Chuẩn mực quốc tế: Tư pháp cho người dưới 18 phạm tội – Công ước và Trách nhiệm hình sự
1. Giới thiệu
Bài viết này tập trung vào các chuẩn mực quốc tế về tư pháp cho người dưới 18 tuổi phạm tội, đặc biệt là các quy định liên quan đến trách nhiệm hình sự (TNHS). Nghiên cứu này dựa trên việc so sánh luật pháp hình sự của Việt Nam, Đức, Canada, Trung Quốc và Singapore, nhằm làm rõ các nguyên tắc, hình thức và biện pháp xử lý phù hợp với nhóm đối tượng đặc biệt này.
2. Trách nhiệm hình sự của người dưới 18 tuổi phạm tội: Những vấn đề lý luận
2.1. Khái niệm và đặc điểm
TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội là một lĩnh vực pháp lý phức tạp, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng giữa việc bảo vệ xã hội và đảm bảo quyền lợi của trẻ em.
- Định nghĩa: TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội là hậu quả pháp lý bất lợi mà người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi phải chịu trước nhà nước do việc thực hiện tội phạm và việc áp dụng chủ yếu nhằm giáo dục, cải tạo người dưới 18 tuổi phạm tội mà không nhằm trừng trị họ.
- Đặc điểm:
- Là hậu quả pháp lý bất lợi.
- Mục đích chính là giáo dục và cải tạo.
- Biện pháp cưỡng chế nhẹ hơn so với người trưởng thành.
- Trình tự, thủ tục tố tụng đặc biệt.
- Được thể hiện trong bản án có hiệu lực của Tòa án.
2.2. Bản chất, nội dung và phạm vi
- Bản chất: Sự lên án của nhà nước đối với hành vi phạm tội của người dưới 18 tuổi, nhưng không nhằm mục đích trừng phạt mà để giáo dục và giúp đỡ họ.
- Nội dung: Quyền và nghĩa vụ giữa nhà nước và người dưới 18 tuổi phạm tội.
- Phạm vi: Bắt đầu từ thời điểm người dưới 18 tuổi thực hiện tội phạm và kết thúc khi chấp hành xong hình phạt, được xóa án tích hoặc có các căn cứ khác theo quy định của pháp luật.
2.3. Các hình thức trách nhiệm hình sự
TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội được thể hiện qua các hình thức sau:
- Hình phạt:
- Cảnh cáo.
- Phạt tiền.
- Cải tạo không giam giữ.
- Tù có thời hạn.
- Biện pháp hình sự khác (Biện pháp tư pháp):
- Giáo dục tại trường giáo dưỡng.
- Án tích: Dấu tích về việc phạm tội và bị kết án.
2.4. Cơ sở quy định TNHS của người dưới 18 tuổi
Việc quy định TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội dựa trên:
- Triết lý xử lý:
- Phúc lợi.
- Công lý.
- Dựa vào cộng đồng.
- Phục hồi.
- Phòng ngừa.
- Chính sách hình sự:
- Đường lối xử lý hình sự.
- Chính sách pháp luật hình sự, tố tụng hình sự.
- Chuẩn mực quốc tế:
- Công ước quốc tế về Quyền trẻ em.
- Các quy tắc Bắc Kinh.
3. TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội trong pháp luật hình sự một số quốc gia
3.1. Việt Nam
- Hình phạt: Cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn.
- Biện pháp tư pháp: Giáo dục tại trường giáo dưỡng.
- Án tích: Có quy định về các trường hợp không mang án tích.
3.2. Đức
- Hình phạt: Tù có thời hạn.
- Biện pháp hình sự khác: Khiển trách, áp dụng một số điều kiện, lệnh tạm giam.
- Án tích: Có quy định về xóa án tích.
3.3. Canada
- Hình phạt: Hệ thống riêng biệt so với người trưởng thành (khiển trách, phạt tiền, bồi thường thiệt hại, trả lại tài sản, thực hiện nghĩa vụ cộng đồng, lệnh cấm, quản chế, giám sát và hỗ trợ chuyên sâu, tham dự một chương trình không cư trú, hình phạt tù).
- Án tích: Có quy định về xóa án tích.
3.4. Trung Quốc
- Hình phạt: Trả tự do có kiểm soát, giam giữ ngắn hạn, phạt tù, tù chung thân, phạt tiền, tước các quyền chính trị.
- Biện pháp phi hình phạt: Khiển trách, buộc làm biên bản ăn năn, xin lỗi, bồi thường thiệt hại.
- Án tích: Có quy định về niêm phong lý lịch tư pháp.
3.5. Singapore
- Hình phạt: Phạt tiền, tịch thu tài sản, đánh roi, tù có thời hạn, tù chung thân.
- Biện pháp khác: Phóng thích có điều kiện, giao cho người thân chăm sóc, quản chế, lao động phục vụ cộng đồng, tạm giam, giam giữ vào cuối tuần.
- Án tích: Tùy thuộc vào loại tội có thể đăng ký hay không.
4. So sánh và đánh giá chung
- Tương đồng: Các quốc gia đều có xu hướng giảm nhẹ TNHS cho người dưới 18 tuổi, tuân thủ các chuẩn mực quốc tế.
- Khác biệt:
- Hệ thống hình phạt và biện pháp xử lý khác nhau tùy thuộc vào điều kiện kinh tế, xã hội, văn hóa, và chính sách hình sự của mỗi nước.
- Một số hình phạt đặc thù như đánh roi (Singapore).
- Mức độ giới hạn hình phạt tù khác nhau.
5. Kết luận
Bài viết đã trình bày những khía cạnh lý luận và thực tiễn quan trọng về TNHS của người dưới 18 tuổi phạm tội, đồng thời so sánh các quy định của pháp luật hình sự một số quốc gia trên thế giới. Việc nghiên cứu và học hỏi kinh nghiệm quốc tế là cần thiết để hoàn thiện hệ thống pháp luật hình sự Việt Nam, đảm bảo sự công bằng, nhân đạo và hiệu quả trong công tác phòng, chống tội phạm ở lứa tuổi này.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
