Chuyển giá của doanh nghiệp FDI

Thế nào là chuyển giá?

Chuyển giá: Chuyển giá là việc các doanh nghiệp, chi nhánh doanh nghiệp ở các quốc gia khác nhau thực hiện thay đổi giá một cách bất thường, lên cao hoặc xuống thấp trong giao dịch xuất, nhập khẩu nhằm hưởng lợi về thuế (không phù hợp với giá trị hàng hóa dịch vụ mua vào bán ra thông thường). Chuyển giá trên thực tế có thể kết luận là doanh nghiệp trốn thuế nhưng cũng có thể xem là hoạt động thực hiện tối ưu hóa các giao dịch qua biên giới để tiết kiệm thuế theo nguyên tắc chung: Ở lãnh thổ nào thuế thu nhập doanh nghiệp thấp thì các nhà kinh doanh sẽ để lợi nhuận tại nước đó.

Tại một số nước khi xác định được việc chuyển giá dẫn đến môi trường cạnh tranh về giá không lành mạnh thì Nhà nước sẽ xử phạt hành vi chuyển giá bằng cách phạt tiền về hành vi giá cả và áp dụng một thuế suất đặc biệt cho doanh nghiệp trong một thời hạn nhất định kể từ khi phát hiện (Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp, xuất nhập khẩu, lệ phí bắt buộc). Ở Việt Nam xử phạt hành vi chuyển giá khi xác định được chuyển giá là truy thu thuế và phạt chậm nộp thuế.

Chuyển giá hầu như ở nước nào cũng có. Ở Hoa Kỳ, Úc, Đức sinh viên được dạy về chuyển giá thông qua nội dung tìm hiểu và so sánh các lỗ hỏng trong chính sách thuế của các quốc gia. Họ không xem chuyển giá là việc to lớn, khác thường mà chấp nhận nó. Mỗi quốc gia đều phải xử lý trên lãnh thổ của mình bằng các biện pháp tốt nhất để cơ quan thuế có phản ứng nhanh, kịp thời phát hiện, xử lý và đưa ra những quy định điều chỉnh về thuế có tính cạnh tranh giữa các quốc gia đồng thời phù hợp với sự phát triển của quốc gia mình.

Việc kinh doanh lỗ và lỗ liên tục thì không đồng nghĩa với việc chuyển giá. Để xác định được chuyển giá thì phải có quá trình thu thập tài liệu đầy đủ và khách quan. Thông thường tại Mỹ, Châu Âu , Hồng Kông những vụ chuyển giá lớn được phán quyết tại tòa án sau khi quan tòa tiếp thu ý kiến của cả hai bên (Thuế và doanh nghiệp).

Sau đây là một số yếu tố và hình thức thông thường để nhận định có thể có sự chuyển giá tại doanh nghiệp có phát sinh mối quan hệ liên kết hay không:

Yếu tố biểu hiện doanh nghiệp có thể có chuyển giá trong phát sinh mối quan hệ liên kết:

– Lỗ trên 03 năm hoặc lỗ âm nguồn vốn chủ sở hữu nhưng vẫn hoạt động và tăng doanh thu, tăng quy mô;

– Hiệu quả kinh doanh không đáng kể nhưng luôn có sự tài trợ từ các khoản vay của các công ty liên kết giao dịch, công ty mẹ hoặc các chủ sở hữu phần góp vốn;

– Công ty chỉ có một khách hàng hoặc vài khách hàng trong nhiều năm liên tục, thường bán sản phẩm chỉ bằng giá thành sản xuất không bao gồm chi phí quản lý, chi phí bán hàng;

– Cùng một hàng hóa dịch vụ trong doanh nghiệp nhưng giá bán thị trường nội địa cao hơn giá xuất khẩu;

– Công ty phải trả nhà cung cấp hàng hóa hoặc phải thu khách hàng có mối liên kết trong nhiều năm mà không thanh toán công nợ nhưng vẫn phát sinh giao dịch;

– Xuất xứ hàng hóa có sự tham gia từ 03 nước khác nhau trở lên.

Hình thức thực hiện chuyển giá trong phát sinh mối quan hệ liên kết:

– Chuyển giá thông qua việc đầu tư vốn bằng tài sản và mua tài sản cố định với giá cao;

– Chuyển giá thông qua việc mua nguyên vật liệu với giá cao hơn giá bán buôn thông thường;

– Chuyển giá thông qua việc cho vay hoặc đi vay;

– Chuyển giá thông qua việc bảo hành sản phẩm, thương quyền sản phẩm hưởng trên doanh thu xuyên biên giới;

– Chuyển giá thông qua mối liên kết đào tạo, nhà thầu;

– Chuyển giá thông qua việc sản phẩm sản xuất trong nước nhưng xuất khẩu rồi lại nhập khẩu sau đó bán trong nước sản xuất dưới tên một công ty khác trong mối liên kết.

Chuyển giá của doanh nghiệp FDI