Giới thiệu
Ngân hàng thương mại (NHTM) đóng vai trò huyết mạch trong nền kinh tế hiện đại, thực hiện chức năng trung gian tài chính quan trọng, kết nối người tiết kiệm và người đi vay. Sự phát triển và ổn định của hệ thống NHTM có ảnh hưởng sâu sắc đến tăng trưởng kinh tế, việc làm và mức sống của người dân. Bài viết này sẽ đi sâu vào định nghĩa NHTM, xem xét các quan điểm khác nhau trong giới học thuật, đồng thời phân tích các chức năng và vai trò chính yếu của NHTM trong bối cảnh kinh tế hiện nay. Chúng ta cũng sẽ điểm qua những thay đổi trong định nghĩa NHTM do sự phát triển của công nghệ và các mô hình kinh doanh mới, từ đó đưa ra một cái nhìn toàn diện và cập nhật về bản chất của NHTM.
Định nghĩa về Ngân hàng Thương mại
Định nghĩa về ngân hàng thương mại (NHTM) đã trải qua nhiều thay đổi và phát triển theo thời gian, phản ánh sự biến đổi của môi trường kinh tế, quy định pháp lý và sự tiến bộ của công nghệ. Tuy nhiên, cốt lõi của định nghĩa vẫn xoay quanh vai trò trung gian tài chính và cung cấp các dịch vụ tài chính đa dạng cho khách hàng.
Theo truyền thống, NHTM được định nghĩa là một tổ chức tài chính được cấp phép để nhận tiền gửi từ công chúng và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng, cho vay và đầu tư (Rose & Hudgins, 2018). Định nghĩa này nhấn mạnh hai chức năng chính của NHTM: huy động vốn và phân bổ vốn. NHTM đóng vai trò trung gian giữa người gửi tiền (người có vốn nhàn rỗi) và người đi vay (người cần vốn để đầu tư hoặc tiêu dùng). Quá trình này giúp chuyển vốn từ nơi dư thừa sang nơi khan hiếm, thúc đẩy hoạt động kinh tế và tăng trưởng.
Một định nghĩa khác, tập trung vào các dịch vụ mà NHTM cung cấp, xem NHTM là một tổ chức cung cấp một loạt các dịch vụ tài chính, bao gồm nhận tiền gửi, cho vay, thanh toán, quản lý tài sản và các dịch vụ tư vấn tài chính (Sinkey & McDonald, 2016). Định nghĩa này mở rộng phạm vi hoạt động của NHTM, không chỉ giới hạn ở việc huy động và phân bổ vốn, mà còn bao gồm các dịch vụ khác nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.
Trong bối cảnh hiện đại, định nghĩa về NHTM ngày càng trở nên phức tạp hơn do sự xuất hiện của các mô hình kinh doanh mới, công nghệ tài chính (Fintech) và sự thay đổi trong quy định pháp lý. Ví dụ, các ngân hàng số (digital banks) hoạt động chủ yếu thông qua nền tảng trực tuyến, không có chi nhánh vật lý truyền thống. Các công ty Fintech cung cấp các dịch vụ tài chính chuyên biệt, cạnh tranh trực tiếp với các NHTM truyền thống. Do đó, định nghĩa về NHTM cần phải bao gồm cả các tổ chức phi truyền thống này, miễn là chúng thực hiện các chức năng tương tự như NHTM truyền thống, chẳng hạn như nhận tiền gửi, cho vay và cung cấp dịch vụ thanh toán (Claessens et al., 2018).
Một số nghiên cứu còn nhấn mạnh vai trò của NHTM trong việc tạo ra tiền tệ thông qua cơ chế cho vay. Khi NHTM cấp tín dụng, họ không chỉ đơn thuần chuyển vốn từ người gửi tiền sang người đi vay, mà còn tạo ra tiền mới trong hệ thống (Werner, 2014). Quá trình này được gọi là “tạo tiền tín dụng” và là một trong những chức năng quan trọng nhất của NHTM. Tuy nhiên, việc tạo tiền tín dụng cũng có thể gây ra rủi ro lạm phát và bất ổn tài chính nếu không được kiểm soát chặt chẽ.
Ngoài ra, NHTM còn đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý rủi ro trong nền kinh tế. NHTM phải đối mặt với nhiều loại rủi ro khác nhau, bao gồm rủi ro tín dụng (khả năng người đi vay không trả được nợ), rủi ro thanh khoản (khả năng không đáp ứng được nhu cầu rút tiền của người gửi), rủi ro lãi suất (biến động lãi suất ảnh hưởng đến lợi nhuận) và rủi ro hoạt động (sai sót trong quá trình vận hành) (Koch & MacDonald, 2016). Để quản lý các rủi ro này, NHTM phải áp dụng các kỹ thuật quản lý rủi ro tiên tiến, tuân thủ các quy định về an toàn vốn và thanh khoản, đồng thời duy trì một hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả.
Một khía cạnh quan trọng khác của định nghĩa NHTM là vai trò của NHTM trong việc thực hiện chính sách tiền tệ của chính phủ. NHTM là kênh truyền dẫn chính sách tiền tệ, thông qua đó Ngân hàng Trung ương (NHTW) tác động đến lãi suất, lượng tiền cung ứng và tín dụng trong nền kinh tế (Mishkin, 2016). NHTW sử dụng các công cụ như lãi suất chiết khấu, tỷ lệ dự trữ bắt buộc và nghiệp vụ thị trường mở để điều chỉnh hoạt động của NHTM, từ đó đạt được các mục tiêu kinh tế vĩ mô như ổn định giá cả, kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Tóm lại, định nghĩa về NHTM là một khái niệm đa diện, phản ánh sự phức tạp và vai trò quan trọng của NHTM trong nền kinh tế hiện đại. NHTM không chỉ đơn thuần là một tổ chức trung gian tài chính, mà còn là một chủ thể kinh tế năng động, tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau, từ huy động và phân bổ vốn, cung cấp dịch vụ tài chính, tạo tiền tệ, quản lý rủi ro đến thực hiện chính sách tiền tệ. Định nghĩa về NHTM cần phải được xem xét trong bối cảnh thay đổi liên tục của môi trường kinh tế, quy định pháp lý và công nghệ, để đảm bảo rằng nó vẫn phù hợp và phản ánh đúng bản chất của NHTM trong thế kỷ 21.
Sự phát triển của Fintech và các ngân hàng số đã đặt ra nhiều thách thức cho các NHTM truyền thống. Các NHTM truyền thống phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ mới, những người có lợi thế về công nghệ, chi phí hoạt động thấp hơn và khả năng cung cấp các dịch vụ tài chính sáng tạo hơn (Philippon, 2016). Để tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh mới, các NHTM truyền thống cần phải đổi mới, áp dụng công nghệ mới, cải thiện trải nghiệm khách hàng và tập trung vào các phân khúc thị trường ngách.
Đồng thời, các nhà quản lý và các nhà hoạch định chính sách cũng cần phải điều chỉnh các quy định pháp lý để phù hợp với sự phát triển của Fintech và các ngân hàng số. Các quy định cần phải đảm bảo rằng các tổ chức tài chính mới này hoạt động một cách an toàn, minh bạch và tuân thủ các tiêu chuẩn về bảo vệ người tiêu dùng và chống rửa tiền (Hileman & Rauchs, 2017). Ngoài ra, các quy định cũng cần phải tạo ra một sân chơi bình đẳng giữa các NHTM truyền thống và các tổ chức tài chính mới, để khuyến khích sự cạnh tranh và đổi mới trong ngành tài chính.
Kết luận
Trong bài viết này, chúng ta đã khám phá định nghĩa về ngân hàng thương mại (NHTM) từ nhiều góc độ khác nhau. Chúng ta đã thấy rằng NHTM không chỉ đơn thuần là một tổ chức trung gian tài chính, mà còn là một chủ thể kinh tế năng động, tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau, từ huy động và phân bổ vốn, cung cấp dịch vụ tài chính, tạo tiền tệ, quản lý rủi ro đến thực hiện chính sách tiền tệ. Định nghĩa về NHTM cần phải được xem xét trong bối cảnh thay đổi liên tục của môi trường kinh tế, quy định pháp lý và công nghệ. Sự phát triển của Fintech và các ngân hàng số đã đặt ra nhiều thách thức cho các NHTM truyền thống, đồng thời mở ra nhiều cơ hội để đổi mới và cải thiện dịch vụ. Để tồn tại và phát triển trong môi trường cạnh tranh mới, các NHTM cần phải đổi mới, áp dụng công nghệ mới, cải thiện trải nghiệm khách hàng và tập trung vào các phân khúc thị trường ngách.
Tài liệu tham khảo
- Claessens, S., Frost, J., Gambacorta, L., & Genay, H. (2018). Fintech credit: Market structure, business models and financial stability implications. BIS Quarterly Review.
- Hileman, G., & Rauchs, M. (2017). Global cryptocurrency benchmarking study. Cambridge Centre for Alternative Finance.
- Koch, T. W., & MacDonald, S. S. (2016). Bank management. Cengage Learning.
- Mishkin, F. S. (2016). The economics of money, banking, and financial markets. Pearson Education.
- Philippon, T. (2016). The fintech opportunity. National Bureau of Economic Research.
- Rose, P. S., & Hudgins, S. C. (2018). Bank management and financial services. McGraw-Hill Education.
- Sinkey, J. F., & McDonald, R. L. (2016). Commercial bank financial management in the financial services industry. Pearson Education.
- Werner, R. A. (2014). Can banks individually create money out of nothing? — The empirical evidence. International Review of Financial Analysis, 36, 1-19.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
