Giảm Nghèo Đa Chiều: Đáp Ứng Nhu Cầu Toàn Diện
Giới thiệu
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, giảm nghèo không chỉ là mục tiêu của mỗi quốc gia mà còn là yếu tố then chốt để đạt được sự tăng trưởng bền vững và công bằng xã hội. Quan điểm tiếp cận giảm nghèo đã có sự thay đổi lớn, từ các chương trình bảo trợ đơn thuần sang các chính sách tạo sinh kế bền vững cho người nghèo. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại, với mức sống ngày càng được nâng cao, vấn đề nghèo không chỉ giới hạn ở thu nhập mà còn liên quan đến việc thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản (DVXHCB). Do đó, tiếp cận giảm nghèo đa chiều (GNĐC) trở thành xu hướng chủ đạo, nhằm đáp ứng nhu cầu toàn diện của người nghèo.
Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích các khía cạnh của GNĐC, từ cơ sở lý thuyết đến thực tiễn triển khai, đặc biệt là vai trò quản lý nhà nước (QLNN) của chính quyền cấp tỉnh trong việc đảm bảo hiệu quả của các chính sách giảm nghèo. Các bằng chứng thực tiễn, chủ yếu dựa trên các nghiên cứu và số liệu tại Việt Nam, sẽ được sử dụng để minh họa và đánh giá các vấn đề.
Cơ sở Lý thuyết về Giảm Nghèo Đa Chiều
Tiếp cận Đa Chiều trong Giảm Nghèo
Khác với cách tiếp cận đơn chiều, chỉ tập trung vào thu nhập, GNĐC xem xét nhiều khía cạnh của cuộc sống người nghèo, bao gồm:
- Thu nhập và việc làm: Đảm bảo thu nhập đủ sống và cơ hội việc làm bền vững.
- Y tế: Tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản và chăm sóc sức khỏe.
- Giáo dục: Cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng.
- Nhà ở và điều kiện sống: Đảm bảo nhà ở an toàn, vệ sinh, và tiếp cận nước sạch.
- Tiếp cận thông tin: Khả năng tiếp cận thông tin để tham gia vào các quyết định xã hội.
Lý thuyết về GNĐC không chỉ tập trung vào việc cung cấp các nguồn lực vật chất mà còn nhấn mạnh đến năng lực và quyền của người nghèo. Sen (1996) cho rằng nghèo đói là sự thiếu hụt các khả năng cơ bản, chứ không chỉ là thiếu thu nhập. Do đó, chính sách giảm nghèo cần hướng đến việc mở rộng các cơ hội và khả năng cho người nghèo để họ có thể tự quyết định cuộc sống của mình.
Quản lý Nhà Nước đối với Giảm Nghèo Đa Chiều
QLNN đối với GNĐC là quá trình các cơ quan nhà nước sử dụng quyền lực và nguồn lực để tác động đến các yếu tố liên quan đến nghèo đói, nhằm đạt được các mục tiêu giảm nghèo đã đề ra. QLNN trong GNĐC bao gồm các hoạt động chính:
- Xây dựng kế hoạch và chính sách: Xác định mục tiêu, phạm vi, và các giải pháp GNĐC phù hợp với điều kiện của từng địa phương.
- Tổ chức thực hiện: Phân bổ nguồn lực, triển khai các chương trình, dự án, và đảm bảo sự phối hợp giữa các bên liên quan.
- Kiểm tra, giám sát và đánh giá: Đảm bảo tính hiệu quả, minh bạch, và trách nhiệm giải trình trong quá trình thực hiện.
Như Lê Thị Diệu Hoa đã nêu trong luận án tiến sĩ của mình (2024), QLNN đối với GNĐC của chính quyền cấp tỉnh ở Việt Nam cần phải được tiếp cận theo chức năng, bao gồm: xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện, và thanh tra, kiểm tra, đánh giá. Sự phối hợp đồng bộ giữa các chức năng này là yếu tố then chốt để đạt được hiệu quả cao nhất trong công tác giảm nghèo.
Kinh nghiệm Thực tiễn và Phân tích Trường hợp tại Việt Nam
Kinh nghiệm của các Tỉnh, Thành phố trong Quản lý Giảm Nghèo Đa Chiều
Thành phố Hồ Chí Minh: Thành phố tập trung vào việc xây dựng các mô hình giảm nghèo dựa vào cộng đồng, phát huy vai trò của các tổ chức xã hội và doanh nghiệp trong việc hỗ trợ người nghèo. Thành phố Hồ Chí Minh rất chú trọng hỗ trợ người dân về vốn và các vấn đề liên quan đến sức khỏe.
Đà Nẵng: Đà Nẵng nổi bật với cách tiếp cận toàn diện và có sự tham gia của người dân vào quá trình xây dựng và thực hiện chính sách. Chính quyền Thành phố Đà Nẵng đã thiết lập mạng lưới y tế lớn không chỉ đảm bảo nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho người dân Thành phố mà còn hỗ trợ khá tốt cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn. Ngoài ra, ở Đà Nẵng nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn không ngừng tăng lên, ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu vay vốn của hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và các đối tượng chính sách khác.
Thực trạng Quản lý Nhà Nước đối với Giảm Nghèo Đa Chiều tại Hà Nội
Điều kiện Kinh tế – Xã hội và Tình hình Nghèo Đa Chiều: Hà Nội, với vai trò là thủ đô và trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội của cả nước, có nhiều lợi thế trong việc thực hiện các chính sách giảm nghèo. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại những thách thức, đặc biệt là ở các vùng nông thôn và khu vực ngoại thành.
Số liệu thống kê cho thấy, tỷ lệ hộ nghèo ở Hà Nội đã giảm đáng kể trong những năm gần đây. Tuy nhiên, sự chênh lệch thu nhập giữa các nhóm dân cư vẫn còn lớn. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu hụt các DVXHCB như y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, và thông tin vẫn còn phổ biến ở nhiều vùng (Theo tác giả khảo sát năm 2022).
Thực trạng Quản lý Nhà Nước:
- Xây dựng Kế hoạch và Chính sách: Hà Nội đã ban hành nhiều chính sách và chương trình giảm nghèo, với các mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể. Tuy nhiên, việc thực hiện các chính sách này vẫn còn một số hạn chế, như sự phối hợp giữa các ban ngành chưa chặt chẽ, và việc phân bổ nguồn lực chưa hiệu quả (Theo tác giả phỏng vấn năm 2022).
- Tổ chức Thực hiện: Thành phố đã có nhiều nỗ lực trong việc cung cấp các DVXHCB cho người nghèo. Tuy nhiên, chất lượng và khả năng tiếp cận của các dịch vụ này vẫn còn hạn chế.
- Kiểm tra, Giám sát và Đánh giá: Công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá việc thực hiện các chính sách giảm nghèo vẫn chưa được thực hiện một cách thường xuyên và toàn diện.
Đánh giá Chung: Hà Nội đã đạt được những thành tựu nhất định trong công tác giảm nghèo, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm để đạt được mục tiêu giảm nghèo bền vững và đáp ứng nhu cầu toàn diện của người nghèo.
Giải pháp Hoàn thiện Quản lý Nhà Nước đối với Giảm Nghèo Đa Chiều tại Hà Nội
Để nâng cao hiệu quả của công tác giảm nghèo, Hà Nội cần tập trung vào các giải pháp sau:
Hoàn thiện Quy trình Xây dựng Kế hoạch và Nâng cao Chất lượng Chính sách
Việc điều chỉnh và ban hành các tiêu chí, tiêu chuẩn đo lường nghèo đa chiều một cách thường xuyên hơn, sát sao hơn, phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của Thành phố theo giai đoạn. Việc khảo sát, thống kê, đánh giá số lượng và tình trạng đời sống của các hộ nghèo đa chiều phải đảm bảo tính minh bạch, công bằng.
Đổi mới Phương Pháp và Nâng cao Hiệu quả Tổ chức Thực hiện
Cần phải có sự phối hợp toàn diện, hiệu quả giữa các cơ quan chức năng. Huy động mọi lực lượng và thành phần kinh tế để đồng hành cùng người nghèo bằng nhiều hình thức khác nhau như: Hỗ trợ vốn, kỹ thuật, hướng dẫn cách làm ăn, tạo công ăn việc làm.
Tăng Cường Công tác Kiểm tra, Giám sát và Đánh giá
Cần tổ chức kiểm tra định kì và đột xuất công tác điều hành các kế hoạch, mục tiêu, chương trình GNĐC. Đồng thời, các cá nhân, tập thể có các hành vi vi phạm, tiêu cực hoặc gây khó khăn trong quá trình GNĐC cần phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và bị xử lý nghiêm minh.
Thường xuyên đánh giá công tác chỉ đạo điều hành ở các ban ngành nhằm đảm bảo tiến độ và hiệu quả của công tác GNĐC.
Nâng cao Trình độ Chuyên môn và Phẩm chất Đạo đức cho Đội ngũ Cán bộ
Chính quyền Thành phố Hà Nội cần tổ chức các buổi tập huấn và những chương trình đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác QLNN về GNĐC; quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất, nâng cao hơn nữa đời sống của cán bộ.
Nâng cao Nhận thức cho Người Nghèo, Hạn chế Phát sinh Hộ Nghèo Trong Tương lai
Vận động và khuyến khích, tạo điều kiện cho người nghèo tự vươn lên thoát
nghèo, từ bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự giúp đỡ của Nhà nước. Đồng thời,
kiểm tra giám sát công tác hỗ trợ giảm nghèo, đảm bảo sử dụng đúng mục đích có
hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ.
Kết luận
Giảm nghèo đa chiều là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự nỗ lực của toàn xã hội, đặc biệt là vai trò QLNN của chính quyền cấp tỉnh. Bằng cách áp dụng các giải pháp đồng bộ và phù hợp với điều kiện thực tế, Hà Nội có thể đạt được mục tiêu giảm nghèo bền vững, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và thịnh vượng hơn.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng QLNN đối với GNĐC không phải là một công thức cứng nhắc mà là một quá trình liên tục học hỏi, điều chỉnh, và thích ứng với những thay đổi của xã hội và nền kinh tế.
Tài liệu tham khảo
- Alkire, S., Foster, J., (2011a), “Counting and Multidimensional Poverty Measuremen”, Journal of Public Economics, 95, 7, Paper No. 476-487;
- Sen, A. K. (1996). Welfare economics and two approaches to rights, Current Issues in Public Choice.
- Lê Thị Diệu Hoa (2024), QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI GIẢM NGHÈO ĐA CHIỀU TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI, LUẬN ÁN TIẾN SĨ, HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH, Hà Nội.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
