Tổng quan Khái niệm về Ngân hàng Mở (Open Banking)
Giới thiệu
Ngân hàng mở (Open Banking) đang nổi lên như một cuộc cách mạng trong ngành dịch vụ tài chính, hứa hẹn sẽ định hình lại cách thức người tiêu dùng và doanh nghiệp tương tác với các tổ chức tài chính. Khái niệm này, dựa trên việc chia sẻ dữ liệu tài chính một cách an toàn và có kiểm soát, mở ra cánh cửa cho sự đổi mới, cạnh tranh và các dịch vụ tài chính cá nhân hóa hơn. Phần này của bài báo sẽ đi sâu vào khái niệm ngân hàng mở, khám phá các định nghĩa khác nhau, động lực thúc đẩy sự phát triển, lợi ích tiềm năng và những thách thức liên quan. Qua việc tổng hợp các nghiên cứu hiện hành và phân tích chuyên sâu, chúng tôi mong muốn cung cấp một cái nhìn toàn diện về ngân hàng mở và vai trò ngày càng tăng của nó trong hệ sinh thái tài chính hiện đại.
Khái niệm về Ngân hàng Mở (Open Banking)
Ngân hàng mở, tại cốt lõi của nó, là một khuôn khổ cho phép người tiêu dùng và doanh nghiệp chia sẻ dữ liệu tài chính của họ một cách an toàn với các nhà cung cấp dịch vụ bên thứ ba (TPP) thông qua giao diện lập trình ứng dụng (API). Frost và cộng sự (2019) định nghĩa ngân hàng mở như một hệ thống cho phép các nhà cung cấp bên thứ ba truy cập dữ liệu ngân hàng, giao dịch và dữ liệu tài chính khác của người tiêu dùng từ các ngân hàng thông qua API. Mục tiêu chính của ngân hàng mở là tăng cường cạnh tranh và thúc đẩy sự đổi mới trong lĩnh vực dịch vụ tài chính (Frost et al., 2019). Điều này trái ngược với mô hình ngân hàng truyền thống, nơi dữ liệu tài chính thường bị giới hạn trong các tổ chức tài chính nắm giữ chúng, hạn chế khả năng người tiêu dùng tận dụng dữ liệu của họ để có được các dịch vụ tài chính tốt hơn hoặc hiệu quả hơn.
Sự trỗi dậy của ngân hàng mở được thúc đẩy bởi một số yếu tố, bao gồm sự tiến bộ của công nghệ, đặc biệt là API, nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng về các dịch vụ tài chính cá nhân hóa và liền mạch, và mong muốn của các nhà quản lý để thúc đẩy cạnh tranh và đổi mới trong lĩnh vực tài chính (Cornelli et al., 2020). API đóng vai trò là xương sống kỹ thuật của ngân hàng mở, cho phép giao tiếp an toàn và tiêu chuẩn hóa giữa các ngân hàng và TPP. Chúng cho phép TPP truy cập dữ liệu khách hàng (với sự đồng ý rõ ràng của khách hàng) và khởi tạo thanh toán thay mặt khách hàng (Ngân hàng Thanh toán Quốc tế, 2019).
Về bản chất, ngân hàng mở chuyển quyền kiểm soát dữ liệu tài chính nhiều hơn cho người tiêu dùng. Thay vì bị khóa trong hệ sinh thái dịch vụ của một ngân hàng duy nhất, người tiêu dùng có thể chọn chia sẻ dữ liệu của họ với các TPP để nhận được các dịch vụ như tổng hợp tài khoản, lập ngân sách tài chính cá nhân, so sánh sản phẩm tài chính và thanh toán liền mạch hơn (Accenture, 2018). Điều này tạo ra một hệ sinh thái tài chính mở và kết nối hơn, nơi sự đổi mới có thể phát triển mạnh mẽ và người tiêu dùng có nhiều lựa chọn và quyền kiểm soát hơn đối với tài chính của họ.
Cornelli và cộng sự (2020) đã nghiên cứu tác động của ngân hàng mở đối với sự đổi mới tài chính, và phát hiện ra rằng ngân hàng mở thực sự thúc đẩy sự phát triển của các sản phẩm và dịch vụ tài chính mới từ cả công ty Fintech và các ngân hàng truyền thống. Điều này cho thấy rằng ngân hàng mở không chỉ là một thay đổi về công nghệ mà còn là một chất xúc tác cho sự biến đổi của toàn bộ ngành công nghiệp tài chính.
Tuy nhiên, ngân hàng mở không chỉ đơn thuần là vấn đề công nghệ. Nó còn liên quan đến các khía cạnh pháp lý, quy định và bảo mật dữ liệu. Các nhà quản lý đóng một vai trò quan trọng trong việc thiết lập các quy tắc và tiêu chuẩn đảm bảo rằng ngân hàng mở hoạt động một cách an toàn, bảo mật và có lợi cho người tiêu dùng (OECD, 2020). Ví dụ, Chỉ thị PSD2 của Liên minh Châu Âu là một khuôn khổ quy định quan trọng đã thúc đẩy việc triển khai ngân hàng mở ở Châu Âu (Cơ quan Ngân hàng Châu Âu, 2017). PSD2 yêu cầu các ngân hàng cung cấp quyền truy cập vào dữ liệu khách hàng cho các TPP được ủy quyền (với sự đồng ý của khách hàng) và đặt ra các tiêu chuẩn bảo mật nghiêm ngặt cho việc chia sẻ dữ liệu này (Cơ quan Ngân hàng Châu Âu, 2017).
Từ góc độ kinh doanh, ngân hàng mở tạo ra cả cơ hội và thách thức cho các ngân hàng truyền thống. Một mặt, nó có thể đe dọa mô hình kinh doanh truyền thống của họ bằng cách mở ra thị trường cho các đối thủ mới và cho phép các TPP giành lấy một phần trong chuỗi giá trị dịch vụ tài chính (Accenture, 2018). Mặt khác, ngân hàng mở cũng mang đến cơ hội cho các ngân hàng đổi mới, hợp tác với công ty Fintech và tạo ra các nguồn doanh thu mới. Ví dụ, các ngân hàng có thể phát triển các API và nền tảng của riêng họ để cung cấp các dịch vụ ngân hàng mở cho các doanh nghiệp khác hoặc sử dụng dữ liệu ngân hàng mở để cải thiện các dịch vụ của riêng họ và cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng (Juniper Research, 2021).
Một khía cạnh quan trọng khác của ngân hàng mở là vấn đề niềm tin của người tiêu dùng và sự chấp nhận. Khan và cộng sự (2023) đã nghiên cứu về niềm tin của người tiêu dùng và sự chấp nhận các dịch vụ ngân hàng mở, và phát hiện ra rằng niềm tin vào bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư là yếu tố then chốt để người tiêu dùng chấp nhận ngân hàng mở. Nếu người tiêu dùng không tin tưởng rằng dữ liệu tài chính của họ sẽ được xử lý một cách an toàn và bảo mật, họ có thể không sẵn lòng chia sẻ dữ liệu của họ với các TPP, điều này sẽ hạn chế tiềm năng của ngân hàng mở. Do đó, việc xây dựng niềm tin và đảm bảo bảo mật dữ liệu là rất quan trọng để ngân hàng mở thành công.
Ngân hàng mở không chỉ là một hiện tượng của các nước phát triển. Nó cũng đang được quan tâm ngày càng tăng ở các nền kinh tế mới nổi (Sarma, 2021). Ở các thị trường này, ngân hàng mở có thể có tiềm năng đặc biệt để thúc đẩy sự hòa nhập tài chính bằng cách cho phép các TPP cung cấp các dịch vụ tài chính sáng tạo cho các nhóm dân cư chưa được phục vụ hoặc chưa được phục vụ đầy đủ bởi các ngân hàng truyền thống (Ngân hàng Thế giới, 2022). Ví dụ, ngân hàng mở có thể giúp các công ty Fintech cung cấp các giải pháp thanh toán kỹ thuật số, dịch vụ cho vay vi mô và các sản phẩm tiết kiệm cho những người không có tài khoản ngân hàng hoặc có khả năng tiếp cận hạn chế với các dịch vụ ngân hàng truyền thống (Sarma, 2021). Tuy nhiên, việc triển khai ngân hàng mở ở các nền kinh tế mới nổi cũng có thể đặt ra những thách thức cụ thể, chẳng hạn như cơ sở hạ tầng công nghệ kém phát triển, khung pháp lý yếu hơn và mức độ nhận thức và tin tưởng của người tiêu dùng thấp hơn (Sarma, 2021).
Nhìn chung, ngân hàng mở là một khái niệm đa diện và phát triển nhanh chóng, có tiềm năng định hình lại ngành dịch vụ tài chính một cách sâu sắc. Nó không chỉ là một sự phát triển về công nghệ mà còn là một sự thay đổi về mô hình kinh doanh, quy định và mối quan hệ giữa các tổ chức tài chính, TPP và người tiêu dùng. Để tận dụng tối đa lợi ích của ngân hàng mở và giảm thiểu rủi ro của nó, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa các ngân hàng, công ty Fintech, nhà quản lý và người tiêu dùng. Điều này bao gồm việc phát triển các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định rõ ràng, đảm bảo bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư của người tiêu dùng, và thúc đẩy nhận thức và hiểu biết của người tiêu dùng về lợi ích và rủi ro của ngân hàng mở.
Kết luận
Tóm lại, ngân hàng mở là một khái niệm mang tính đột phá, vượt xa định nghĩa đơn thuần về chia sẻ dữ liệu tài chính. Nó đại diện cho một sự thay đổi mô hình hướng tới một hệ sinh thái tài chính cởi mở, kết nối và lấy người tiêu dùng làm trung tâm hơn. Bằng cách cho phép chia sẻ dữ liệu an toàn thông qua API, ngân hàng mở mở đường cho sự đổi mới, cạnh tranh và các dịch vụ tài chính cá nhân hóa. Mặc dù tiềm năng của ngân hàng mở là rất lớn, nhưng việc hiện thực hóa nó đòi hỏi phải giải quyết cẩn thận các thách thức liên quan đến bảo mật dữ liệu, quy định và niềm tin của người tiêu dùng. Khi ngân hàng mở tiếp tục phát triển, sự hợp tác giữa các bên liên quan khác nhau là rất quan trọng để đảm bảo rằng nó phát triển theo cách có lợi cho tất cả các bên, thúc đẩy sự đổi mới tài chính đồng thời bảo vệ người tiêu dùng và duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính.
Để hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định tài chính của người tiêu dùng, bạn có thể tham khảo thêm về lý thuyết hành vi.
Ngoài ra, Ngân hàng thương mại(NHTM) đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của lĩnh vực tài chính này các dịch vụ chính của NHTM
Cùng với đó, đánh giá hiệu quả hoạt động của NHTM là rất cần thiết để theo dõi và cải thiện hiệu suất.
Và tìm hiểu thêm về các hình thức sở hữu trong ngân hàng thương mại để có cái nhìn đầy đủ về cấu trúc của ngành.
Để hiểu rõ hơn về bản chất của hoạt động ngân hàng, bạn có thể tìm hiểu thêm về bản chất của tín dụng ngân hàng
Cuối cùng, tiền điện tử và tác động của nó đến hệ thống ngân hàng cũng là một chủ đề quan trọng cần xem xét trong bối cảnh ngân hàng mở.
Tài liệu tham khảo
Accenture. (2018). Banking Pulse Survey: Open Banking – Are Banks Ready? Accenture.
Cornelli, G., Frost, J., Gambacorta, L., Genay, H., Hardiès, G., King, M., … & Zhou, P. (2020). The effects of technology and fintech on the financial system. BIS Papers, 107.
European Banking Authority. (2017). Final Report on the Regulatory Technical Standards on Strong Customer Authentication and Secure Communication under PSD2. EBA.
Frost, J., Gambacorta, L., Huang, Y., Shin, H. S., & Zampolli, F. (2019). BigTech and FinTech in financial services: Market developments and potential financial stability implications. BIS Bulletin, 2.
Juniper Research. (2021). Open Banking: Market Forecasts, Business Models & Opportunities 2021-2026. Juniper Research.
Khan, A., Verbeke, W., Viaene, S., & Baesens, B. (2023). Consumer adoption of open banking: the role of trust and risk perceptions. International Journal of Bank Marketing, 41(1), 1-25.
OECD. (2020). Open Banking: Policy Approaches. OECD Publishing.
Sarma, M. (2021). Open banking in emerging economies: opportunities and challenges. Journal of Payments Strategy & Systems, 15(2), 124-138.
The Bank for International Settlements (BIS). (2019). Open banking and application programming interfaces (APIs). Committee on Payments and Market Infrastructures, Markets Committee.
World Bank. (2022). Financial Inclusion and Fintech: Evidence from Sub-Saharan Africa. World Bank Publications.
Questions & Answers
Q&A
A1: Ngân hàng mở được định nghĩa là khuôn khổ cho phép người tiêu dùng và doanh nghiệp chia sẻ dữ liệu tài chính với bên thứ ba (TPP) thông qua API. Cơ chế này tạo điều kiện cho TPP truy cập dữ liệu ngân hàng và giao dịch một cách an toàn, thúc đẩy cạnh tranh và đổi mới trong dịch vụ tài chính, khác biệt với mô hình ngân hàng truyền thống khép kín về dữ liệu.
A2: Sự phát triển của ngân hàng mở được thúc đẩy bởi tiến bộ công nghệ, đặc biệt là API, cùng với nhu cầu ngày càng tăng về dịch vụ tài chính cá nhân hóa và liền mạch từ người tiêu dùng. Thêm vào đó, mong muốn từ các nhà quản lý về việc tăng cường cạnh tranh và đổi mới trong ngành tài chính cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phổ biến mô hình này.
A3: Đối với người tiêu dùng, ngân hàng mở mang lại quyền kiểm soát dữ liệu tài chính lớn hơn, tiếp cận các dịch vụ như tổng hợp tài khoản và lập ngân sách cá nhân hóa. Tổ chức tài chính có cơ hội đổi mới, hợp tác với Fintech, tạo nguồn doanh thu mới từ API, đồng thời cải thiện và cá nhân hóa dịch vụ khách hàng dựa trên dữ liệu mở.
A4: Thách thức lớn nhất của ngân hàng mở là bảo đảm bảo mật dữ liệu và xây dựng niềm tin từ người dùng. Nếu người tiêu dùng không tin tưởng vào khả năng bảo vệ dữ liệu tài chính cá nhân, họ sẽ ngần ngại chia sẻ thông tin, hạn chế sự chấp nhận và tiềm năng phát triển của mô hình ngân hàng mở.
A5: Ngân hàng mở có tiềm năng thay đổi ngành dịch vụ tài chính toàn cầu bằng cách tạo ra một hệ sinh thái mở, kết nối và tập trung vào người dùng hơn. Nó thúc đẩy đổi mới, cạnh tranh và có thể tăng cường hòa nhập tài chính, đặc biệt ở các nền kinh tế mới nổi, thông qua các dịch vụ sáng tạo từ Fintech và sự hợp tác giữa các bên liên quan.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
