Đất ở Đô thị: Khái niệm và Đặc điểm – Một Nghiên Cứu Học Thuật
1. Giới thiệu
Đất đai là một nguồn lực quan trọng và là nền tảng cho sự phát triển kinh tế – xã hội của mọi quốc gia. Đặc biệt, đất ở đô thị đóng vai trò then chốt trong quá trình đô thị hóa và phát triển đô thị bền vững. Bài viết này, dựa trên các nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn, đặc biệt là luận án của Vũ Thành Bao (2024), sẽ đi sâu vào khái niệm đất ở đô thị, phân biệt nó với đất ở nông thôn, và làm rõ các đặc điểm chính của loại hình đất này.
2. Khái niệm Đất ở
Theo nghĩa chung nhất, đất ở là đất được sử dụng cho mục đích cư trú. Tuy nhiên, pháp luật đất đai Việt Nam đã cụ thể hóa khái niệm này:
Đất ở là đất để xây dựng nhà ở, xây dựng các công trình phục vụ cho đời sống; đất vườn, ao gắn liền với nhà ở trong cùng một thửa đất thuộc khu dân cư… đã được công nhận là đất ở. (Thông tư, Bộ Tài nguyên Môi trường [TT-BTNMT], 2014)
Đất ở được phân thành hai loại chính: đất ở nông thôn và đất ở đô thị, tùy thuộc vào vị trí địa lý của nó.
3. Đất ở Đô thị: Định nghĩa và Bản chất
3.1. Đô thị là gì?
Đô thị là một khái niệm phức tạp, đã được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau trong lịch sử phát triển đô thị học. Theo cách hiểu phổ biến:
Đô thị là nơi tập trung dân cư sinh sống có mật độ cao và chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực kinh tế phi nông nghiệp; là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa hoặc chuyên ngành, có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của quốc gia hoặc một vùng lãnh thổ, gồm: thành phố, thị xã, thị trấn (Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam, 2009).
3.2. Đất đô thị: Phạm vi và Đặc điểm
Đất đô thị, theo nghĩa rộng, bao gồm toàn bộ diện tích đất được sử dụng trong các thành phố và khu vực đô thị. Tuy nhiên, Qadeer (1981) đã chỉ ra những đặc điểm riêng biệt của đất đô thị:
- Đất đô thị là một đơn vị không gian và tài sản được hình thành từ các quy định thể chế pháp lý, hành chính và kinh tế.
- Đặc điểm phân biệt của đất đô thị được phát sinh từ quá trình đưa đất đai vào sử dụng ở mỗi hình thái đô thị.
- Đất đô thị là hàng hóa mang tính không đồng nhất.
- Giá trị đất đô thị gắn liền với các khoản đầu tư công.
- Đất đô thị là một nguồn tài nguyên mang lại lợi ích công cộng, đồng thời cũng là một loại hàng hóa thương mại.
3.3. Khái niệm Đất ở Đô thị
Dựa trên các khái niệm trên, đất ở đô thị có thể được định nghĩa như sau:
Đất ở đô thị là đất ở thuộc phạm vi địa giới hành chính các phường, thị trấn, kể cả đất ở tại các khu đô thị mới… phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đô thị đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt (Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam, 2013; Bộ Tài nguyên và Môi trường, 2014).
3.4. Vai trò của Đất ở Đô thị
Đất ở đô thị đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, đặc biệt là trong bối cảnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa. Nó không chỉ đáp ứng nhu cầu ở của người dân mà còn tham gia vào các hoạt động kinh doanh, dịch vụ, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đô thị.
4. Phân biệt Đất ở Đô thị và Đất ở Nông thôn
| Đặc điểm | Đất ở Đô thị | Đất ở Nông thôn |
|---|---|---|
| Vị trí | Thuộc phạm vi địa giới hành chính phường, thị trấn | Nằm ngoài phạm vi địa giới hành chính phường, thị trấn |
| Mật độ dân cư | Cao | Thấp |
| Mục đích sử dụng | Xây dựng nhà ở, công trình phục vụ đời sống | Xây dựng nhà ở, công trình phục vụ đời sống, kết hợp sản xuất nông nghiệp |
| Quy hoạch | Tuân thủ quy hoạch đô thị chặt chẽ | Tuân thủ quy hoạch nông thôn mới |
5. Đặc điểm của Đất ở Đô thị
- Vị trí thuận lợi: Đất ở đô thị thường nằm ở các vị trí có giao thông thuận tiện, gần các tiện ích công cộng, dịch vụ.
- Tính tập trung: Đất ở đô thị tạo thành các khu dân cư tập trung, có tính ổn định cao.
- Giá trị cao: Do nhu cầu lớn và quỹ đất hạn hẹp, đất ở đô thị thường có giá trị cao hơn so với đất ở nông thôn.
- Diện tích nhỏ: So với đất ở nông thôn, diện tích đất ở đô thị thường nhỏ hơn do mật độ dân số cao và giá đất đắt đỏ.
- Tính pháp lý chặt chẽ: Đất ở đô thị chịu sự quản lý chặt chẽ của nhà nước về quy hoạch, xây dựng, và các vấn đề pháp lý khác.
6. Kết luận
Đất ở đô thị là một loại tài sản đặc biệt, có vai trò quan trọng trong sự phát triển của đô thị. Việc hiểu rõ khái niệm, đặc điểm của đất ở đô thị là rất cần thiết cho các nhà quản lý, nhà đầu tư, và người dân, nhằm đưa ra các quyết định sử dụng đất hiệu quả và bền vững.
Tài liệu tham khảo
- Bao, V. T. (2024). Các yếu tố ảnh hưởng đến giá đất ở đô thị: Nghiên cứu trường hợp Thành phố Hà Nội (Luận án Tiến sĩ). Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.
- Qadeer, M. (1981). The nature of urban land. American Journal of Economics and Sociology, 40(2), 165-182.
- Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam. (2009). Luật Quy hoạch đô thị.
- Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam. (2013). Luật Đất đai.
- Thông tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường [TT-BTNMT]. (2014). Thông tư số 28/2014/TT- BTNMT quy định về thống kê, kiểm kê đất đai và lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
