Một số bài học kinh nghiệm về giải pháp tài chính cho đào tạo nghề chất lượng cao rút ra cho Việt Nam

Với đặc thù hạn chế của đào tạo nghề so với các bậc đào tạo khác là yêu cầu đầu tư vốn lớn mua sắm trang thiết bị nhưng thu hồi vốn chậm nên không thu hút được các nhà đầu tư. Hơn nữa nhận thức của xã hội ở Việt Nam về dạy nghề vẫn còn hạn chế, tâm lý sính khoa bảng mà không tính đến năng lực và nhu cầu lao động trong xã hội nên đối tượng tham gia học nghề cũng hạn chế cả về số lượng lẫn chất lượng, chủ yếu là đối tượng học kém, con e gia đình khó khăn. Trong bối cảnh kinh tế xã hội hiện nay của Việt Nam, những kinh nghiệm quốc tế về giải pháp tài chính cho đào tạo nghề có thể vận dụng để đào tạo nghề chất lượng cao như sau:

– Một là, đẩy mạnh công tác xã hội hóa nguồn lực cho đào tạo nghề nhằm huy động tối đa mọi nguồn lực trong và ngoài NSNN cho đào tạo nghề. Có chính sách quy định rõ ràng trách nhiệm của Doanh nghiệp trong việc chia sẻ chi phí đào tạo với NSNN, phải nộp ngân sách cho đào tạo nghề theo tỷ lệ nhất định trên cơ sở số lao động làm việc tại doanh nghiệp. Ngoài ra, có thể chia sẻ chi phí đào tạo thông qua việc tiếp nhận học sinh sinh viên thực tập tại đơn vị; tham gia vào việc xây dựng, thẩm định chương trình đào tạo. Tăng cường huy động các nguồn lực từ các tổ chức cá nhân, đặc biệt là các tổ chức cá nhân người nước ngoài để nhanh chóng đi tắt đón đầu công nghệ, kinh nghiệm và nguồn lực.

– Hai là, tăng cường quyền tự chủ cho các CSDN công lập trong việc xác định chiến lược, kế hoạch,chỉ tiêu nhiệm vụ; cơ cấu tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính để các đơn vị được chủ động huy động các nguồn lực và các biện pháp để thực hiện nhiệm vụ, nâng cao chất lượng cung cấp các dịch vụ sự nghiệp công; Cơ quan quản lý nhà nước chỉ cần kiểm tra giám sát chất lượng dịch vụ theo kết quả đầu ra thông qua hệ thống tiêu chí đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ. Như vậy, vừa giảm chi của NSNN, vừa nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực khác để vẫn đảm bảo việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Xem thêm: Kinh nghiệm quốc tế về giải pháp tài chính trong đào tạo nghề

– Ba là, thực hiện có lộ trình xóa bỏ việc Nhà nước bao cấp qua giá, phí dịch vụ cho tất cả các đối tượng. Chi phí đào tạo phải được tính đúng, tính đủ trên cơ sở định mức kinh tế kỹ thuật. Người học phải chia sẻ chi phí theo giá dịch vụ mà mình tham gia. Nhà nước chỉ chi trả kinh phí cho các dịch vụ sự nghiệp công sử dụng NSNN. Đối với lĩnh vực GDNN thì NSNN chỉ chi trả cho các ngành nghề nặng nhọc độc hại, trọng điểm… phục vụ phát triển các ngành kinh tế trọng điểm, mũi nhọn và hỗ trợ chi phí cho các đối tượng yếu thế, được ưu tiên. Đối với nguồn NSNN, thực hiện chuyển đổi cơ chế cấp phát kinh phí thường xuyên sang hình thức đấu thầu, đặt hàng, giao nhiệm vụ theo kết quả đầu ra, tạo môi trường pháp lý thuận lợi bảo đảm cho các đơn vị sự nghiệp giáo dục nghề nghiệp công lập, ngoài công lập, các tổ chức, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế bình đẳng trong việc tham gia cung cấp dịch vụ sự nghiệp công về giáo dục nghề nghiệp theo quy định của pháp luật

– Bốn là, trong bối cảnh nguồn lực hạn hẹp, cần chuyển đổi hình thức đầu tư theo chiều rộng, sang đầu tư theo chiều sâu. Trong hệ thống các cơ sở đào tạo thì cần tập trung đầu tư một số trường để hình thành các trường chất lượng cao, như là những đầu tầu trong hệ thống có thể đào tạo một số nghề đạt chuẩn khu vực và thế giới. Mỗi trường phải đưa ra được đâu là nghề trọng điểm chiến lược của trường, trên cơ sở tình hình thực tế và định hướng phát triển của ngành, địa phương để theo đó đầu tư một cách đồng bộ tránh tình trạng mỗi nghề đầu tư một chút nên không nghề nào hoàn thiện theo chuẩn danh mục thiết bị, cơ sở vật chất của từng nghề.