Phát triển là gì? Tìm hiểu khái niệm và ý nghĩa
1. Khái niệm cơ bản
1.1. Phát triển
Thuật ngữ “Phát triển” bắt đầu được sử dụng rộng rãi từ sau Chiến tranh Thế giới thứ II, khoảng cuối những năm 1940. Theo Ngân hàng Thế giới (World Bank, 1991), phát triển không chỉ là tăng trưởng kinh tế mà còn bao gồm các vấn đề liên quan khác, đặc biệt là sự bình đẳng về cơ hội, tự do chính trị và quyền tự do của con người. Một quan điểm khác cho rằng phát triển là một quá trình thay đổi liên tục, giúp tăng trưởng mức sống của con người và phân phối lại công bằng những thành quả tăng trưởng trong xã hội.
Phát triển có thể được coi là quá trình hoàn thiện, biến đổi chặt chẽ, kết hợp cả chất và lượng trên nhiều khía cạnh khác nhau. Quá trình này có thể xảy ra ở các bộ phận khác nhau với cách thức, tốc độ khác nhau do những lực lượng khác nhau. Do đó, để đo lường sự phát triển một cách toàn diện, cần phải xem xét trên nhiều góc độ.
Năm 1980, “Phát triển bền vững” được giới thiệu trong “Chiến lược bảo tồn Thế giới” của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên Quốc tế (IUCN). Phát triển bền vững là sự phát triển đáp ứng được nhu cầu hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng đáp ứng nhu cầu của các thế hệ tương lai. Ủy ban Quốc tế về Phát triển và Môi trường (UN, 1992) cho rằng phát triển bền vững là một quá trình thay đổi, khai thác và sử dụng tài nguyên, đầu tư, phát triển công nghệ kỹ thuật, sự thay đổi tổ chức một cách thống nhất, tăng khả năng đáp ứng nhu cầu hiện tại và tương lai của con người. Khái niệm này nhấn mạnh sự kết hợp chặt chẽ, hợp lý và hài hòa giữa ba mặt của sự phát triển: Phát triển kinh tế, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường.
Bùi Thế Cường và Đỗ Minh Khuê (2006) chỉ ra rằng dù có nhiều quan điểm khác nhau về phát triển, điểm chung là phát triển luôn được coi là một điều tích cực và đáng mong muốn đối với một đối tượng, một khu vực hay cả xã hội.
Trịnh Kim Liên (2013) cho rằng phát triển là sự chuyển biến từ dạng thấp lên trạng thái cao hơn, với trình độ và chất lượng cao hơn. Phát triển kinh tế là sự tăng tiến về lượng và sự tiến bộ về chất với sự kết hợp chặt chẽ và hoàn thiện kinh tế – xã hội.
Mục tiêu chung của Chương trình Nghị sự 21 về phát triển bền vững toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam, là phát triển phải kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường.
Từ đó, có thể hiểu “Phát triển” là một quá trình cải thiện có chủ ý nhằm phát triển theo cả chiều rộng (tăng về quy mô) và chiều sâu (tăng về chất lượng) ngày càng tốt hơn, đi theo hướng bền vững kinh tế – xã hội và cải thiện môi trường.
1.2. Phát triển rừng trồng
Các nghiên cứu đã áp dụng lý thuyết phát triển vào nghiên cứu các vấn đề nông nghiệp nông thôn, trong đó có cả lâm nghiệp. Phát triển tăng trưởng khu vực nông thôn sẽ giúp xóa đói giảm nghèo không riêng khu vực nông thôn, mà còn giảm nghèo ở cả khu vực thành thị.
Theo Chương V “Phát triển rừng” trong Luật Lâm nghiệp (2017), phát triển rừng là việc trồng mới rừng, trồng lại rừng sau khai thác, áp dụng các biện pháp kỹ thuật lâm sinh khác để tăng diện tích rừng, khả năng cung cấp lâm sản, và các giá trị khác của rừng.
Như vậy, phát triển rừng trồng có thể hiểu là một quá trình cải thiện có chủ ý nhằm phát triển theo cả chiều rộng (tăng về quy mô), phát triển chiều sâu (tăng về chất lượng) ngày càng tốt hơn của rừng trồng, đi theo hướng bền vững kinh tế – xã hội và cải thiện môi trường.
1.3. Gỗ lớn
Rừng là một tổng thể nhiều cá thể cây gỗ, có mối liên hệ với nhau, chiếm một phạm vi không gian nhất định ở mặt đất và trong khí quyển. Trong tổng thể cây gỗ, được phân ra nhiều loại để phục vụ cho các mục đích khác nhau. Trong đó, khái niệm “Gỗ lớn” được đưa ra trên nhiều quan điểm.
- Quan điểm 1: Khái niệm gỗ lớn tiếp cận theo quan điểm chu kỳ kinh doanh dài. Gỗ lớn là sản phẩm của cây rừng có liên quan đến chiều dài luân kỳ (thời gian giữa hai lần chặt cuối cùng).
- Quan điểm 2: Khái niệm gỗ lớn tiếp cận theo quan điểm là cây cổ thụ lớn, cây bản địa quý.
- Quan điểm 3: Khái niệm gỗ lớn tiếp cận theo quan điểm từ kích thước gỗ phù hợp với mục đích sử dụng.
Từ đó, Khái niệm gỗ lớn được khái quát như sau: Gỗ lớn là những cây gỗ có thân chính rõ ràng, dài (chiều dài lớn ≥ 2m), có kích cỡ lớn (đường kính đầu nhỏ ≥ 15cm), thường có chu kỳ trồng dài (đối với loài cây Keo từ 10 năm trở đi), đáp ứng được các yêu cầu về tính chất cơ – lý của gỗ để phục vụ cho mục đích chế biến gỗ phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
1.4. Phát triển rừng trồng gỗ lớn
Phát triển lâm nghiệp cần hướng tới sự phát triển bền vững, đảm bảo hài hòa giữa lợi ích trên ba khía cạnh: Kinh tế, xã hội và môi trường.
Rừng trồng gỗ lớn là rừng trồng với mục đích cung cấp gỗ lớn cho tỷ lệ gỗ lớn đạt ≥ 70%.
Như vậy, phát triển rừng trồng gỗ lớn là một quá trình cải thiện có chủ ý nhằm phát triển theo cả chiều rộng (tăng về quy mô), phát triển chiều sâu (tăng về chất lượng) ngày càng tốt hơn của rừng trồng nguyên liệu (mục đích cung cấp gỗ lớn với tỷ lệ gỗ lớn đạt ≥ 70%) theo hướng bền vững kinh tế – xã hội và cải thiện môi trường.
2. Đặc điểm và lợi ích của phát triển rừng trồng gỗ lớn
Phát triển rừng trồng gỗ lớn mang lại nhiều lợi ích quan trọng, bao gồm:
- Lợi ích kinh tế: Tạo ra nguồn nguyên liệu ổn định cho ngành công nghiệp chế biến gỗ, tăng giá trị sản phẩm và thu nhập cho người trồng rừng.
- Lợi ích môi trường: Tăng cường khả năng hấp thụ CO2, bảo vệ đa dạng sinh học, chống xói mòn đất và điều tiết nguồn nước.
- Lợi ích xã hội: Tạo việc làm, cải thiện sinh kế cho người dân địa phương, đặc biệt là ở vùng sâu vùng xa và vùng dân tộc thiểu số.
3. Nội dung nghiên cứu phát triển rừng trồng gỗ lớn
Nghiên cứu phát triển rừng trồng gỗ lớn cần tập trung vào các nội dung sau:
- Chính sách khuyến khích phát triển rừng trồng gỗ lớn: Nghiên cứu và đánh giá hiệu quả của các chính sách liên quan đến đất đai, vốn, giống, kỹ thuật, thị trường và môi trường.
- Tình hình tổ chức sản xuất rừng trồng gỗ lớn: Đánh giá hiệu quả của các hình thức tổ chức sản xuất, vai trò của các tác nhân tham gia chuỗi giá trị và sự liên kết giữa các khâu trong quá trình sản xuất.
- Tình hình ứng dụng tiến bộ KHCN trồng rừng gỗ lớn: Nghiên cứu và đánh giá việc ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ trong chọn giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch rừng.
- Kết quả phát triển rừng trồng gỗ lớn: Đánh giá quy mô, cơ cấu diện tích, số lượng hộ gia đình tham gia, diện tích rừng được cấp chứng chỉ FSC và tuổi thành thục của cây rừng.
- Hiệu quả kinh tế rừng trồng gỗ lớn: Đánh giá hiệu quả kinh tế của các mô hình rừng trồng thông qua các chỉ tiêu như NPV, BCR và IRR.
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển rừng trồng gỗ lớn
Phát triển rừng trồng gỗ lớn chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố, bao gồm:
- Điều kiện tự nhiên: Khí hậu, đất đai, địa hình và tài nguyên nước.
- Hệ thống chính sách, luật pháp: Tính đầy đủ, rõ ràng và hiệu quả của các chính sách liên quan đến lâm nghiệp và phát triển rừng.
- Nguồn nhân lực: Trình độ chuyên môn và kỹ năng của người lao động trong ngành lâm nghiệp.
- Sự tham gia của chủ rừng: Đặc điểm kinh tế, xã hội và kỹ thuật của các hộ gia đình trồng rừng.
- Thị trường tiêu thụ gỗ lớn: Nhu cầu và giá cả của các sản phẩm gỗ lớn trên thị trường trong và ngoài nước.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
