Triết lý xử lý: Ảnh hưởng đến Trách Nhiệm Hình Sự (TNHS) người dưới 18 tuổi – Nghiên cứu chuẩn SEO
Giới thiệu
Bài viết này tập trung phân tích ảnh hưởng của các triết lý xử lý khác nhau đối với trách nhiệm hình sự (TNHS) của người dưới 18 tuổi. Đối tượng mục tiêu là các nghiên cứu sinh và giảng viên đại học quan tâm đến lĩnh vực luật hình sự, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến tư pháp vị thành niên. Chúng ta sẽ đi sâu vào các triết lý phúc lợi, công lý, phục hồi và cách chúng định hình các quy định pháp luật liên quan đến nhóm đối tượng đặc biệt này.
1. Những Vấn Đề Lý Luận Về Trách Nhiệm Hình Sự Của Người Dưới 18 Tuổi Phạm Tội
1.1. Khái Niệm và Đặc Điểm của TNHS người dưới 18 tuổi
1.1.1. Khái niệm TNHS của người phạm tội nói chung
TNHS là một khái niệm quan trọng trong khoa học luật hình sự, luôn đi kèm với khái niệm tội phạm. Tuy nhiên, trong khi khái niệm tội phạm được xác định rõ ràng trong luật, khái niệm TNHS thường không được quy định cụ thể, dẫn đến nhiều quan điểm khác nhau.
- Các cách tiếp cận khác nhau:
- Hậu quả: TNHS là hậu quả pháp lý của việc phạm tội, buộc người gây ra tội phạm phải chịu trách nhiệm trước nhà nước (GS.TSKH. Đào Trí Úc, GS.TSKH. Lê Cảm).
- Nghĩa vụ: TNHS là nghĩa vụ đặc biệt mà người phạm tội phải gánh chịu theo quy định của pháp luật (GS.TS. Nguyễn Ngọc Hòa).
- Quan hệ pháp luật: TNHS là loại quan hệ pháp luật hình sự thể hiện sự lên án và trừng phạt giữa nhà nước và người phạm tội (GS.TS. Nguyễn Ngọc Hòa).
- Trách nhiệm pháp lý: TNHS là một dạng trách nhiệm pháp lý, áp dụng hậu quả bất lợi cho người thực hiện hành vi nguy hiểm (GS.TS. Lê Thị Sơn, TS. Đỗ Ngọc Quang).
1.1.2. Khái niệm TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội
Khác với TNHS nói chung, khái niệm này ít được nghiên cứu và đưa ra định nghĩa cụ thể trong các giáo trình và sách chuyên khảo. Các công trình nghiên cứu chuyên sâu thường là các luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Một số định nghĩa tiêu biểu:
- TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội là trách nhiệm hình sự giảm nhẹ, bao gồm nghĩa vụ chịu sự tác động của hoạt động truy cứu trách nhiệm hình sự theo trình tự đặc biệt, chịu bị kết tội, chịu biện pháp cưỡng chế và mang án tích (Trần Văn Dũng).
- TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội là một dạng trách nhiệm pháp lý, là hậu quả pháp lý của việc thực hiện tội phạm mà người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi phải chịu trước nhà nước, gồm bản án kết tội, hình phạt và án tích (Từ Văn Hoàng Lĩnh).
- TNHS đối với người chưa thành niên phạm tội là hậu quả pháp lý bất lợi mà người chưa thành niên phải gánh chịu trước Nhà nước và được thể hiện trong bản án kết tội có hiệu lực, bằng việc áp dụng một hoặc nhiều biện pháp cưỡng chế (Trịnh Thị Yến).
1.1.3. Đặc điểm của TNHS người dưới 18 tuổi phạm tội
- Hậu quả pháp lý bất lợi: TNHS của người dưới 18 tuổi là hậu quả pháp lý của việc thực hiện tội phạm.
- Biện pháp cưỡng chế: Người phạm tội phải chịu các biện pháp cưỡng chế, nhưng với mức độ nhẹ hơn so với người trưởng thành.
- Trách nhiệm trước nhà nước: TNHS là trách nhiệm trước Nhà nước, nhưng việc áp dụng phải dựa trên căn cứ pháp luật.
- Trình tự tố tụng đặc biệt: TNHS được xác định bằng trình tự, thủ tục tố tụng đặc biệt, bảo vệ quyền con người.
- Phản ánh trong bản án: TNHS phải được phản ánh trong bản án hoặc quyết định có hiệu lực của Tòa án.
Điểm “đặc biệt” của TNHS người dưới 18 tuổi so với TNHS chung là việc áp dụng không nhằm trừng trị mà chủ yếu nhằm giáo dục và cải tạo.
1.2. Bản Chất, Nội Dung và Phạm Vi TNHS người dưới 18 tuổi
1.2.1. Bản chất TNHS người dưới 18 tuổi
Bản chất của TNHS người dưới 18 tuổi là sự lên án của nhà nước đối với người dưới 18 tuổi đã thực hiện tội phạm. Sự lên án không nhằm trừng trị mà nhằm giáo dục, giúp đỡ các em nhận thức được lỗi lầm, sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành người công dân có ích cho xã hội.
1.2.2. Nội dung TNHS người dưới 18 tuổi
Nội dung của TNHS người dưới 18 tuổi là quyền và nghĩa vụ của cả hai bên chủ thể tham gia vào quan hệ pháp luật hình sự:
- Nhà nước: Quyền xử lý người phạm tội và nghĩa vụ chỉ được xử lý dựa trên các căn cứ và giới hạn do pháp luật quy định.
- Người dưới 18 tuổi phạm tội: Nghĩa vụ phải thực hiện các biện pháp cưỡng chế và quyền yêu cầu sự tuân thủ từ phía Nhà nước các quyền và lợi ích hợp pháp.
1.2.3. Phạm vi TNHS người dưới 18 tuổi
- Thời điểm bắt đầu: Thời điểm người dưới 18 tuổi thực hiện tội phạm.
- Thời điểm kết thúc: Khi người dưới 18 tuổi phạm tội chấp hành xong hình phạt hoặc biện pháp tư pháp, được xóa án tích, được miễn TNHS hoặc miễn hình phạt, được đặc xá hoặc đại xá, hết thời hiệu truy cứu TNHS, hết thời hiệu thi hành bản án.
1.3. Các Hình Thức Trách Nhiệm Hình Sự Của Người Dưới 18 Tuổi Phạm Tội
Các hình thức TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội bao gồm:
- Hình phạt: Biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất.
- Biện pháp hình sự khác (Biện pháp tư pháp): Biện pháp có tính cưỡng chế, đề phòng và có tác dụng hỗ trợ hoặc thay thế hình phạt.
- Án tích: Dấu tích của việc bị kết án.
1.4. Cơ sở quy định TNHS của người dưới 18 tuổi
Việc quy định TNHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội dựa trên:
- Các triết lý xử lý: Phúc lợi, công lý, phòng ngừa, dựa vào cộng đồng, phục hồi.
- Chính sách hình sự: Định hướng, chủ trương sử dụng pháp luật hình sự trong đấu tranh phòng, chống tội phạm.
- Chuẩn mực quốc tế: Các điều ước quốc tế như Công ước Liên Hợp Quốc về Quyền Trẻ em, Các quy tắc Bắc Kinh…
2. Trách Nhiệm Hình Sự Của Người Dưới 18 Tuổi Phạm Tội Trong Pháp Luật Hình Sự Việt Nam, Đức, Canada, Trung Quốc và Singapore
2.1. Hình Phạt Đối Với Người Dưới 18 Tuổi Phạm Tội
2.1.1. Hệ thống hình phạt
- Việt Nam: Cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn. Không áp dụng tù chung thân, tử hình và hình phạt bổ sung.
- Đức: Chỉ áp dụng hình phạt tù có thời hạn.
- Canada: Khển trách, phạt tiền, bồi thường thiệt hại, trả lại tài sản, thực hiện nghĩa vụ cộng đồng, lệnh cấm, quản chế, giám sát và hỗ trợ chuyên sâu, tham dự một chương trình không cư trú, hình phạt tù.
- Trung Quốc: Trả tự do có kiểm soát, giam giữ ngắn hạn, hình phạt tù, hình phạt tù chung thân, phạt tiền, tước các quyền chính trị. Không áp dụng tử hình, tịch thu tài sản, trục xuất.
- Singapore: Phạt tiền, tịch thu tài sản, đánh roi, tù có thời hạn, tù chung thân.
2.1.2. So sánh
- Tương đồng:
- Các quốc gia (trừ Đức) đều quy định hệ thống hình phạt phân hóa với hình phạt về tài sản, tước tự do và không tước tự do.
- Không áp dụng hình phạt tử hình.
- Áp dụng hình phạt tù (với mức thấp hơn người trưởng thành).
- Áp dụng hình phạt tiền.
- Khác biệt:
- Canada, Trung Quốc, Singapore có những hình phạt đặc thù chưa từng xuất hiện trong BLHS Việt Nam.
- Trung Quốc và Singapore vẫn duy trì hình phạt tù chung thân.
- Đức chỉ có duy nhất hình phạt tù.
- Canada có hệ thống hình phạt riêng.
2.2. Biện Pháp Hình Sự Khác Đối Với Người Dưới 18 Tuổi Phạm Tội
2.2.1. Hệ thống biện pháp
- Việt Nam: Giáo dục tại trường giáo dưỡng.
- Đức: Khiển trách, áp dụng một số điều kiện, lệnh tạm giam.
- Canada: Bồi thường thiệt hại, tham dự chương trình không cư trú, phục vụ cộng đồng.
- Trung Quốc: Khiển trách, buộc làm biên bản ăn năn, buộc chính thức xin lỗi và buộc bồi thường thiệt hại.
- Singapore: Phóng thích có điều kiện, giao người phạm tội cho người thân hoặc người phù hợp khác chăm sóc, quản chế, lao động phục vụ cộng đồng, tạm giam, giam giữ vào cuối tuần, trả tiền phạt, tiền bồi thường hoặc án phí.
2.2.2. So sánh
- Tương đồng:
- Đều là biện pháp cưỡng chế của nhà nước.
- Có thể áp dụng hỗ trợ hoặc thay thế hình phạt.
- Không để lại hậu quả pháp lí là án tích.
- Khác biệt:
- Các biện pháp được phân loại thành bốn nhóm (giáo dục, khiển trách, giam giữ, kinh tế).
- Việt Nam có hệ thống biện pháp tư pháp kém đa dạng nhất.
2.3. Án Tích Đối Với Người Dưới 18 Tuổi Phạm Tội
2.3.1. Quy định về án tích và xoá án tích
- Việt Nam: Người dưới 18 tuổi phạm tội không mang án tích trong một số trường hợp nhất định. Điều kiện xóa án tích bao gồm thời gian và chấp hành pháp luật.
- Đức: Người dưới 18 tuổi phạm tội chỉ mang án tích nếu bị kết án phạt tù trên 01 năm.
- Canada: Thời gian mang án tích kéo dài từ 3 đến 5 năm.
- Trung Quốc: Áp dụng quy định về niêm phong lí lịch và tái phạm.
- Singapore: Việc người dưới 18 tuổi phạm tội có án tích hay không phụ thuộc vào việc tội phạm có thể đăng kí hay không.
2.3.2. So sánh
- Tương đồng:
- Đa số quốc gia (trừ Canada) quy định một phạm vi mà người dưới 18 tuổi phạm tội không bị mang án tích.
- Các quy định về điều kiện xóa án tích là tương đồng.
- Khác biệt:
- Canada và Singapore quy định thời hạn xóa án tích dài hơn.
- Cách thức quy định thời hạn xóa án tích khác nhau.
Bài viết này, dựa trên trích xuất từ chương 1 và 2 của luận án, cung cấp một cái nhìn tổng quan và chuyên sâu về ảnh hưởng của các triết lý xử lý đến TNHS của người dưới 18 tuổi. Hy vọng rằng nó sẽ giúp các nghiên cứu sinh và giảng viên đại học hiểu rõ hơn về lĩnh vực này.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
