Đặc điểm kinh tế-kỹ thuật của ngành xây dựng

Mỗi ngành kinh doanh lại có những đặc điểm riêng biệt, đặc điểm riêng biệt đó ảnh hưởng tới hoạt động tài chính trong doanh nghiệp như tốc độ luân chuyển vốn, nhu cầu vốn, cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp. Đối với ngành xây dựng đặc điểm riêng xuất phát từ sự khác biệt của sản phẩm xây dựng và hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực xây dựng

– Sản phẩm xây dựng có tính chất cố định: Sản phẩm xây dựng sau khi hoàn thành thì không thể di chuyển từ nơi này sang nơi khác mà nơi sản xuất đồng thời là nơi sử dụng công trình sau này. Do vậy, để tiến hành hoạt động sản xuất các doanh nghiệp xây dựng thường phải di chuyển lực lượng sản xuất đi nhiều nơi từ công trình xây dựng này sang công trình xây dựng khác.

– Sản phẩm xây dựng có thời gian sử dụng lâu dài: Sản phẩm xây dựng thường tồn tại thời gian dài, đặc điểm này đòi hỏi phải đặc biệt coi trọng công tác quản lý chất lượng sản phẩm trong tất cả các khâu, từ điều tra, khảo sát thiết kế đến thi công, nghiệm thu và bàn giao công trình. Chất lương sản phẩm sẽ có ảnh hưởng lâu dài tới quá trình vận hành công trình sau này.

– Sản phẩm xây dựng có quy mô lớn, kết cấu phức tạp, giá thành và giá trị sản phẩm lớn: Kết cấu phức tạp thể hiện ở chỗ, mỗi một công trình gồm nhiều hạng mục công trình, mỗi một hạng mục có thể bao gồm nhiều đơn vị công trình, mỗi một đơn vị công trình bao gồm nhiều bộ phận công trình. Các bộ phận công trình lại thường có yêu cầu kỹ thuật khác nhau, giá thành và giá trị quyết toán mỗi sản phẩm rất lớn. Đặc điểm này đòi hỏi khối lượng vốn đầu tư, vật tư lao động, máy thi công nhiều, giải pháp thi công khác nhau. Do đó, công tác quản lý xây dựng phải đặc biệt chú ý tới kế hoạch khối lượng, kế hoạch vốn đầu tư, lập định mức kinh tế – kỹ thuật và quản lý theo định mức.Mặc khác, đặc điểm này dẫn đến tình trạng có nhiều nhà thầu cùng tham gia vào quá trình sản xuất sản phẩm và điều đó đòi hỏi một sự phối hợp nhịp nhàng giữa các đơn vị tham gia để đảm bảo tiến độ thi công.

[message type=”e.g. information, success, attention, warning”]Xem thêm: Vị trí, vai trò của ngành xây dựng[/message]

– Thời gian xây dựng công trình thường dài: Sản phẩm của xây dựng là các công trình xây dựng hoàn chỉnh, thời gian sản xuất ra chúng thường dài có thể hàng tháng thậm chí nhiều năm. Thời gian xây dựng dài do quy mô và mức độ phức tạp về kỹ thuật tạo ra chi phối công trình. Đặc điểm này làm cho vốn đầu tư xây dựng của chủ đầu tư và vốn sản xuất của tổ chức xây dựng thường bị ứ đọng lâu tại công trình. Các công ty xây dựng dễ gặp phải các rủi ro như biến động của tỷ giá, lãi suất, lạm phát … do thời gian thi công dài. Công trình xây dựng cũng dễ bị hao mòn vô hình do sự tiến bộ của khoa học và công nghệ, nếu thời gian thiết kế và thi công kéo dài. Do vậy đòi hỏi công tác quản lý tài chính cần tính đến yếu tố giá trị thời gian, lựa chọn phương thức thanh toán, lựa chọn phương án tiến độ xây dựng phù hợp cho từng công trình, từng hạng mục công trình để sớm đưa công trình vào sử dụng. Công trình chậm đi vào sử dụng không những làm thiệt hại cho doanh nghiệp xây dựng như tăng chi phí, giảm hiệu quả mà còn gây thiệt hại cho các bên liên quan.

– Sản phẩm xây dựng mang tính chất đơn chiếc theo đơn đặt hàng: Với một số ngành công nghiệp khác sản phẩm thường được sản xuất hàng loạt theo một thiết kế thông tại nhất tại một nhà máy sản xuất cố định thì sản phẩm xây dựng lại khác biệt. Trong xây dựng cơ bản, mỗi sản phẩm đều có một thiết kế riêng, dự toán chi phí xây dựng riêng vì mỗi sản phẩm có yêu cầu riêng về công nghệ, về tiện nghi, mỹ quan và an toàn. Ngay cả đối với các công trình xây dựng theo mẫu thiết kế chung thì mỗi công trình ở địa điểm khác nhau đều phải bổ sung, thay thế cho phù hợp với điều kiện địa chất, khí hậu, điều kiện cung cấp nguyên vật liêu tại địa điểm xây dựng cụ thể. Do vậy, có thể nói sản phẩm xây dựng không có sự giống nhau hoàn toàn. Đặc điểm này dẫn đến yêu cầu trong công tác quản lý kinh tế trong xây dựng phải xác định giá cho từng sản phẩm theo quy định của Nhà nước và quản lý theo giá đó.

– Hoạt động xây dựng chủ yếu ở ngoài trời, chịu ảnh hưởng lớn của các yếu tố tự nhiên: Điều kiện tự nhiên như thời tiết, khí hậu, mưa gió, bão lụt … đều ảnh hưởng đến quá trình xây dựng. Ảnh hưởng này thường làm gián đoạn quá trình thi công, ảnh hưởng đến sản phẩm dở dang, đến vật tư thi công … Đặc điểm này đòi hỏi các doanh nghiệp xây dựng phải lập tiến độ thi công, tổ chức sản xuất hợp lý để tránh được những tác động xấu của thời tiết, giảm tổn thất do thời tiết gây ra, nghiên cứu các phương pháp xây dựng hiện đại thi công được trong điều kiện khí hâu không thuận lợi