Dưới đây là trích xuất nội dung từ chương 1 và 2 của luận án, được biên soạn thành bài viết chuẩn SEO với chủ đề “Bản chất TNHS của người dưới 18: Sự lên án xã hội”.
Bản Chất TNHS của Người Dưới 18: Sự Lên Án Xã Hội
Mở đầu
Trách nhiệm hình sự (TNHS) của người dưới 18 tuổi là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự xem xét kỹ lưỡng cả về lý luận lẫn thực tiễn. Bài viết này tập trung phân tích bản chất của TNHS trong mối liên hệ với sự lên án từ nhà nước và xã hội, đồng thời so sánh các quy định pháp luật liên quan tại Việt Nam, Đức, Canada, Trung Quốc và Singapore.
1. Khái Niệm và Đặc Điểm của Trách Nhiệm Hình Sự
1.1. Trách Nhiệm Hình Sự: Định Nghĩa và Nội Hàm
Trách nhiệm hình sự (TNHS) là một khái niệm trung tâm trong luật hình sự, phản ánh phản ứng của nhà nước đối với hành vi phạm tội. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam hiện hành không đưa ra định nghĩa chính thức về TNHS, dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau.
* Các cách tiếp cận TNHS:
* Hậu quả pháp lý: TNHS là hậu quả pháp lý của việc phạm tội, người phạm tội phải chịu trách nhiệm trước nhà nước.
* Nghĩa vụ: TNHS là nghĩa vụ đặc biệt mà người phạm tội phải gánh chịu theo quy định của pháp luật.
* Quan hệ pháp luật: TNHS là loại quan hệ pháp luật hình sự thể hiện tính tiêu cực, sự lên án và trừng phạt giữa nhà nước và người phạm tội.
* Dạng trách nhiệm pháp lý: TNHS là một dạng của trách nhiệm pháp lý, bao gồm nghĩa vụ chịu sự truy cứu, bị kết tội, chịu các biện pháp cưỡng chế và mang án tích.
1.2. Đặc Điểm Của Trách Nhiệm Hình Sự
- Hậu quả pháp lý bất lợi: TNHS chỉ phát sinh khi có hành vi bị pháp luật hình sự cấm.
- Biện pháp cưỡng chế: Người phạm tội phải chịu các biện pháp cưỡng chế của TNHS, như hình phạt và biện pháp tư pháp.
- Trách nhiệm trước nhà nước: TNHS là trách nhiệm trước nhà nước, chỉ nhà nước mới có thẩm quyền áp dụng.
- Thủ tục tố tụng đặc biệt: TNHS phải được xác định bằng một trình tự, thủ tục tố tụng đặc biệt.
- Phản ánh trong bản án: TNHS phải được phản ánh trong bản án có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
1.3. Trách Nhiệm Hình Sự của Người Dưới 18 Tuổi: Khái Niệm và Sự Khác Biệt
Người dưới 18 tuổi phạm tội là một phạm trù đặc biệt của TNHS, xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý chưa hoàn thiện của đối tượng này. Trách nhiệm hình sự của người dưới 18 tuổi phạm tội là trường hợp đặc biệt của trách nhiệm hình sự, là hậu quả pháp lí bất lợi mà người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi phải chịu trước nhà nước do việc thực hiện tội phạm và việc áp dụng chủ yếu nhằm giáo dục, cải tạo người dưới 18 tuổi phạm tội mà không nhằm trừng trị họ.
1.3.1. Đặc điểm của TNHS của người dưới 18 tuổi
- Mục đích giáo dục: TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội không nhằm trừng trị mà nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh.
- Mức độ nhẹ hơn: Các biện pháp cưỡng chế của TNHS được áp dụng với mức độ nhẹ hơn so với người từ đủ 18 tuổi trở lên.
- Trình tự, thủ tục đặc biệt: Việc áp dụng TNHS phải tuân thủ trình tự, thủ tục tố tụng hình sự đặc biệt, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dưới 18 tuổi.
2. Bản Chất, Nội Dung và Phạm Vi Trách Nhiệm Hình Sự của Người Dưới 18 Tuổi
2.1. Bản Chất của Trách Nhiệm Hình Sự: Sự Lên Án Xã Hội
Bản chất của TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội là sự lên án của nhà nước đối với hành vi phạm tội của họ. Tuy nhiên, sự lên án này không nhằm trừng trị mà nhằm giáo dục, giúp đỡ người dưới 18 tuổi nhận thức được lỗi lầm, sữa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành người công dân có ích cho xã hội.
2.2. Nội Dung của Trách Nhiệm Hình Sự: Quyền và Nghĩa Vụ
Nội dung của TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội chính là quyền và nghĩa vụ của nhà nước (bên áp đặt TNHS) và nghĩa vụ và quyền tương ứng của người dưới 18 tuổi phạm tội (bên phải chịu TNHS).
2.3. Phạm Vi Trách Nhiệm Hình Sự: Thời Điểm Bắt Đầu và Kết Thúc
- Thời điểm bắt đầu: TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội phát sinh kể từ khi người dưới 18 tuổi thực hiện tội phạm.
- Thời điểm kết thúc: TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội kết thúc khi người dưới 18 tuổi phạm tội chấp hành xong hình phạt hoặc biện pháp tư pháp, được xóa án tích, được miễn TNHS hoặc miễn hình phạt, được đặc xá hoặc đại xá, hết thời hiệu truy cứu TNHS, hết thời hiệu thi hành bản án…
3. Hình Thức Trách Nhiệm Hình Sự của Người Dưới 18 Tuổi Phạm Tội
Các hình thức TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội bao gồm:
* Hình phạt
* Các biện pháp hình sự khác
* Án tích
3.1. Hình Phạt
Hình phạt là hình thức trách nhiệm có tính cưỡng chế nghiêm khắc nhất, gây thiệt hại hoặc bất lợi cho quyền và lợi ích của người dưới 18 tuổi phạm tội.
3.2. Các Biện Pháp Hình Sự Khác
Các biện pháp hình sự khác là hình thức trách nhiệm có tính nghiêm khắc thấp hơn so với hình phạt, có tác dụng hỗ trợ hoặc thay thế hình phạt.
3.3. Án Tích
Án tích là dấu tích của việc người phạm tội bị kết án, có tính cưỡng chế thông qua việc người dưới 18 tuổi phạm tội có nghĩa vụ phải mang án tích và chỉ được xóa án tích khi đáp ứng các điều kiện nhất định.
4. Cơ Sở Quy Định Trách Nhiệm Hình Sự của Người Dưới 18 Tuổi
Việc quy định TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội trong luật hình sự của các quốc gia dựa trên:
* Các triết lí xử lí người dưới 18 tuổi phạm tội
* Chính sách hình sự của từng quốc gia
* Chuẩn mực quốc tế về tư pháp người dưới 18 tuổi
5. Trách Nhiệm Hình Sự của Người Dưới 18 Tuổi Phạm Tội Trong Pháp Luật Hình Sự Việt Nam, Đức, Canada, Trung Quốc và Singapore
Phân tích, so sánh quy định của pháp luật hình sự Việt Nam, Đức, Canada, Trung Quốc và Singapore về TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội để làm rõ những tương đồng và khác biệt trong các hệ thống pháp luật này.
5.1. Hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội
5.1.1. Hệ thống hình phạt đối với người dưới 18 tuổi phạm tội
Việt Nam: Cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn.
Đức: Tù có thời hạn.
Canada: Khiển trách, phạt tiền, bồi thường thiệt hại, trả lại tài sản, thực hiện nghĩa vụ cộng đồng, lệnh cấm, quản chế, giám sát và hỗ trợ chuyên sâu, tham dự một chương trình không cư trú, hình phạt tù.
Trung Quốc: Trả tự do có kiểm soát, giam giữ ngắn hạn, phạt tù, tù chung thân, phạt tiền, tước các quyền chính trị.
Singapore: Phạt tiền, tịch thu tài sản, đánh roi, tù có thời hạn và tù chung thân.
5.1.2. So sánh hình phạt áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội
Việc so sánh hình phạt áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội giữa các nước được thể hiện trong Bảng sau:
| Đặc điểm | Việt Nam | Đức | Canada | Trung Quốc | Singapore |
|---|---|---|---|---|---|
| Hệ thống hình phạt | Cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn | Chỉ có tù có thời hạn | Khiển trách, phạt tiền, bồi thường thiệt hại, trả lại tài sản, thực hiện nghĩa vụ cộng đồng, lệnh cấm, quản chế, giám sát và hỗ trợ chuyên sâu, tham dự chương trình | Trả tự do có kiểm soát, giam giữ ngắn hạn, phạt tù, tù chung thân, phạt tiền, tước các quyền chính trị | Phạt tiền, tịch thu tài sản, đánh roi, tù có thời hạn và tù chung thân |
| Tử hình | Không | Không | Không | Không | Không |
| Mức phạt tối đa | 18 năm tù (16-18 tuổi) | 10 năm | 10 năm (giết người cấp độ 1) | 15 năm | Không có quy định riêng |
| Hình phạt đặc thù | Không | Không | Thực hiện nghĩa vụ cộng đồng, lệnh cấm, quản chế | Trả tự do có kiểm soát | Đánh roi |
5.2. Biện pháp hình sự khác đối với người dưới 18 tuổi phạm tội
Việt Nam: Giáo dục tại trường giáo dưỡng
Đức: Khiển trách, áp dụng một số yêu cầu, giam giữ người dưới 18 tuổi phạm tội
Canada: Bồi thường thiệt hại, tham dự chương trình không cư trú, phục vụ cộng đồng…
Trung Quốc: Khiển trách, buộc làm biên bản ăn năn, buộc chính thức xin lỗi và buộc bồi thường thiệt hại
Singapore: Phóng thích có điều kiện, giao người phạm tội cho người thân hoặc người phù hợp khác chăm sóc, quản chế, lao động phục vụ cộng đồng, tạm giam, giam giữ vào cuối tuần, trả tiền phạt, tiền bồi thường hoặc án phí.
5.3. Án Tích đối với người dưới 18 tuổi phạm tội
Việc người dưới 18 tuổi phạm tội có án tích hay không được quy định khác nhau ở các nước, phần lớn phụ thuộc vào loại tội và mức án.
Việt Nam:
* Không có án tích: Người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi, người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, rất nghiêm trọng do vô ý; người bị áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng.
* Có án tích: Người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng do cố ý.
Đức:
* Chỉ mang án tích nếu bị kết án phạt tù trên 01 năm.
* Thời hạn xóa án tích 02 năm.
Canada:
* Thời hạn 3-5 năm, tùy mức độ nghiêm trọng của tội phạm.
Trung Quốc:
* Không có án tích nếu bị kết án phạt tù dưới 05 năm.
* Thời hạn xóa án tích là 05 năm.
Singapore:
* Án tích hay không phụ thuộc vào việc tội phạm có thể đăng ký hay không.
Kết luận
Bản chất của TNHS đối với người dưới 18 tuổi là sự lên án của nhà nước, hướng đến giáo dục và tái hòa nhập cộng đồng. Bài viết đã trình bày các khía cạnh lý luận và so sánh quy định pháp luật của một số quốc gia, cho thấy sự đa dạng trong cách tiếp cận và yêu cầu tiếp tục hoàn thiện pháp luật Việt Nam để bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích của người dưới 18 tuổi phạm tội.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
