Diễn biến hoạt động chuyển giá tại Anh

Anh cũng là một nước phát triển với nhiều MNCs lâu đời. Công cuộc kiểm soát chuyển giá tại Anh diễn biến cũng hết sức phức tạp.

Theo báo cáo của cơ quan thuế của Anh năm 2011 thì Starbucks có hơn 700 cửa hàng ở vương quốc Anh, đạt doanh thu hơn 3 tỉ bảng Anh (4,8 tỉ USD). Nhưng 14 năm qua, công ty này chỉ nộp vỏn vẹn 8,6 triệu bảng Anh (13,7 triệu USD) tiền thuế thu nhập doanh nghiệp, nhưng số tiền nộp thuế chưa tới 1%. Ngoài ra, một số chi nhánh của các công ty Mỹ tại Anh cũng bị phát hiện thông qua các thủ đoạn hợp pháp khác nhau để không nộp thuế. Starbucks né được thuế nhờ chuyển lợi nhuận qua một công ty “chị em” ở Hà Lan theo hình thức trả tiền bản quyền, trả mức lãi suất rất cao cho các khoản tiền vay .

Tương tự, Tập đoàn Amazon xử lý lợi nhuận thu được tại Anh từ trụ sở đặt ở Luxembourg – quốc gia áp mức thuế rất thấp.

Kinh nghiệm kiểm soát hoạt động chuyển giá tại Anh

Thứ nhất, Xây dựng cơ chế kiểm soát chuyển giá dựa theo chỉ dẫn của OECD về chuyển giá quốc tế. Điều này khiến cho các công ty đa quốc gia dễ dàng nắm bắt cơ chế, thay vì xây dựng cơ chế riêng biệt cho nước Anh. Luật chuyển giá ban hành gần đây tại Anh – TIOPA 2010, phần 4, được ban hành vào tháng 2 năm 2010, có hiệu lực từ ngày 1.4.2010, thay thế cho các luật trước đó được xem như một cải cách đáng kể nhất của nước Anh về thuế và các vấn đề có liên quan, bao gồm chuyển giá, trong đó có một số điểm cần lưu ý như:

• Luật này áp dụng kiểm soát chặt các bên giao dịch mà “những điều kiện tham gia” được luật quy định rõ. Điều kiện tham gia chính là việc các bên tham gia phải có liên quan theo kiểu có một bên nắm quyền kiểm soát hoặc quản lý các chi nhánh hoặc bộ phận còn lại hoặc ít nhất là các bên kiểm soát lẫn nhau, đó có thể là công ty, đối tác, hoặc thậm chí là cá nhân. Khái niệm kiểm soát theo TIOPA 2010 bao gồm: các công ty cổ phần có lợi suất từ 40% và những công ty được xác định có mức độ chuyển giá cao.

• Tại Anh còn có một số các quy định về cách xác định những công ty lớn, vừa và nhỏ dựa vào số nhân viên, doanh thu… để từ đó xác định việc chuyển giá có diễn ra giữa các công ty này hay không với mức độ như thế nào. Luật kiểm soát chuyển giá ở Anh chỉ áp dụng cho công ty hoạt động tại Anh với công ty liên kết ở nước ngoài. Ngành thuế ở Anh không thanh tra các giao dịch giữa các công ty trong nước vì nếu công ty này tăng chi phí lên để tăng lỗ thì ngược lại công ty kia phải giảm chi phí để tăng lợi nhuận của mình, tóm lại, mức thu nhập về thuế và mức ngân sách nhà nước vẫn không có gì thay đổi.

Thứ hai, các biện pháp chế tài đối với hoạt động chuyển giá: Xử phạt theo mức độ phạm lỗi, từ 30% đến 100% mức thuế bị truy thu; cấm các công ty né thuế được tham gia đấu thầu các dự án công…

Thứ ba, người tiêu dùng tại Anh biểu tình, tẩy chay các công ty đa quốc gia có hiện tượng chuyển giá rõ rệt: trong trường hợp này hình ảnh, thương hiệu của các công ty đa quốc gia bị tổn thương nhất định.Dư luận Anh đòi hỏi các tập đoàn đa quốc gia phải đóng thuế một cách công bằng khi nước Anh đang kiệt quệ về tài chính và người dân chịu mức thuế cao. Khảo sát của Hãng YouGov cho thấy gần 80% dân Anh ủng hộ việc Chính phủ buộc các tập đoàn đa quốc gia phải trả thêm thuế.

Thứ tư, tăng cường ngân sách và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ thuế để từ đó đấu tranh kiểm soát chuyển giá của các MNCs có hiệu quả hơn.

Nhận xét chung về kiểm soát chuyển giá ở Anh

• Thứ nhất, về cơ bản tuân theo hướng dẫn của OECD về định giá chuyển giao, đồng thời quy định chi tiết hơn, chặt chẽ hơn ở hầu hết các điểm.

• Thứ hai, ngành thuế Anh không thực hiện thanh tra giao dịch của các công ty trong nước. Ngành thuế Anh cho rằng nếu công ty này tăng chi phí lên để tăng lỗ thì ngược lại công ty kia phải giảm chi phí để tăng lợi nhuận của mình, tóm lại, mức thu nhập về thuế và mức ngân sách nhà nước vẫn không có gì thay đổi. Tuy nhiên, thời gian gần đây điều này đang gây ra phản ứng tiêu cực, bởi một số doanh nghiệp nhận được những ưu đãi thuế (thuế suất, thời gian nộp…); trong khi một số doanh nghiệp khác lại không có được điều này.

• Thứ ba, người dân Anh phản ứng mạnh mẽ với các doanh nghiệp bị kết luận chuyển giá, đặc biệt là các doanh nghiệp nước ngoài. Điều này xuất phát từ cách thức đưa tin, tiếp cận vấn đề của truyền thông của Vương quốc này cũng như tâm lý của người dân