Đặc điểm thị trường dịch vụ y tế

 Thị trường dịch vụ y tế và khả năng thỏa mãn điều kiện cạnh tranh hoàn hảo:

Các điều kiện của thị trường cạnh tranh hoàn hảo:

(1) Có số lượng lớn người mua và người bán đủ lớn và trong số những người mua và người bán đó không có ai có thể khống chế giá cả và sản lượng trên thị trường.

Đối với thị trường dịch vụ y tế thì khó có thể đáp ứng được điều kiện này do sự tập trung các cơ sở y tế tại các thị trường địa lý khác nhau thì rất khác nhau. Do vậy, đây chính là tính không hoàn hảo của thị trường dịch vụ y tế.

(2) Không có rào cản khi gia nhập thị trường và rút lui khỏi thị trường: Người sản xuất có quyền tự do gia nhập hoặc rút lui khỏi thị trường trong khi các yếu tố của sản xuất đều di chuyển theo tín hiệu thị trường.

Đối với thị trường dịch vụ y tế, việc tự do gia nhập thị trường là điều hiếm thấy bởi vì như chúng ta đã biết, những người cung ứng dịch vụ y tế bao gồm bệnh viện, phòng khám, phòng mạch và các bác sĩ gia đình đều phải có giấy phép thành lập và giấy phép hành nghề và có trình độ chuyên môn về lĩnh vực này.

(3) Sản phẩm phải đồng nhất, không có sự khác biệt về chất lượng.

Ðối với thị trường dịch vụ y tế thì điều này càng khó đáp ứng bởi vì quá trình khám chữa bệnh lại rất phức tạp và năng động bởi chúng sử dụng nhiều phýõng pháp khác nhau. Ðối với cùng một loại bệnh ở hai bệnh nhân khác nhau nhýng bác sĩ lại dùng hai phương pháp điều trị khác nhau bởi nó còn tùy thuộc vào thể trạng của từng bệnh nhân để bác sĩ có thể kê đơn, bốc thuốc cho phù hợp với từng bệnh nhân.

(4) Tất cả người mua và ngýời bán đều có hiểu biết đầy đủ về các thông tin liên quan đến việc trao đổi hàng hóa dịch vụ trên thị trường.

Đối với thị trường dịch vụ y tế, bệnh nhân không thể tự đưa ra quyết định tiêu thụ sản phẩm, không có hiểu biết gì về dịch vụ mà họ tiêu thụ hoặc là biết rất ít về dịch vụ đó mà họ phụ thuộc hoàn toàn quyết định của người bán (bác sĩ).

Tóm lại, nếu xét dựa trên các điều kiện cơ bản của thị trường cạnh tranh hoàn hảo thị hầu hết các điều kiện của thị trường cạnh tranh hoàn hảo đều không đáp ứng được trong thị trường này.

Cung và cầu trên thị trường dịch vụ y tế

a. Cầu: Là số lượng hàng hoá người mua có khả năng và sẵn sàng mua ở các mức giá khác nhau trong một thời gian nhất định.

“Cầu” là cái mà cuối cùng người tiêu dùng mua. Cái họ mua, trong thị trường dịch vụ y tế thường là do ý kiến của nhà chuyên môn quyết định (bác sỹ). Trong thị trường dịch vụ y tế thì cung quyết định cầu.

b. Cung: Là lượng hàng hóa dịch vụ sẵn sàng cung ứng trên thị trường ứng với mỗi mức giá nhất định.

Trê thị trường dịch vụ y tế luôn tồn tại một vị thế độc quyền của các bệnh viện có nhiều chuyên gia, bác sỹ giỏi với cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại đặc biệt là các trang thiết bị y tế hiện đại giúp cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh được chính xác và hiệu quả.

c. Cung, cầu và trạng thái cân bằng của thị trường:

– Giá cân bằng: Là mức giá tại đó số lượng hàng hoá, dịch vụ mà người mua muốn mua đúng bằng số lượng hàng hoá, dịch vụ mà người bán muốn bán. Nói cách khác, sự cân bằng thị trường đạt được khi lượng cầu bằng lượng cung.

Đối với thị trường dịch vụ y tế, cầu về dịch vụ y tế khám, chữa bệnh của người dân phụ thuộc vào tình trạng bệnh tật của người dân và nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân. Trên thị trường này thường xuyên mất cân bằng giữa cung và cầu. Tình trạng các quốc gia không kiểm soát được tình trạng dịch bệnh để dịch bệnh lây lan, không kiểm soát được ô nhiễm môi trường có thể sẽ gây mắc bệnh hàng loạt đối với dân cư tại các khu vực dân cư bị ô nhiễm môi trường.

Những thất bại của thị trường dịch vụ y tế:

Theo Giáo sư Josef Stiglitz – nguyên cố vấn trưởng kinh tế của Ngân hàng thế giới và nhiều nhiều chuyên gia kinh tế đã cảnh báo về những thất bại thị trường dịch vụ y tế.

Việc cung ứng hàng hóa dịch vụ trên thị trường dịch vụ y tế thường gặp các thất bại cơ bản sau: Thông tin bất đối xứng (giữa bệnh nhân và bác sỹ; giữa người mua bảo hiểm y tế, cơ sở cung ứng dịch vụ y tế với cơ quan bảo hiểm y tế); Độc quyền trong lĩnh vực cung ứng dịch vụ y tế; Ngoại ứng (bao gồm: ngoại ứng tiêu cực và ngoại ứng tích cực); Tình trạng bất công bằng xã hội…

Đặc điểm thị trường dịch vụ y tế