi phí thấp. Nhờ có sự phát triển của hệ thống xe bus đã hạn chế sự phát triển của các phương tiện cá nhân, hạn chế ùn tắc giao thông….

Hiện nay, các thành phố lớn của nước ta như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, …. hệ thống xe bus rất phát triển.

Taxi

Đây là loại hình phương tiện cơ động cao nhưng giá thành chuyên chở đắt, thường dùng cho những người thu nhập cao. Hiện nay, tính cạnh tranh không lành mạnh của các hãng taxi cũng gây ra không ít phiền toái cho khách hàng.

Cấu trúc hệ thống Giao thông vận tải đô thị