Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN đảm bảo gắn kết hợp lý giữa tăng trưởng kinh tế và công bằng xã hội

– Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường cần tuân thủ các quy luật khách quan của cơ chế thị trường (các quy luật giá trị, lưu thông tiền tệ, quy luật cạnh tranh…) nhằm phát huy tối đa chức năng phân bổ nguồn lực tối ưu của thị trường cho tăng trưởng và CBXH.

– Tiếp tục hoàn thiện thị trường các nhân tố sản xuất vì đây là nhóm yếu tố vừa cần thiết cho tăng trưởng, vừa ảnh hưởng trực tiếp đến nhóm đối tượng yếu thế trong xã hội. Hoàn thiện thị trường nhân tố sản xuất là cấp bách để phát huy chức năng phân bổ nguồn lực tối ưu của thị trường.

+ Đối với thị trường lao động, bên cạnh bảo vệ người lao động bằng chính sách tiền lương, tiền công, cần đồng thời tăng hiệu lực của các chính sách an sinh xã hội đã có (BHXH, BHYT, BHTN, an toàn lao động…). Để đảm bảo khía cạnh công bằng xã hội, cần đẩy nhanh quá trình chính thức hóa thị trường lao động phi chính quy đã và đang tồn tại trong suốt quá trình chuyển đổi vừa qua. Giải pháp này cần được thực hiện kết hợp với nhiều giải pháp khác như cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh để giảm thiểu những rào cản gia nhập thị trường đối với các doanh nghiệp, tăng cường đào tạo nguồn nhân lực để đáp ứng nhu cầu và yêu cầu của thị trường v.v.

+ Đối với thị trường vốn, cần tăng các thể chế hỗ trợ đối tượng yếu thế để tăng cơ hội tiếp cận nguồn vốn chính thức, giảm chi phí vay vốn, ví dụ áp dụng hơn nữa chính sách bảo lãnh tín dụng, tăng hiệu quả các quỹ đầu tư hiện có bằng việc minh bạch hóa mọi thông tin, tiêu chí, quy trình xét duyệt.

+ Đối với thị trường bất động sản: Đất đai là yếu tố quan trọng nhất đối với nhóm người yếu thế, đặc biệt là người nghèo và doanh nghiệp nhỏ. Hơn nữa, đất đai là một đầu vào sản xuất, là điều kiện hàng đầu của hoạt động đầu tư, nên phải đổi mới chính sách đất đai sao cho mọi nhà đầu tư đều có cơ hội tiếp cận đất đai một cách bình đẳng, dễ dàng và chi phí thấp. Do vậy cần: (i) Nhanh chóng hoàn thiện cơ sở pháp lý để hình thành thị trường quyền sử dụng đất và hỗ trợ cần thiết (minh bạch hóa thông tin) để thị trường này vận hành linh hoạt; (ii) Thí điểm cho phép nông dân sử dụng đất nông nghiệp cằn cỗi, kém hiệu quả cho các doanh nghiệp trong nước thuê đất kinh doanh phi nông nghiệp, cho phép tư nhân trong nước đấu thầu thuê đất trực tiếp của Nhà nước theo phương thức trả tiền thuê đất từng năm… (iii) Triển khai thực hiện tốt công tác quy hoạch đất, công bố rộng rãi, công khai các hạng mục, diện tích kêu gọi đầu tư hoặc đấu thầu diện tích đất; (iv) Sử dụng đất đai
cũng như chế tài xử lý cần trên nguyên tắc hiệu quả và không phân biệt thành phần kinh tế.

[message type=”e.g. information, success”]Xem thêm : Chính sách của Đảng và Nhà nước về kết hợp giữa tăng trưởng kinh tế với thực hiện công bằng xã hội[/message]

– Tăng cường sự tham gia của tổ chức, cá nhân vào quá trình hoạch định chính sách và xây dựng pháp luật theo hướng sự tham gia là thực chất và hiệu quả và trên tinh thần cầu thị của cơ quan nhà nước.

– Nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực giám sát và đánh giá thực hiện chính sách thông qua giám sát của các tổ chức đoàn thể, của cộng đồng hoặc Mặt trận Tổ quốc để kịp thời ngăn chặn và xử lý các việc làm sai quy định, gây lãng phí, thất thoát vốn và tài sản nhà nước, xâm hại lợi ích của cộng đồng. Huy động sự tham gia của các tổ chức xã hội dân sự vào theo dõi, đánh giá thực hiện chính sách. Điều này sẽ giúp tránh lãng phí nguồn lực dành cho việc soạn thảo luật, tránh tình trạng chính sách được ban hành không thực hiện được hoặc hiệu lực thực thi thấp.

– Khi thể chế kinh tế thị trường hoàn chỉnh hơn đòi hỏi bộ máy hành chính cũng phải thay đổi theo để đáp ứng yêu cầu mới. Ví dụ, khi các thị trường nhân tố sản xuất vận hành tốt thì sự can thiệp trực tiếp sẽ chỉ là ngoại lệ nhằm hạn chế khiếm khuyết của thị trường. Trái lại, chính phủ cần tăng vai trò quản lý vĩ mô thông qua ban hành và thực thi chính sách có chất lượng, tăng hiệu lực tổ chức thực thi chính sách, nhất là theo dõi và đánh giá dựa vào căn cứ thực nghiệm.

– Đổi mới vai trò và nhiệm vụ của chính quyền địa phương nhằm gắn kết tăng trưởng với thực hiện công bằng xã hội. Cần nhận thức rõ chính quyền các địa phương có vai trò hết sức quan trọng trong thực hiện mục tiêu này. Muốn vậy cần tăng cường sự tham gia của các cơ quan địa phương vào quá trình xây dựng chính sách gắn kết tăng trưởng với CBXH. Cần tăng nhận thức của cán bộ lãnh đạo địa phương về sự gắn kết giữa tăng trưởng và CBXH để họ thấy được tăng trưởng kinh tế nhanh là không đủ để thực hiện tiến bộ, CBXH.