Khái niệm quản lý rủi ro Công ty cổ phần chứng khoán

Khái niệm quản lý rủi ro doanh nghiệp (RiskManagement – ERM) chính thức xuất hiện vào đầu những năm 1950 trên thế giới. Theo đó, các nhà nghiên cứu thường đồng nhất một cách đơn giản quản lý rủi ro là việc xem xét từng loại rủi ro đối với doanh nghiệp từ đó thực hiện phòng hộ (Hedging) rủi ro thông qua các hợp đồng bảo hiểm hoặc các công cụ phái sinh (Derivatives).

Nghiên cứu của Robert Mehr và Bob Hedges (1963) đã tạo ra một bước ngoặt trong lĩnh vực nghiên cứu về ERM bằng việc tổng kết các quan niệm trước đây về quản lý rủi ro và đưa ra một định nghĩa mới về vấn đề này. Theo đó, quản lý rủi ro là một quy trình xem xét đánh giá toàn diện các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp để nhận biết những nguy cơ tiềm ẩn có thể tác động xấu đến các mặt hoạt động của doanh nghiệp, trên cơ sở đó sẽ đưa ra các giải pháp ứng phó, phòng ngừa phù hợp với từng nguy cơ [81].

Cũng theo quan điểm này, COSO (2004) đã định nghĩa quản lý rủi ro doanh nghiệp là một quy trình được thiết lập bởi hội đồng quản trị, ban quản lý và các cán bộ có liên quan khác, áp dụng trong quá trình xây dựng chiến lược doanh nghiệp thực hiện xác định những sự vụ có khả năng xảy ra gây ảnh hưởng đến doanh nghiệp, đồng thời quản lý rủi ro phải được xây dựng phù hợp với khẩu vị rủi ro của doanh nghiệp nhằm đạt được mục tiêu lợi nhuận kỳ vọng [37].

[message type=”e.g. information, success”]Xem thêm: Khái niệm rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Công ty Chứng khoán[/message]

Nghiên cứu của Clup (2002) đã cụ thể hóa quy trình quản lý rủi ro bao gồm các bước cơ bản: nhận diện rủi ro, phân tích đánh giá rủi ro, phân loại xếp hạng, báo cáo rủi ro, xử lý rủi ro và giám sát rủi ro. Quy trình này sẽ giúp giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực và nhận diện những cơ hội kinh doanh tốt cho doanh nghiệp. Ngoài ra, Clup cũng khẳng định quy trình quản lý rủi ro gồm các bước trên sẽ đảm bảo các cá nhân trong doanh nghiệp hiểu rõ quản lý rủi ro và thực hiện tốt chiến lược cũng như mục tiêu rủi ro đề ra [36].

Quan điểm của Standard & Poor (2008) cho rằng một quy trình quản lý rủi ro doanh nghiệp hợp lý phải nhận diện được tất cả các nguy cơ rủi ro trong hoạt động kinh doanh, đánh giá và đưa ra được biện pháp phù hợp. Tuy nhiên, quy trình này không nhằm mục tiêu loại bỏ hết các rủi ro của doanh nghiệp hoặc thay thế cho bộ phận kiểm soát nội bộ, thực chất quản lý rủi ro được xây dựng nhằm đảm bảo khẩu vị rủi ro của doanh nghiệp phù hợp với mục tiêu lợi nhuận đã đề ra [87].

Bên cạnh đó, để thực hiện mục tiêu rủi ro hiệu quả, quy trình quản lý rủi ro cần được thiết lập nhằm đo lường và quản lý rủi ro một cách hệ thống và nhất quán. Luận điểm này được nhấn mạnh qua khái niệm Quản lý rủi ro tích hợp (Intergrated risk management) của Lisa (2002), trong đó quy trình quản lý rủi ro cần được xây dựng và thực hiện trong mối quan hệ nhất quán với việc xây dựng mục tiêu hoạt động của doanh nghiệp; cấu trúc vốn vốn và sử dụng các công cụ tài chính để đạt được mục tiêu rủi ro [64].

Các quan điểm về quản lý rủi ro nêu trên đều cho thấy đây là một quy trình trong đó doanh nghiệp tiếp cận rủi ro một cách khoa học và có hệ thống nhằm nhận dạng, kiểm soát, phòng ngừa và giảm thiểu những tổn thất, mất mát, những ảnh hưởng bất lợi của rủi ro đồng thời biến rủi ro thành những cơ hội để thành công. Quản lý rủi ro cũng được xem như một bộ phận không thể tách rời với chiến lược hoạt động, chính sách tài chính của doanh nghiệp hay nói cách khác chiến lược của doanh nghiệp sẽ được xem là không đầy đủ nếu thiếu vắng sự gắn kết với quản lý rủi ro.