Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong quản lý hoạt động thanh toán

Một là, để cơ chế quản lý hoạt động thanh toán phát triển và ổn định lâu dài cần có Luật Thanh toán mà chỉ cần thay đổi công nghệ, nghiệp vụ và tổ chức hoạt động thanh toán cho phù hợp với quá trình phát triển kinh tế của một quốc gia.

Hai là, Ngân hàng trung ương nên phân cấp quản lý hoạt động thanh toán cho hệ thống các hiệp hội ngân hàng được hình thành theo lãnh thổ, khu vực hay tính đặc thù của loại hình hoạt động. Ngân hàng trung ương chỉ nên xây dựng cơ chế chính sách, tổ chức quản lý và hướng dẫn nâng cao năng lực quản lý hoạt động thanh toán cho các hiệp hội thanh toán.

Ba là, Ở một số nền kinh tế phát triển như các nước châu Âu hoạt động thanh toán được sớm chi phối bởi luật séc và luật thương phiếu (từ cuối thế kỷ thứ 18) cùng với sự ra đời và phát huy vai trò quản lý hoạt động nghiệp vụ thanh toán của các hiệp hội thanh toán và Hiệp hội tín dụng được phát huy và phân cấp rất rõ ràng (Vương quốc Anh), công tác quản lý của NHTW không đặt ra quan trọng như ở các quốc gia khác.

Bốn là, Các nhóm dịch vụ trong thanh toán ngoài hoạt động tín dụng quan trọng nhất được các Ngân hàng hàng đầu thế giới chú trọng cung cấp là:

– Ghi nợ trực tiếp và uỷ nhiệm chi;

– Thiết lập mạng lưới máy rút tiền tự động;

– Xử lý chứng từ và nghiệp vụ xuất khẩu;

– Hoạt động và dịch vụ Ngân hàng quốc tế, Thanh toán quốc tế và chuyển tiền;

– Séc Ngân hàng, Thẻ ghi nợ và thẻ tín dụng, Các dịch vụ thiết bị hỗ trợ;

– Dịch vụ lưu ký và xử lý nghiệp vụ;

– Ngân hàng điện tử, Ngân hàng qua mạng…

[message type=”e.g. information, success”]Xem thêm : Một số điểm nổi bật về hoạt động thanh toán ở Liên bang Canada[/message]

Năm là, Các Ngân hàng hàng đầu nhận thấy rằng khách hàng thường sử dụng gộp các dịch vụ trên hay “dịch vụ Ngân hàng trọn gói” nên luôn tạo điều kiện để khách hàng được sử dụng dịch vụ Ngân hàng theo thời gian biểu của chính họ, mọi lúc, mọi nơi và thông qua các phương tiện ngày càng hiện đại.

Trên thực tế có tới 78% người dân Canada sử dụng máy rút tiền tự động, dùng mạng điện thoại hoặc máy vi tính để tiến hành các giao dịch qua Ngân hàng, 57% doanh số thanh toán cá nhân qua Ngân hàng thực hiện bằng thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng; Ở Anh, cứ trung bình 100 triệu dân có trên 100.000 điểm nhận thanh toán thẻ ghi nợ.

Những thành tựu về công nghệ đang góp phần đẩy nhanh quá trình cung cấp dịch vụ và tạo thói quen sử dụng các dịch vụ Ngân hàng. Còn trên thực tế, không phải tất cả các Ngân hàng đều có khả năng cung cấp nhiều loại hình dịch vụ, song số lượng dịch vụ đang ngày càng gia tăng. Người ta ước tính rằng hiện nhiều Ngân hàng đa năng trên thế giới có thể cung cấp tới khoảng 6.000 dịch vụ. Nhiều loại hình dịch vụ mới đang phát triển bùng nổ, đáng chú ý là các giao dịch Ngân hàng điện tử, qua mạng máy tính (E -banking, Phonebanking, Internet banking,…) và dùng thẻ thông minh (Smartcard), bảo hiểm và kinh doanh chứng khoán đang được mở rộng ngày càng nhiều và quan trọng hơn là được cung cấp một cách thuận lợi hơn, thoả mãn nhu cầu ngày càng cao hơn của khách hàng.

Sáu là, để thực hiện mục tiêu tăng thu nhập, giảm rủi ro trong hoạt động Ngân hàng, các Ngân hàng lớn đầu tư đổi mới công nghệ , phát triển dịch vụ nhất là dịch vụ thanh toán để nâng cao tỷ phần thu nhập từ các dịch vụ ngoài tín dụng.

Theo đánh giá của những Công ty kiểm toán lớn trên thế giới, thu nhập từ các nguồn thu ngoài lãi tín dụng tức là các khoản thu phi tín dụng (Non – Credit income), chủ yếu là từ phí và dịch vụ của các hệ thống NHTM lớn trên thế giới đang tăng lên. Mức trung bình chúng ta có thể thấy qua biểu đồ minh họa còn trên thực tế có những hệ thống NH, hoặc NH còn có mức cao hơn nhiều, ví dụ tới 67% (Châu Âu).

Trong cơ cấu thu nhập biểu hiện ở biểu trên đây: Thu từ lãi chủ yếu gồm : Cho vay cá nhân, cho vay kinh doanh, sản xuất; Lãi từ vốn đầu tư của NH,… Thu khác chủ yếu gồm: Thu từ phát hành và thanh toán thẻ, kinh doanh và dịch vụ ngoại tệ, quản lý vốn đầu tư, dịch vụ bảo hiểm và uỷ thác, quản lý ngân quỹ và tài sản, phí môi giới, dịch vụ thanh toán và tiền gửi,…

Từ giữa những năm 80 (thế kỷ trước), các NH đã có xu hướng tăng tỷ lệ dịch vụ ngoài tín dụng trong tổng doanh thu của mình. Mối quan hệ này được thể hiện qua tỷ lệ thu từ phí trên thu từ lãi. ðây đồng thời cũng là chỉ số phản ánh sự chuyển đổi trong hoạt động của các NH thích ứng với thị trường đang dần được phi điều tiết.

Không ngừng nghỉ tìm kiếm các cơ hội để cải tiến các hệ thống truyền tải dịch vụ của mình đến khách hàng và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với dịch vụ tài chính trên cơ sở an toàn, nhanh chóng và thuận tiện.