Khái niệm về ngân hàng phát triển
Giới thiệu
Ngân hàng phát triển đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển. Các tổ chức tài chính này được thiết lập với mục tiêu chính sách cụ thể, khác biệt so với các ngân hàng thương mại thông thường. Bài viết này sẽ đi sâu vào khái niệm ngân hàng phát triển, khám phá định nghĩa, đặc điểm, chức năng và vai trò của chúng trong hệ thống tài chính toàn cầu. Thông qua việc tổng hợp các nghiên cứu hiện có và phân tích chuyên sâu, chúng ta sẽ có cái nhìn toàn diện hơn về bản chất và tầm quan trọng của ngân hàng phát triển trong việc định hình một tương lai kinh tế bền vững và bao trùm hơn.
Khái niệm về ngân hàng phát triển
Ngân hàng phát triển, còn được gọi là các tổ chức tài chính phát triển (DFIs), là các định chế tài chính chuyên biệt được thành lập với mục tiêu chính là thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội ở một quốc gia, khu vực hoặc trên toàn cầu. Khác với các ngân hàng thương mại vốn tập trung vào tối đa hóa lợi nhuận, ngân hàng phát triển hoạt động dựa trên một loạt các mục tiêu chính sách công, thường liên quan đến việc khắc phục các thất bại của thị trường, thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực ưu tiên và hỗ trợ phát triển bền vững (Armijo, 2018). Theo Nghiên cứu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), ngân hàng phát triển được định nghĩa là các tổ chức tài chính thuộc sở hữu nhà nước hoặc được nhà nước bảo trợ, được giao nhiệm vụ thúc đẩy phát triển kinh tế bằng cách cung cấp tài chính cho các dự án và chương trình có lợi cho quốc gia hoặc khu vực (Griffith-Jones & Ocampo, 2018).
Một trong những đặc điểm nổi bật của ngân hàng phát triển là định hướng phát triển rõ ràng. Điều này được thể hiện qua việc họ tập trung vào các lĩnh vực thường bị khu vực tư nhân bỏ qua hoặc đầu tư không đủ mức, chẳng hạn như cơ sở hạ tầng, nông nghiệp, doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV), năng lượng tái tạo và các dự án xã hội. Ngân hàng phát triển thường chấp nhận mức độ rủi ro cao hơn so với ngân hàng thương mại và có thể cung cấp các điều khoản tài chính ưu đãi hơn, bao gồm lãi suất thấp hơn, thời gian trả nợ dài hơn và các công cụ tài chính linh hoạt hơn (World Bank, 2020). Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, dù theo đuổi các mục tiêu phát triển, ngân hàng phát triển vẫn cần duy trì sự bền vững tài chính để có thể hoạt động hiệu quả và lâu dài (BIS, 2019). Điều này đòi hỏi họ phải quản lý rủi ro một cách thận trọng, đảm bảo hiệu quả hoạt động và tuân thủ các chuẩn mực quản trị tốt.
Lịch sử phát triển của ngân hàng phát triển có thể được truy ngược về đầu thế kỷ 19, với sự ra đời của các ngân hàng đất đai ở châu Âu nhằm cung cấp tài chính dài hạn cho nông nghiệp và phát triển đô thị. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ nhất của ngân hàng phát triển diễn ra sau Chiến tranh Thế giới thứ hai, khi nhiều quốc gia, đặc biệt là ở châu Á và Mỹ Latinh, thành lập các ngân hàng phát triển quốc gia để thúc đẩy công nghiệp hóa và tái thiết kinh tế (Chang, 2009). Trong những thập kỷ gần đây, vai trò của ngân hàng phát triển tiếp tục được mở rộng và đa dạng hóa, không chỉ giới hạn ở việc cung cấp vốn mà còn bao gồm hỗ trợ kỹ thuật, tư vấn chính sách và xúc tiến đầu tư. Các ngân hàng phát triển đa phương, như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) và Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ (IDB), đã trở thành những tổ chức quan trọng trong việc hỗ trợ phát triển toàn cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực như xóa đói giảm nghèo, biến đổi khí hậu và y tế toàn cầu (Haldane, 2021).
Để hiểu rõ hơn về sự hình thành và phát triển của ngân hàng, bạn có thể tham khảo thêm về sự hình thành và phát triển của ngân hàng.
Về chức năng, ngân hàng phát triển thực hiện nhiều vai trò khác nhau trong hệ thống tài chính. Một trong những chức năng chính là cung cấp nguồn vốn dài hạn cho các dự án đầu tư phát triển. Do đặc điểm của các dự án này thường đòi hỏi vốn lớn, thời gian hoàn vốn dài và tiềm ẩn nhiều rủi ro, ngân hàng thương mại thường không sẵn sàng hoặc không đủ khả năng đáp ứng. Ngân hàng phát triển, với nguồn vốn ổn định và khả năng chấp nhận rủi ro cao hơn, đóng vai trò quan trọng trong việc lấp đầy khoảng trống này (Studart, 1995). Ngoài ra, ngân hàng phát triển còn đóng vai trò là chất xúc tác, khuyến khích khu vực tư nhân tham gia vào các dự án phát triển. Thông qua việc cung cấp vốn mồi, bảo lãnh hoặc chia sẻ rủi ro, ngân hàng phát triển có thể giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư tư nhân và tạo ra các cơ hội đầu tư hấp dẫn hơn (Mayer, 2013). Chức năng này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nguồn vốn công có hạn và vai trò của khu vực tư nhân ngày càng được nhấn mạnh trong phát triển kinh tế.
Tìm hiểu thêm về vai trò của dịch vụ ngân hàng trong nền kinh tế hiện đại.
Một khía cạnh quan trọng khác trong khái niệm ngân hàng phát triển là sự đa dạng về mô hình và phạm vi hoạt động. Có thể phân loại ngân hàng phát triển theo nhiều tiêu chí khác nhau, ví dụ như theo phạm vi địa lý (ngân hàng phát triển quốc gia, khu vực, đa phương), theo lĩnh vực hoạt động (ngân hàng phát triển nông nghiệp, công nghiệp, hạ tầng), hoặc theo cấu trúc sở hữu (ngân hàng phát triển nhà nước, ngân hàng phát triển hỗn hợp). Ngân hàng phát triển quốc gia thường tập trung vào các ưu tiên phát triển của từng quốc gia, trong khi ngân hàng phát triển khu vực hướng đến các vấn đề phát triển chung của một khu vực địa lý cụ thể. Ngân hàng phát triển đa phương có phạm vi hoạt động toàn cầu và thường tập trung vào các vấn đề phát triển mang tính toàn cầu, như biến đổi khí hậu, y tế và giảm nghèo (Ocampo, 2017). Sự đa dạng này phản ánh sự khác biệt về bối cảnh kinh tế, chính trị và xã hội giữa các quốc gia và khu vực, cũng như sự phát triển không ngừng của các thách thức và ưu tiên phát triển.
Trong bối cảnh hiện nay, ngân hàng phát triển đang phải đối mặt với nhiều thách thức và cơ hội mới. Các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, đại dịch và bất bình đẳng gia tăng đòi hỏi ngân hàng phát triển phải thích ứng và đổi mới để tiếp tục đóng góp vào sự phát triển bền vững và bao trùm. Nghiên cứu gần đây của UNCTAD (2023) nhấn mạnh vai trò quan trọng của ngân hàng phát triển trong việc huy động vốn tư nhân cho các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs). Để làm được điều này, ngân hàng phát triển cần tăng cường năng lực thể chế, cải thiện hiệu quả hoạt động, áp dụng các công nghệ mới và tăng cường hợp tác với khu vực tư nhân và các tổ chức phát triển khác (Schmidt-Traub, 2015). Đồng thời, cần có sự giám sát và đánh giá chặt chẽ để đảm bảo ngân hàng phát triển hoạt động minh bạch, trách nhiệm và thực sự đóng góp vào các mục tiêu phát triển đã đề ra (Musacchio & Wright, 2018).
Tìm hiểu thêm về các chỉ tiêu đo lường hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp để đánh giá hiệu quả của ngân hàng phát triển.
Ngoài ra, để hiểu rõ hơn về cách thức các ngân hàng huy động vốn, bạn có thể tham khảo bài viết về các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả huy động vốn.
Bạn có thể tham khảo thêm về vai trò của vốn chủ sở hữu trong hoạt động ngân hàng thương mại.
Kết luận
Tóm lại, khái niệm ngân hàng phát triển bao hàm một phạm vi rộng lớn các tổ chức tài chính với mục tiêu chính là thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội. Các ngân hàng này khác biệt với ngân hàng thương mại ở mục tiêu hoạt động, chấp nhận rủi ro và vai trò chính sách công mà họ đảm nhận. Từ việc cung cấp vốn dài hạn cho các dự án cơ sở hạ tầng đến hỗ trợ DNNVV và thúc đẩy phát triển bền vững, ngân hàng phát triển đóng góp vào nhiều khía cạnh của quá trình phát triển. Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều thách thức phức tạp, vai trò của ngân hàng phát triển càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Để phát huy tối đa tiềm năng của mình, các ngân hàng phát triển cần tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động và tăng cường hợp tác để đáp ứng các nhu cầu phát triển ngày càng đa dạng và cấp bách của thế giới.
Tìm hiểu thêm về khái niệm hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương mại để hiểu rõ hơn về cách đánh giá sự thành công của các ngân hàng này.
Tài liệu tham khảo
Armijo, L. E. (2018). Development banks: Purpose, promise, and pathologies. The Brown Journal of World Affairs, 25(1), 11-24.
Bank for International Settlements (BIS). (2019). Annual Economic Report 2019. Basel: BIS.
Chang, H. J. (2009). Developmental banks in the 21st century. Journal of Korean Economy, 10(1), 1-27.
Griffith-Jones, S., & Ocampo, J. A. (2018). The future role of national development banks. CEPAL Review, 124, 7-25.
Haldane, A. G. (2021). The role of multilateral development banks in the 21st century. London: Bank of England.
Mayer, C. (2013). Firm commitment: Why the corporation is failing us and how to restore trust in it. Oxford University Press.
Musacchio, A., & Wright, B. (2018). Are state-owned banks less efficient? Theory and evidence from Brazil. The Review of Financial Studies, 31(5), 1651-1697.
Ocampo, J. A. (2017). Resetting the international monetary (non-) system. Oxford University Press.
Schmidt-Traub, G. (2015). Financing sustainable development goals: A general assessment. Sustainable Development Solutions Network (SDSN).
Studart, R. (1995). Investment banks in emerging markets. OECD Development Centre.
United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD). (2023). World Investment Report 2023: Investing in sustainable energy for all. United Nations Publications.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
