Mục lục

Hình thức thực hiện nghiệp vụ thị trường mở

Thực hiện nghiệp vụ thị trường mở bằng oạt động mua – bán các giấy tờ có giá của NHTW được chia thành hai loại: (1) Mua hẳn hoặc bán hẳn; (2) Mua hoặc bán có kỳ hạn.

1. Giao dịch mua bán hẳn

Theo phương thức giao dịch này NHTW thực hiện mua đứt bán đoạn giấy tờ có giá trên cơ sở giá thị trường. Hình thức giao dịch này làm chuyển đổi hẳn quyền sở hữu đối với các giấy tờ có giá đối tượng của giao dịch. Vì vậy, tác động của giao dịch này đối với dự trữ của các ngân hàng là dài hạn.

2. Giao dịch mua bán có kỳ hạn

Hình thức này chủ yếu được sử dụng cho mục đích giao dịch tạm thời là các hợp đồng mua lại (repos) hoặc hợp đồng mua lại đảo ngược (reverse repos). Hợp đồng mua lại được sử dụng khi NHTW thực hiện mua giấy tờ có giá với thỏa thuận người bán giấy tờ có giá sẽ mua lại các giấy tờ có giá đó vào một ngày xác định trong tương lai. Hợp đồng mua lại đảo ngược được áp dụng khi NHTW muốn rút bớt dự trữ của hệ thống ngân hàng. Để đạt mục đích này, NHTW bán giấy tờ có giá với thoả thuận người mua giấy tờ có giá đó sẽ bán lại vào một ngày xác định trong tương lai. Sự chênh lệch giá bán giấy tờ có giá tại thời điểm t = 0 với điểm t = T là lãi suất của khoản vay repos. Thông thường hợp đồng mua lại được sử dụng trong một thời gian rất ngắn (thường là qua đêm với t = 1 ngày) với mục đích điều tiết một cách linh hoạt vốn khả dụng của các ngân hàng. Tuy nhiên, cũng có khi thời hạn hợp đồng mua lại dài hơn với t > 1 ngày, được coi là repos có thời hạn. Với loại repos mở có thời hạn t không xác định trước mà hai bên thỏa thuận lại vào mỗi ngày. Giao dịch theo hợp đồng repos thực chất là một khoản cho vay có bảo đảm bằng các giấy tờ có giá.

Các giao dịch mua bán có kỳ hạn được sử dụng chủ yếu trong nghiệp vụ thị trường mở vì những lý do sau:

Thứ nhất, đây là công cụ có hiệu quả nhất để bù đắp hoặc triệt tiêu những ảnh hưởng không dự tính trước đến dự trữ của các ngân hàng thương mại.

Thứ hai, chi phí giao dịch với hợp đồng mua lại thường thấp hơn so với hợp đồng mua bán hẳn.

Thứ ba, thích hợp trong trường hợp các định hướng CSTT không hoàn hảo dẫn đến việc sử dụng các giải pháp khắc phục.

Thứ tư, làm giảm bớt thời gian thông báo do đó mà giảm bớt biến động của thị trường trước các quyết định hàng ngày của NHTW.