Hệ thống tiêu chí xác định đào tạo nghề chất lượng cao

Trên cơ sở nghiên cứu Quyết định 761/QĐ-TTg ngày 23/5/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển các trường nghề chất lượng cao; các Quyết định của Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội ban hành các tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định trường cao đẳng nghề, trường trung cấp nghề và các báo cáo của Tổng cục Dạy nghề về thực hiện chương trình chuyển giao; các tài liệu nghiên cứu khác, tác giả đề xuất việc hệ thống, sắp xếp lại các tiêu chí để thực hiện đào tạo nghề chất lượng cao ở Việt Nam như sau:

1. Tiêu chí về học sinh, sinh viên

1.1. Tiêu chí về thể lực của người học

Sức khỏe của nguồn nhân lực là trạng thái thoải mái về thể chất cũng như tinh thần của con người. Để phản ánh điều đó có nhiều tiêu chí biểu hiện như: Tiêu chuẩn đo lường về chiều cao, cân nặng, các giác quan nội khoa, ngoại khoa, thần kinh, tâm thần, tai, mũi, họng…

1.2. Tiêu chí về trí lực của người học

– Trình độ đầu vào: đảm bảo đủ điều kiện theo quy định chung của Bộ LĐTBXH đối với người tham gia học nghề trình độ cao đẳng và trung cấp. Đối với người học các nghề trọng điểm cấp độ khu vực và quốc tế của các chương trình chuyển giao từ nước ngoài yêu cầu có thêm trình độ tiếng Anh tối thiểu bậc 2 theo khung năng lực ngoại ngữ của Việt Nam (tương đương CEFR là A2 và TOEIC là 225-400 điểm)

– Trình độ sau đào tạo: là kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện công việc.

+ Kỹ năng nghề: Học sinh, sinh viên tốt nghiệp hệ trung cấp nghề đạt bậc 2/5, hệ cao đẳng nghề đạt bậc 3/5 của tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia;

+ Có trình độ tin học đạt tiêu chuẩn IC3 hoặc tương đương trở lên;

+ Có trình độ ngoại ngữ tiếng Anh đạt 300 điểm TOEIC hoặc tương đương trở lên. Trong đó, học sinh, sinh viên tốt nghiệp các nghề trọng điểm theo chương trình đào tạo được chuyển giao từ nước ngoài có trình độ ngoại ngữ tiếng Anh đạt 450 điểm TOEIC hoặc tương đương trở lên

+ Được các tổ chức giáo dục, đào tạo có uy tín của khu vực ASEAN hoặc quốc tế đánh giá, công nhận văn bằng, chứng chỉ.

1.3. Tiêu chí về phẩm chất đạo đức

Phẩm chất đạo đức, nhân cách, thái độ và phong cách làm việc cũng được xem là một tiêu chí quan trọng để đánh giá chất lượng đào tạo. Lao động qua đào tạo nghề CLC phải là lực lượng lao động có đạo đức nghề nghiệp, là sự yêu nghề, say mê với công việc, có tính kỷ luật và trách nhiệm với công việc. Hơn cả là sự mong muốn đóng góp tài năng, công sức của mình vào sự nghiệp phát triển chung của dân tộc. Ngoài ra, bên cạnh được trang bị học vấn, chuyên môn nghề nghiệp thì lao động qua đào tạo nghề CLC phải là lực lượng lao động có khả năng sáng tạo trong công việc.

2. Tiêu chí về giáo viên, giảng viên

– 100% giáo viên đạt chuẩn theo Thông tư số 30/2010/TT-BLĐTBXH ngày 29/9/2010 quy định chuẩn giáo viên, giảng viên dạy nghề gồm 16 tiêu chuẩn của 4 tiêu chí là Phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, lối sống; Năng lực chuyên môn; Năng lực sư phạm dạy nghề và Năng lực phát triển nghề nghiệp, nghiên cứu khoa học, chi tiết tại Thông tư số 30/2010/TT-BLĐTBXH ngày 29/9/2010 (phụ lục 01).

– Có trình độ tin học IC3 hoặc tương đương trở lên

– Có trình độ ngoại ngữ tiếng Anh đạt 350 điểm TOEIC hoặc tương đương trở lên. Trong đó, giáo viên dạy các nghề trọng điểm được chuyển giao có trình độ ngoại ngữ tiếng Anh đạt 450 điểm TOEIC hoặc tương đương trở lên.

3. Tiêu chí về chương trình, giáo trình

– 100% Chương trình, giáo trình được xây dựng, điều chỉnh theo chương trình khung của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội hoặc biên soạn lại trong 5 năm trở lại đây; được định kỳ bổ sung, điều chỉnh dựa trên việc tham khảo các chương trình của nước ngoài, cập nhật những thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến liên quan đến nghề đào tạo và các ý kiến phản hồi từ người sử dụng lao động, người tốt nghiệp đã đi làm, nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động.

– Đối với nghề trọng điểm cấp độ quốc gia các chương trình dạy nghề được xây dựng, tiếp cận theo yêu cầu của người sử dụng lao động, người lao động; dựa theo tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia, dựa vào kết quả phân tích nghề, phân tích công việc theo vị trí việc làm và nhiệm vụ của nghề; đồng thời mời các chuyên gia từ các doanh nghiệp tham gia vào quá trình xây dựng, đánh giá, thẩm định chương trình…

– Đối với các nghề trọng điểm cấp độ quốc tế và khu vực ASEAN được thực hiện tổ chức đào tạo theo chương trình của nước chuyển giao gồm:

+ Bộ tiêu chuẩn kỹ năng nghề của quốc gia chuyển giao phải được một tổ chức giáo dục, đào tạo quốc tế có uy tín công nhận. Đủ nội dung cốt lõi theo bản gốc của quốc gia chuyển giao.

+ Các bộ chương trình chuyển giao phải được tổ chức kiểm định quốc gia của nước chuyển giao kiểm định và công nhận là bộ chương trình đạt chất lượng của quốc gia; đồng thời tổ chức kiểm định chương trình của quốc gia chuyển giao phải có văn bản khẳng định các bộ chương trình chuyển giao đạt chất lượng quốc gia của nước chuyển giao. Hoặc một tổ chức giáo dục, đào tạo quốc tế có uy tín công nhận đạt chất lượng kiểm định của tổ chức đó.

+ Chương trình đào tạo của một nghề (mục tiêu đào tạo, danh mục các mô đun, phân bổ thời lượng cho từng mô đun, từng bài theo từng bậc kỹ năng nghề).

+ Giáo trình của một nghề (tài liệu cho giáo viên và cho học sinh thể hiện mục tiêu, nội dung kiến thức, kỹ năng theo từng bài, các điều kiện thực hiện các bài giảng).

+ Phương pháp xây dựng và đánh giá các bài kiểm tra, bài thi theo từng bài giảng, từng mô đun.

+ Danh mục thiết bị của một nghề (danh mục máy móc, trang thiết bị cần thiết để giảng dạy cho từng mô đun theo các bậc kỹ năng của từng nghề).

4. Tiêu chí về cơ sở vật chất và quản trị nhà trường

– Trường đạt cấp độ 3 tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trường cao đẳng nghề quy định tại Quyết định số 02/2008/QĐ-BLĐTBXH của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội ban hành Quy định hệ thống tiêu chí, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trường cao đẳng nghề (phụ lục 02).

– 100% nghề đào tạo đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng chương trình đào tạo.

– 100% cán bộ quản lý của trường được cấp chứng chỉ đào tạo về nghiệp vụ quản lý dạy nghề. Các hoạt động quản lý của trường và chương trình đào tạo các nghề trọng điểm được số hóa và mô phỏng hóa theo các công nghệ phần mềm tiên tiến trên thế giới.

Hệ thống tiêu chí xác định đào tạo nghề chất lượng cao