Một số quan niệm về phát triển kinh tế tư nhân

Kinh tế tư nhân là một loại hình kinh tế phát triển dựa trên sở hữu tư nhân về toàn bộ các yếu tố sản xuất (cả hữu hình và vô hình) được đưa vào sản xuất kinh doanh.

Nó hoàn toàn tự chủ, tự chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ, cụ thể là: tự chủ về vốn, tự chủ về quản lý, tự chủ về phân phối sản phẩm, tự chủ lựa chọn hình thức tổ chức, quy mô, phương hướng sản xuất kinh doanh. Tự chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trước pháp luật của Nhà nước.

Bản chất của KTTN: KTTN dựa trên sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất; Hoạt động của KTTN chịu sự chi phối của quy luật giá trị thặng dư; Các doanh nghiệp tư nhân tự chủ trong tổ chức sản xuất và hoạt động kinh doanh theo pháp luật ; Khu vực KTTN thực hiện hình thức phân phối dựa trên cơ sở đóng góp về sức lao động và vốn cổ phần.

Khu vực KTTN: là khu vực kinh tế bao gồm những đơn vị được tổ chức dựa trên sở hữu tư nhân. Sở hữu tư nhân là quan hệ sở hữu xác nhận quyền hợp pháp của tư nhân trong chiếm hữu, quyết định cách thức tổ chức sản xuất, chi phối và hưởng lợi từ kết quả của quá trình sản xuất. Theo quan điểm hiện nay của Việt Nam KTTN bao gồm các hộ kinh doanh cá thể và các loại hình DN thuộc khu vực KTTN.

Phát triển kinh tế tư nhân là quá trình tăng lên cả về chất và lượng của khu vực kinh tế tư nhân. Tăng lên về số lượng nghĩa là ở đó có sự tăng trưởng về số lượng các doanh nghiệp, quy mô doanh nghiệp được mở rộng, lao động tăng lên, mặt bằng sản xuất kinh doanh được mở rộng, máy móc thiết bị được đầu tư. Tăng lên về chất là tăng về hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp, trình độ quản lý được nâng lên, trình độ sản xuất kinh doanh phát triển lên một bước mới, thị trường không ngừng được mở rộng, giá trị đóng góp cho nền kinh tế của khu vực KTTN ngày càng tăng lên.

Phát triển KTTN là phương tiện hiệu quả nhất để phát triển kinh tế, phát triển con người.

Phát triển kinh tế có thể hiểu là một quá trình tăng tiến về mọi mặt của nền kinh tế trong một thời kỳ nhất định. Trong đó bao gồm cả sự tăng thêm về quy mô sản lượng, sự tiến bộ, thịnh vượng để đem lại cuộc sống tốt đẹp hơn. Phát triển kinh tế ở đây gắn liền với thuật ngữ “Phát triển bền vững”. Phát triển bền vững về cơ bản bao hàm phương diện: Môi trường, kinh tế, xã hội, văn hóa, là sự phát triển nhằm thỏa mãn nhu cầu của hiện tại xong không xâm hại tới khả năng thỏa mãn của các thế hệ tương lai.

Phát triển con người là trung tâm của phát triển và là động lực cũng như mục tiêu của phát triển nói chung và phát triển kinh tế tư nhân nói riêng. Phát triển kinh tế tư nhân phải dựa trên nền tảng phát triển con người như phát triển các giá trị cá nhân, phát triển năng lực cá nhân. Trong một xã hội đang phát triển, buộc mỗi người tham gia kinh doanh có những hướng đi cho riêng mình và không ngừng phát huy tính sáng tạo cá nhân. Chừng nào con người còn cần đến kinh tế tư nhân như là một phương tiện hữu hiệu để xây dựng và kiến tạo cuộc sống của mình và đồng loại, thì kinh tế tư nhân còn tồn tại như một hành trang của con người trong tiến trình đi tới tương lai. Như vậy, có thể nói lý thuyết phát triển kinh tế tư nhân bắt nguồn từ lý từ thuyết phát triển con người.

Kinh tế tư nhân chính là sự chọn lọc tự nhiên trong quá trình phát triển. Kinh tế tư nhân có vai trò đắc lực tạo ra sự phát triển của xã hội, tạo cho mỗi cá nhân vô số cơ hội có việc làm để khẳng định mình, để mưu cầu cuộc sống và hạnh phúc, góp phần tạo ra con người với nhiều phẩm chất tốt đẹp hơn. Phát triển kinh tế không phải là mục tiêu, mục tiêu tối thượng của nhân loại là xã hội phát triển, con người phát triển. Có thể nói rằng kinh tế tư nhân là một phương tiện quan trọng để con người có cơ hội hoàn thiện mình trong quá trình phát triển hướng thiện của nhân loại. Con người đã sáng tạo ra và quyết định lựa chọn kinh tế tư nhân để phát triển, nhưng đồng thời kinh tế tư nhân lại là môi trường tốt để con người tự thân phát triển, con người có cơ hội tự hoàn thiện vì sự phát triển của chính nó và thông qua đó phát triển toàn xã hội. Vì vậy, phát triển KTTN phải hướng tới sự hài hoà giữa các mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường tức là nhằm đạt tới sự phát triển bền vững.

Trong bối cảnh gia nhập WTO, Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế thế giới thì vấn đề phát triển khu vực kinh tế tư nhân là xu hướng tất yếu, cần thiết và cấp bách. Quan điểm này cũng đã được xác định rất rõ trong Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 2011 – 2020 tại Đại hội XI của Đảng: Hoàn thiện thể chế để tháo gỡ mọi cản trở, tạo điều kiện thuận lợi để giải phóng và phát triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ; huy động và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển. Phát triển nhanh, hài hòa các thành phần kinh tế và các loại doanh nghiệp… Hoàn thiện cơ chế, chính sách để phát triển mạnh kinh tế tư nhân trở thành một trong những động lực của nền kinh tế.