Hợp đồng tương lai trên thị trường chứng khoán phái sinh có những đặc điểm như sau:

– Thứ nhất, hợp đồng tương lai được niêm yết trên Sở giao dịch vì vậy các điều kiện giao dịch được chuẩn hóa. Sở giao dịch nơi niêm yết HĐTL sẽ quy định cụ thể các nội dung chi tiết của một hợp đồng, như loại và chất lượng tài sản cơ sở, quy mô của hợp đồng hay số lượng tài sản cơ sở giao dịch tương ứng của hợp đồng, cách thức giao nhận cũng như thanh toán giữa hai bên khi hợp đồng đáo hạn.

– Thứ hai, HĐTL được tiêu chuẩn hoá. Các hợp đồng kỳ hạn có thể được lập ra cho bất kỳ loại hàng hóa nào, với bất kỳ số lượng và chất lượng như thế nào và với thời hạn thanh toán bất kỳ được hai bên tham gia hợp đồng chấp thuận. Trong khi đó, các HĐTL niêm yết tại Sở giao dịch qui định các dạng hàng hóa cụ thể, với một số lượng nhất định đáp ứng các yêu cầu về chất lượng và thời điểm giao hàng xác định.

– Thứ ba, rủi ro thanh toán của HĐTL thấp. Với việc sử dụng các HĐTL được niêm yết trên Sở Giao dịch, hai bên tham gia vào HĐTL sẽ kiểm soát được rủi ro thanh toán. HĐTL được thực hiện thanh toán đa phương thông qua nghiệp vụ bảo lãnh thanh toán của Trung tâm thanh toán bù trừ, các bên tham gia giao dịch HĐTL phải đáp ứng yêu cầu ký quỹ. HĐTL cũng chịu sự quản lý và điều tiết chặt chẽ của thị trường tập trung, do đó các NĐT có xu hướng thích tham gia vào HĐTL và từ đó gia tăng tính thanh khoản cho HĐTL.

– Thứ tư, NĐT tham gia HĐTL có thể thực hiện đóng vị thế bất cứ lúc nào bằng cách tham gia vị thế ngược đối với HĐTL tương tự. Từ đó sẽ giúp NĐT linh hoạt trong việc sử dụng vốn. Ngoài ra, khi tham gia đầu tư HĐTL, NĐT có khả năng thu được những khoản lợi nhuận lớn hơn nhiều so với số tiền ban đầu rất nhỏ (so với việc đầu tư trên TTCK cơ sở). Khi dự đoán của NĐT về biến động giá của tài sản cơ sở trở thành hiện thực, NĐT sẽ kiếm được lợi nhuận từ vị thế HĐTL mà mình nắm giữ. Và do hiệu ứng đòn bẩy của khoản tiền ký quỹ, mức sinh lời trên thị trường này thường cao hơn nhiều so với TTCK cơ sở.

Nguồn: Luận án Tài chính Ngân hàng “Nghiên cứu rủi ro trong đầu tư hợp đồng tương lai của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam“