Chính Sách Phát Triển Bảo Hiểm Thương Mại: Vai Trò và Ảnh Hưởng Trong Bối Cảnh Hội Nhập Kinh Tế Quốc Tế
Mục lục
- Giới thiệu
- Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến bảo hiểm thương mại
- Cơ sở lý luận về bảo hiểm thương mại
- Cơ sở lý luận về chính sách phát triển bảo hiểm thương mại
- Tiêu chí đo lường kết quả chính sách phát triển bảo hiểm thương mại
- Các yếu tố ảnh hưởng đến chính sách phát triển bảo hiểm thương mại
- Tiểu kết
Giới thiệu
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, chính sách phát triển bảo hiểm thương mại (BHTM) đóng vai trò then chốt trong việc ổn định kinh tế vĩ mô, bảo vệ người dân và doanh nghiệp trước rủi ro, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Bài viết này, dựa trên trích xuất nội dung từ chương 1 và 2 của một luận án nghiên cứu chuyên sâu, nhằm cung cấp một cái nhìn tổng quan và hệ thống về vai trò, ảnh hưởng, cơ sở lý luận và các yếu tố tác động đến chính sách phát triển BHTM. Đối tượng mục tiêu mà bài viết hướng đến là các nghiên cứu sinh, giảng viên đại học và những nhà hoạch định chính sách quan tâm đến lĩnh vực này.
Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến bảo hiểm thương mại
Nhiều nghiên cứu đã tập trung phân tích thị trường bảo hiểm dưới nhiều góc độ khác nhau, ví dụ:
- Thị trường bảo hiểm nhân thọ: (Nguyễn, 2021)
- Thị trường bảo hiểm phi nhân thọ: (Nguyễn, 2021)
- Bảo hiểm nông nghiệp: (Huân, 2014)
- Phát triển thị trường bảo hiểm thân tàu: (Hoàng, 2008)
- Thực trạng thị trường bảo hiểm Việt Nam: (Nguyễn, 2022)
- Phân tích hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ: (Trịnh, 2012) – Tuy nhiên, nghiên cứu này chưa đi sâu vào góc độ chính sách phát triển BHTM.
- Tác động của hội nhập lên thị trường bảo hiểm Việt Nam: (Nguyễn, 2015) – Nghiên cứu chưa đưa ra các tiêu chí cụ thể để đánh giá sự phát triển bảo hiểm trong bối cảnh hội nhập.
- Thực trạng hoạt động bảo hiểm phi nhân thọ: (Hồ, 2015)
- Toàn cầu hóa và thị trường bảo hiểm: (Cummins & Venard, 2008)
- Bảo hiểm y tế tư nhân cho người nghèo: (Drechsler & Jütting, 2005)
Các nghiên cứu trên đã phân tích thị trường bảo hiểm trong một số khía cạnh nhất định, song hầu như chưa đưa ra các tiêu chí để đo lường và đánh giá sự phát triển của bảo hiểm thương mại, là cơ sở để đo lường các tác động từ phía chính sách của nhà nước. Song một số kết quả nghiên cứu của các công trình trên vẫn là cơ sở để NCS thực hiện việc đánh giá thực trạng phát triển của bảo hiểm thương mại.
Cơ sở lý luận về bảo hiểm thương mại
Khái niệm bảo hiểm thương mại
- Bảo hiểm: Là quan hệ kinh tế gắn với quá trình hình thành, phân phối và sử dụng quỹ bảo hiểm để xử lý rủi ro, biến cố, đảm bảo tái sản xuất và đời sống xã hội.
- Bảo hiểm thương mại: Là loại hình bảo hiểm do các doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH) triển khai với mục đích kinh doanh sinh lời. DNBH chấp nhận rủi ro của người được bảo hiểm trên cơ sở phí bảo hiểm, và trả tiền bảo hiểm hoặc bồi thường khi xảy ra sự kiện bảo hiểm.
Chủ thể tham gia bảo hiểm
- Bên bảo hiểm: Các DNBH hoạt động hợp pháp trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.
- Đại lý, môi giới bảo hiểm: Tổ chức, cá nhân được ủy quyền hoặc làm trung gian tư vấn, thu xếp bảo hiểm cho khách hàng.
Sản phẩm bảo hiểm thương mại
Có thể phân loại theo nhiều tiêu chí, nhưng phổ biến nhất là:
- Bảo hiểm nhân thọ (BHNT):
- Bảo hiểm sinh kỳ
- Bảo hiểm tử kỳ
- Bảo hiểm trọn đời
- Bảo hiểm hỗn hợp
- Bảo hiểm trả tiền định kỳ
- Phân loại theo mục đích: bảo hiểm bảo vệ, tích lũy, đầu tư, hưu trí, giáo dục.
- Bảo hiểm phi nhân thọ (BHPNT):
- Bảo hiểm sức khỏe và tai nạn
- Bảo hiểm thiệt hại kinh doanh
- Bảo hiểm tài sản và thiệt hại
- Bảo hiểm hàng không
- Bảo hiểm xe cơ giới
- Bảo hiểm cháy nổ
- Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển
- Bảo hiểm thân tàu và trách nhiệm dân sự chủ tàu
- Bảo hiểm tín dụng và rủi ro tài chính
Cơ sở lý luận về chính sách phát triển bảo hiểm thương mại
Khái niệm liên quan
- Phát triển BHTM: Gia tăng cả về số lượng (sản phẩm) và chất lượng (mật độ, mức độ thâm nhập) của BHTM.
- Chính sách kinh tế: Hệ thống quan điểm, mục tiêu, phương thức, công cụ mà chủ thể quản lý sử dụng để tác động lên hành vi của các chủ thể kinh tế.
- Chính sách phát triển BHTM: Hệ thống các giải pháp và công cụ của quản lý nhà nước nhằm phát triển BHTM.
Vai trò của chính sách phát triển bảo hiểm thương mại
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, chính sách phát triển BHTM có vai trò quan trọng:
- Đối với sự phát triển kinh tế quốc gia:
- Bảo vệ doanh nghiệp, giảm áp lực bồi thường thiệt hại.
- Tạo thuận lợi cho thương mại, cung cấp tín dụng.
- Thúc đẩy kinh doanh, đổi mới, đầu tư, cạnh tranh.
- Tăng cường trung gian tài chính thông qua BHNT.
- Tạo điều kiện cho cá nhân và doanh nghiệp không thích rủi ro tham gia hoạt động kinh tế.
- Trong bảo hộ lao động xuyên quốc gia: Đảm bảo quyền lợi cho người lao động khi làm việc ở nước ngoài.
- Trong xuất nhập khẩu, tăng trưởng GNP: Hỗ trợ hoạt động xuất nhập khẩu, thúc đẩy xuất khẩu dịch vụ bảo hiểm.
- Trong duy trì và bảo vệ nền kinh tế trong khủng hoảng: Ổn định cuộc sống người dân, giảm nghèo, cải thiện an ninh lương thực.
- Trong hội nhập kinh tế quốc tế: Giúp doanh nghiệp BHTM tiếp cận thị trường nước ngoài, tuân thủ các cam kết quốc tế.
Cơ quan điều hành, giám sát kinh doanh bảo hiểm thương mại
Các quốc gia cần thành lập cơ quan đầu mối để kiểm tra, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm, đảm bảo tuân thủ pháp luật, hỗ trợ doanh nghiệp và hài hòa lợi ích các bên.
Hệ thống chính sách phát triển bảo hiểm thương mại
Bao gồm:
- Luật, quy định và hướng dẫn thực thi kinh doanh bảo hiểm.
- Chiến lược, quy hoạch, chính sách và kế hoạch phát triển thị trường bảo hiểm.
- Quy định về cấp phép hoạt động.
- Chính sách hướng dẫn thực hiện hoạt động kinh doanh bảo hiểm.
- Chính sách giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm của doanh nghiệp.
- Chính sách đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý.
- Chính sách tăng cường hợp tác quốc tế về bảo hiểm.
Tiêu chí đo lường kết quả chính sách phát triển bảo hiểm thương mại
Tiêu chí phát triển bảo hiểm thương mại
- Mức độ thâm nhập thị trường: Tổng phí bảo hiểm/GDP (%).
- Giá trị bảo hiểm bình quân: Phí bảo hiểm bình quân đầu người (USD).
- Tỷ lệ thâm nhập vi bảo hiểm: Tỷ lệ phí bảo hiểm vi mô/GDP (%).
- Mật độ bảo hiểm: Phí bảo hiểm vi mô/đầu người (USD).
- Tỷ lệ phạm vi bảo hiểm: Tỷ lệ dân số được bảo hiểm vi mô (%).
- Doanh thu bảo hiểm, số tiền thu vào ngân sách, số lượng doanh nghiệp, sản phẩm bảo hiểm.
Tiêu chí đánh giá chính sách phát triển bảo hiểm thương mại
- Tính hiệu lực: Mức độ đạt được mục tiêu, khả năng thực thi chính sách.
- Tính an toàn: Đảm bảo an toàn tài chính, phòng tránh rủi ro cho các bên.
- Tính bền vững: Khả năng áp dụng chính sách trong dài hạn, khả năng thay thế chính sách.
- Tính hiệu quả: So sánh kết quả đạt được với chi phí bỏ ra.
- Tính đa dạng: Bao quát phạm vi bảo hiểm, hỗ trợ phát triển sản phẩm mới.
- Tính phù hợp: Thích hợp với đối tượng điều chỉnh, thống nhất với chính sách khác, phù hợp với cam kết quốc tế.
- Tính hội nhập: Tạo cơ hội cho doanh nghiệp trong nước tương tác hiệu quả với đối tác nước ngoài.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chính sách phát triển bảo hiểm thương mại
- Từ phía Nhà nước:
- Hệ thống luật pháp đồng bộ, phù hợp với thông lệ quốc tế.
- Mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của quốc gia.
- Từ phía thị trường bảo hiểm thương mại:
- Số lượng, năng lực cạnh tranh của DNBH.
- Chất lượng nguồn nhân lực trong ngành.
- Sự phát triển của công nghệ và chuyển đổi số.
Tiểu kết
Bài viết đã trình bày tổng quan cơ sở lý luận về chính sách phát triển bảo hiểm thương mại, cung cấp nền tảng kiến thức quan trọng cho việc nghiên cứu, đánh giá và hoạch định chính sách trong lĩnh vực này.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
