Mục lục

Tình hình phát hành trái phiếu đô thị ở các nước và ở Việt Nam

1. Trái phiếu đô thị một số quốc gia trên thế giới

Trái phiếu đô thị là phương thức huy động vốn khá phổ biến nhiều nước trên thế giới. Ở Mỹ, nơi mà trái phiếu đô thị phát triển nhất thế giới, trái phiếu đô thị được phát hành lần đầu vào năm 1812 tại thành phố New York. Trong những năm gần đây, lượng trái phiếu đô thị phát hành là từ 400-500 tỷ đô la/năm. Đến tháng 5/2009, theo Ngân hàng dự trữ liên bang, toàn nước Mỹ có hơn 2.700 tỷ đô la Mỹ trái phiếu đô thị đang lưu hành.

Ở Nga, việc phát hành trái phiếu đô thị cũng bắt đầu khá sớm từ năm 1901 do chính quyền thành phố S. Peterburg phát hành. Ở các nước Đông Âu như Ba Lan, với sự xuống cấp của hệ thống hạ tầng đô thị, từ năm 1990, nhiều địa phương trong nước đã sử dụng chiến lược nợ dài hạn huy động từ nhân dân thông qua phát hành trái phiếu đô thị.

Một số quốc gia như Ấn Độ, Thụy Sĩ, Thái Lan,… cũng có thị trường trái phiếu đô thị phát triển. Chủ thể phát hành trái phiếu đô thị ở các quốc gia này đã được mở rộng sang các tổ chức được chính quyền địa phương chỉ định nhưng vẫn đặt trong tầm kiểm soát rất chặt chẽ của chính phủ Trung ương.

[message type=”e.g. information, success”]Xem thêm : Bản chất của trái phiếu đô thị[/message]

Ở Trung Quốc, thị trường trái phiếu đô thị chưa thật sự phát triển. Mặc dù, chính quyền nhiều địa phương nhận thấy rất cần thiết để tìm nguồn vốn phát triển cơ sở hạ tầng bằng cách phát hành trái phiếu đô thị nhưng chính phủ Trung ương vẫn còn e ngại về việc quản lý nợ địa phương và vẫn chưa giao quyền chủ động cho các địa phương.

2. Trái phiếu đô thị ở Việt Nam

Ở Việt Nam, trước năm 2003, cơ chế phân cấp ngân sách trong giai đoạn này còn mang nặng tính tập trung, phần lớn các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng tại các địa phương đều do Ngân sách Trung ương thực hiện. Từ năm 1995, triển khai Nghị định 72/CP của Chính phủ về việc ban hành qui chế phát hành các loại trái phiếu chính phủ, Ủy ban nhân dân một số địa phương như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Hải Phòng …đã xây dựng đề án huy động vốn cho các dự án đầu tư trọng điểm của địa phương như: khu đô thị Linh Đàm, khu đô thị mới Định Công (Hà Nội), đường Nguyễn Tất Thành – liên tỉnh lộ 15 (Thành phố Hồ Chí Minh)…

Việc phát hành trái phiếu đô thị để huy động vốn đầu tư cơ sở hạ tầng chỉ thật sự bắt đầu khi Chính phủ ban hành Nghị định 141/2003/NĐ-CP về việc phát hành trái phiếu chính phủ, trái phiếu được chính phủ bảo lãnh và trái phiếu chính quyền địa phương cũng như Nghị định 123, 124/2004/NĐ-CP về việc qui định một số cơ chế tài chính ngân sách đặc thù cho Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị đầu tiên phát hành thí điểm trái phiếu đô thị quy mô lớn, với mức huy động khoảng 2.000 tỷ đồng/năm bắt đầu từ năm 2003. Năm 2005, chính quyền Thành phố Hà Nội cũng phát hành Trái phiếu Thủ đô thời hạn 5 năm để huy động vốn xây dựng công trình cầu Vĩnh Tuy, một công trình trọng điểm chào mừng kỷ niệm 1000 năm Thăng Long Hà Nội.