Nội dung TNHS của người dưới 18: Quyền và Nghĩa Vụ

1. Tính cấp thiết và quan điểm của Đảng

Ngay từ khi thành lập, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi trọng thế hệ trẻ, xác định họ là nhân tố quan trọng quyết định tương lai, vận mệnh dân tộc. Đảng tin tưởng thanh niên là trụ cột của nước nhà, chủ nhân tương lai, lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời nhấn mạnh trách nhiệm chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục thanh niên nói chung và người dưới 18 tuổi nói riêng là của cả hệ thống chính trị, gia đình, nhà trường và xã hội.

Đặc biệt, Đảng ta quan tâm đến nhóm đối tượng người dưới 18 tuổi phạm tội, chủ trương giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích. Nghị quyết 49-NQ/TW ngày 2/6/2002 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 cũng nhấn mạnh việc giảm hình phạt tù, mở rộng áp dụng hình phạt tiền, hình phạt cải tạo không giam giữ đối với một số loại tội phạm.

Tuy nhiên, số liệu thống kê cho thấy sự chênh lệch lớn giữa tỉ lệ người dưới 18 tuổi phạm tội bị áp dụng hình phạt so với áp dụng các biện pháp tư pháp, giữa hình phạt tù với các hình phạt không tước tự do. Điều này đặt ra yêu cầu hoàn thiện pháp luật, đặc biệt là trong bối cảnh Quốc hội đang xây dựng Luật Tư pháp người chưa thành niên.

2. Mục tiêu và Phạm vi Nghiên Cứu

Luận án này tập trung vào việc xây dựng hệ thống lý luận cơ bản về TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội và đề xuất phương hướng hoàn thiện quy định của BLHS Việt Nam. Đối tượng nghiên cứu bao gồm:

• Lý luận về TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội.
• Quy định của pháp luật quốc tế và pháp luật hình sự của Việt Nam, Đức, Canada, Trung Quốc và Singapore về TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội.

Phạm vi nghiên cứu bao gồm các quy định về TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội trong pháp luật hiện hành của các quốc gia trên, với việc lựa chọn các quốc gia dựa trên sự cân nhắc các yếu tố như:

• Đức: Đại diện cho dòng họ pháp luật Châu Âu lục địa với hệ thống pháp luật thành văn tương tự Việt Nam và tính hiệu quả cao trong kiểm soát tội phạm.
• Canada: Đại diện cho dòng họ pháp luật Anh – Mĩ, có hệ thống biện pháp xử lý đa dạng, phong phú.
• Trung Quốc: Có nhiều điểm tương đồng với Việt Nam về văn hoá, lịch sử, kinh tế xã hội và thể chế chính trị.
• Singapore: Một quốc gia phát triển trong khu vực Đông Nam Á, thành viên của nhiều điều ước quốc tế và khu vực, có hệ thống các biện pháp hình sự áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội đa dạng và linh hoạt.

3. Khái niệm và Đặc điểm của TNHS của Người dưới 18 Tuổi

3.1. Khái niệm TNHS của Người Phạm Tội

Trách nhiệm hình sự (TNHS) là một khái niệm quan trọng trong khoa học luật hình sự, luôn đi cùng với khái niệm tội phạm. Tuy nhiên, không phải quốc gia nào cũng quy định khái niệm TNHS trong luật. Điều này dẫn đến sự tồn tại nhiều quan điểm khác nhau về định nghĩa TNHS, tuỳ thuộc vào cách tiếp cận nghiên cứu.

• Tiếp cận dưới góc độ hậu quả: TNHS là hậu quả pháp lý của việc phạm tội, thể hiện ở chỗ người gây ra tội phạm phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình trước nhà nước.
• Tiếp cận ở góc độ nghĩa vụ: TNHS là những nghĩa vụ mà người phạm tội phải thực hiện vì đã phạm tội.
• Tiếp cận dưới góc nhìn về quan hệ pháp luật: TNHS là loại quan hệ pháp luật hình sự thể hiện tính tiêu cực, sự lên án và trừng phạt giữa nhà nước và người phạm tội do hành vi phạm tội gây ra.

Tựu chung lại, TNHS của người phạm tội là hậu quả pháp lý bất lợi mà người phạm tội phải chịu trước nhà nước do việc thực hiện tội phạm. TNHS có những đặc điểm sau:

1. Hậu quả pháp lý bất lợi: Chỉ phát sinh khi có hành vi bị pháp luật hình sự cấm.
2. Biện pháp cưỡng chế: Người phạm tội phải chịu các biện pháp cưỡng chế như hình phạt và biện pháp tư pháp.
3. Trách nhiệm trước Nhà nước: Chỉ Nhà nước mới có thẩm quyền áp dụng TNHS, nhưng phải tuân thủ pháp luật.
4. Trình tự, thủ tục tố tụng đặc biệt: Việc áp dụng TNHS phải được thực hiện theo trình tự, thủ tục luật định.
5. Phản ánh trong bản án: TNHS phải được phản ánh trong bản án có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

3.2. Khái niệm và Đặc điểm của TNHS của Người dưới 18 Tuổi Phạm Tội

Luận án sử dụng thuật ngữ “người dưới 18 tuổi phạm tội” để chỉ nhóm đối tượng người từ đủ tuổi chịu TNHS (theo quy định của pháp luật hình sự từng quốc gia) đến dưới 18 tuổi phạm tội.

TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội là trường hợp đặc biệt của TNHS, là hậu quả pháp lý bất lợi mà người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi phải chịu trước nhà nước do việc thực hiện tội phạm và việc áp dụng chủ yếu nhằm giáo dục, cải tạo người dưới 18 tuổi phạm tội mà không nhằm trừng trị họ.

Tính chất đặc biệt của TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội xuất phát từ chính những đặc điểm mang tính chất đặc thù của nhóm đối tượng này:

• Chưa phát triển hoàn thiện về thể chất và tâm lý.
• Thiếu kinh nghiệm sống.
• Hạn chế về khả năng nhận thức và điều khiển hành vi.

Do đó, TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội có những đặc điểm sau:

1. Hậu quả pháp lý bất lợi: Tương tự TNHS chung, nhưng mục đích không nhằm trừng trị mà nhằm giáo dục.
2. Biện pháp cưỡng chế nhẹ hơn: Hình phạt và biện pháp tư pháp áp dụng có mức độ nhẹ hơn so với người từ đủ 18 tuổi trở lên phạm tội.
3. Xác định án tích khác biệt: Quy định về án tích và xoá án tích có những điểm khác biệt so với người đã đủ 18 tuổi trở lên phạm tội.

4. Bản Chất, Nội Dung và Phạm Vi TNHS của Người dưới 18 Tuổi Phạm Tội

• Bản chất: Sự lên án của nhà nước đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, nhưng không nhằm trừng trị mà nhằm giáo dục, giúp đỡ các em nhận thức được lỗi lầm, sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành người công dân có ích cho xã hội.
• Nội dung: Quyền và nghĩa vụ của nhà nước (bên áp đặt TNHS) và nghĩa vụ và quyền tương ứng của người dưới 18 tuổi phạm tội (bên phải chịu TNHS).
• Phạm vi: Bắt đầu từ thời điểm người dưới 18 tuổi thực hiện tội phạm và kết thúc khi người dưới 18 tuổi phạm tội chấp hành xong hình phạt hoặc biện pháp tư pháp, được xoá án tích, được miễn TNHS hoặc miễn hình phạt, được đặc xá hoặc đại xá, hết thời hiệu truy cứu TNHS, hết thời hiệu thi hành bản án…

5. Các Hình Thức TNHS của Người dưới 18 Tuổi Phạm Tội

Các hình thức TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội là các biện pháp cưỡng chế của Nhà nước nhằm thực hiện trách nhiệm hình sự của người phạm tội là người dưới 18 tuổi. Các hình thức TNHS phải được luật định, phải có nội dung tước bỏ, hoặc hạn chế các quyền, hoặc quy định các nghĩa vụ bất lợi nhất định của người dưới 18 tuổi phạm tội, đồng thời đảm bảo việc thực hiện mục tiêu giáo dục.

Các hình thức TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội bao gồm:

1. Hình phạt: Biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất.
2. Biện pháp hình sự khác (Biện pháp tư pháp): Biện pháp cưỡng chế có tính đề phòng và có tác dụng hỗ trợ hoặc thay thế hình phạt.
3. Án tích: Dấu tích của việc người phạm tội bị kết án.

6. Cơ Sở Quy Định TNHS của Người dưới 18 Tuổi Phạm Tội

Việc quy định TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội trong luật hình sự của các quốc gia dựa trên cơ sở:

1. Các triết lý xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội: Triết lý phúc lợi, triết lý công lý, triết lý phòng ngừa, triết lý dựa vào cộng đồng và triết lý phục hồi.
2. Chính sách hình sự của từng quốc gia: Thể hiện những tư tưởng, quan điểm chỉ đạo về tội phạm và đấu tranh chống tội phạm.
3. Chuẩn mực quốc tế về tư pháp người dưới 18 tuổi: Được tìm thấy trong các điều ước quốc tế như công ước Liên hợp quốc về quyền trẻ em, Các quy tắc Bắc Kinh…

Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn

Luận Văn A-Z  nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!

UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT

Nhận báo giá Xem thêm