Chính sách thuế góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo chiến lược công nghiệp hóa

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm mục tiêu đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, tạo nền tảng đưa nước ta thành nước công nghiệp.

Cơ cấu kinh tế bao gồm cơ cấu kinh tế ngành, cơ cấu kinh tế vùng lãnh thổ và cơ cấu thành phần kinh tế.

– Cơ cấu kinh tế ngành là quan hệ tỷ lệ gắn bó lẫn nhau giữa các ngành công nghiệp, xây dựng – thương mại, dịch vụ- nông nghiệp. Đối với quá trình công nghiệp hóa chuyển dịch cơ cấu ngành là tăng tỷ lệ các ngành công nghiệp, xây dựng, thương mại, dịch vụ; giảm tỷ lệ các ngành nông nghiệp trong cơ cấu tổng sản phẩm quốc dân (GDP).

– Cơ cấu kinh tế thành phần là các loại hình sở hữu về tư liệu sản xuất. Đối với quá trình công nghiệp hóa, Đảng chủ trương xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần trong đó kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tư nhân, kinh tế tư bản là bộ phận hợp thành quan trọng.

– Cơ cấu kinh tế vùng lãnh thổ là sự phân chia nền kinh tế quốc dân thành các vùng chuyên môn hóa khác nhau về chức năng. Đối với quá trình công nghiệp hóa chuyển dịch cơ cấu kinh tế vùng lãnh thổ là phải đảm bảo khai thác triệt để khả năng và thế mạnh của các vùng kinh tế trong cả nước.

Thực hiện chủ trương chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Đảng và Nhà nước, các cuộc cải cách thuế luôn quan tâm đến việc tạo môi trường thông thoáng, ưu đãi thuế cho những dự án đầu tư vào những ngành nghề, vùng lãnh thổ được khuyến khích.

[message type=”e.g. information, success”]Xem thêm: Kinh nghiệm sử dụng thuế phục vụ công nghiệp hóa của một số nước trên thế giới[/message]

Đối với thuế Lợi tức, Nhà nước đã thực hiện chính sách hỗ trợ các ngành công nghiệp, khai thác với mức thuế suất thấp hơn những ngành khác (ngành công nghiệp áp dụng mức thuế 25%, trong khi đó các ngành thương nghiệp, ăn uống, dịch vụ áp dụng mức thuế 45%). Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được áp dụng mức thuế 15% đối với xây dựng công trình cơ sở hạ tầng, khai thác tài nguyên, công nghiệp nặng, đầu tư vào các vùng lãnh thổ có điều kiện tự nhiên khó khăn, bên cạnh đó các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài đầu tư vào các vùng khó khăn còn được giảm 50% tiền thuê đất, một số trường hợp đặc biệt được giảm đến 90%. Đến năm 1999, luật thuế Lợi tức được thay thế bởi luật thuế Thu nhập doanh nghiệp, luật thuế Thu nhập doanh nghiệp một mặt hạ thấp
mức thuế phổ thông, mặt khác vẫn duy trì chế độ ưu đãi. Để thể hiện chính sách khuyến khích đầu tư theo định hướng công nghiệp hóa của Đảng và Nhà nước, luật thuế Thu nhập doanh nghiệp đã bổ sung chính sách ưu đãi như: bên cạnh việc miễn thuế 2 năm đầu kể từ có thu nhập và giảm 50% trong 2 năm tiếp theo đối với các đơn vị mới thành lập, nếu đơn vị đầu tư vào những ngành nghề, lĩnh vực, vùng kinh tế được ưu đãi sẽ được hưởng mức thuế suất thấp hơn so với các dự án khác (đối với đầu tư trong nước hưởng thuế suất là 15%, 20%, 25%; đầu tư nước ngoài là 10%, 15%, 20%) và thời gian ưu đãi cũng kéo dài hơn với thời gian được miễn giảm thuế cao nhất là 13 năm, trong đó miễn thuế 4 năm đầu và giảm 50% trong 9 năm tiếp theo. Ngoài ra, luật thuế Thu nhập doanh nghiệp còn khuyến khích miễn giảm đối với các trường hợp đầu tư dây chuyền mới, mở rộng quy mô, đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất sản xuất, các ngành công nghiệp được hưởng ưu đãi như: xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển vận tải công cộng, nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, dịch vụ khoa học, sản xuất hóa chất cơ bản, sản xuất thuốc tân dược, sản xuất thép, hợp kim…

Thuế Nhập khẩu cũng quy định miễn thuế Nhập khẩu đối với thiết bị máy móc, phương tiện vận tải chuyên dùng, nguyên liệu, vật tư dùng để chế tạo thiết bị máy móc, vật tư trong nước chưa sản xuất được của những doanh nghiệp nhập khẩu để đầu tư vào những lĩnh vực, ngành nghề được Nhà nước khuyến khích.

Bên cạnh đó, thuế Nhập khẩu cũng được miễn đối với hàng hóa nhập khẩu của doanh nghiệp để thực hiện các dự án BOT, BTO, BT, miễn thuế đối với nguyên liệu, vật tư phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất phần mềm, sử dụng vào hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Luật thuế Giá trị gia tăng cũng quy định không thu thuế ở khâu nhập khẩu đối với thiết bị, máy móc, phương tiện vận tải nằm trong dây chuyền công nghệ thuộc loại trong nước chưa sản xuất được nhập khẩu để tạo tài sản cố định của doanh nghiệp, sử dụng vào hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.

Với những chính sách ưu đãi của thuế kết hợp với tăng chi ngân sách vào những ngành nghề lĩnh vực cần khuyến khích đã góp phần tác động đến đầu tư và sản xuất kinh doanh, giúp cơ cấu lại nền kinh tế theo định hướng công nghiệp hóa.