Tổng quan Vai trò của ngân hàng trong hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs)
Introduction
Doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV) đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế toàn cầu, là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và đổi mới sáng tạo (Beck và Demirgüç-Kunt, 2006). Tuy nhiên, DNNVV thường xuyên đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là vấn đề tiếp cận nguồn vốn tài chính từ các tổ chức tín dụng (Berger và Udell, 1998). Ngân hàng, với vai trò trung gian tài chính, đóng vai trò thiết yếu trong việc cung cấp nguồn vốn và các dịch vụ tài chính khác để hỗ trợ sự phát triển của DNNVV (Beck, 2013). Bài viết này sẽ đi sâu vào vai trò đa diện của ngân hàng trong việc hỗ trợ DNNVV, từ việc cung cấp tín dụng, dịch vụ tài chính đến tư vấn và các hình thức hỗ trợ phi tài chính khác, đồng thời đánh giá tác động của sự hỗ trợ này đối với sự phát triển của khu vực DNNVV.
Vai trò của ngân hàng trong hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs)
Ngân hàng đóng vai trò trung tâm trong hệ thống tài chính, thực hiện chức năng cơ bản là trung gian giữa người gửi tiền và người vay vốn. Đối với DNNVV, vai trò này càng trở nên quan trọng bởi vì các doanh nghiệp này thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn vốn khác như thị trường vốn hoặc vốn đầu tư tư nhân (Ayyagari, Demirgüç-Kunt và Maksimovic, 2011). Sự phụ thuộc vào nguồn vốn ngân hàng của DNNVV xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm quy mô nhỏ, lịch sử tín dụng hạn chế, thiếu tài sản thế chấp và thông tin tài chính minh bạch không đầy đủ (Berger và Udell, 2006). Những yếu tố này làm tăng rủi ro và chi phí giao dịch cho ngân hàng khi cho DNNVV vay vốn, dẫn đến tình trạng bất cân xứng thông tin và lựa chọn đối nghịch (Stiglitz và Weiss, 1981). Tuy nhiên, bất chấp những thách thức này, ngân hàng vẫn là nguồn cung cấp vốn chủ yếu cho DNNVV, đóng góp vào sự tăng trưởng và phát triển của khu vực kinh tế này.
Vai trò hỗ trợ của ngân hàng đối với DNNVV không chỉ giới hạn ở việc cung cấp tín dụng. Trên thực tế, ngân hàng cung cấp một loạt các dịch vụ tài chính và phi tài chính đa dạng, đáp ứng nhu cầu khác nhau của DNNVV trong suốt vòng đời kinh doanh của họ (Beck và Cull, 2014). Một trong những vai trò quan trọng nhất là cung cấp các sản phẩm tín dụng đa dạng, bao gồm vốn vay ngắn hạn để đáp ứng nhu cầu vốn lưu động, vốn vay trung và dài hạn để đầu tư vào tài sản cố định và mở rộng sản xuất, cũng như các sản phẩm tín dụng chuyên biệt như bảo lãnh ngân hàng, thư tín dụng và tài trợ thương mại (Klapper, Laeven và Rajan, 2006). Các sản phẩm tín dụng này giúp DNNVV giải quyết các vấn đề về dòng tiền, đầu tư vào công nghệ và trang thiết bị mới, và mở rộng hoạt động kinh doanh ra thị trường mới. Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm về các hình thức tín dụng tại bài viết: các hình thức tín dụng
Ngoài tín dụng, ngân hàng còn cung cấp các dịch vụ giao dịch và thanh toán, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh hàng ngày của DNNVV. Các dịch vụ này bao gồm tài khoản doanh nghiệp, dịch vụ chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, và các giải pháp quản lý dòng tiền (Beck và Honohan, 2007). Việc sử dụng các dịch vụ ngân hàng giúp DNNVV tiết kiệm thời gian và chi phí giao dịch, tăng cường hiệu quả hoạt động và giảm thiểu rủi ro liên quan đến quản lý tiền mặt. Trong bối cảnh kinh tế số ngày càng phát triển, ngân hàng cũng đang tích cực triển khai các dịch vụ ngân hàng trực tuyến và di động, giúp DNNVV tiếp cận các dịch vụ tài chính một cách thuận tiện và nhanh chóng hơn (Beck và Torre, 2007).
Một vai trò ngày càng được chú trọng của ngân hàng là cung cấp các dịch vụ tư vấn và hỗ trợ phi tài chính cho DNNVV. Nhận thức được rằng việc thiếu kiến thức và kỹ năng quản lý kinh doanh là một trong những rào cản lớn đối với sự phát triển của DNNVV, nhiều ngân hàng đã triển khai các chương trình đào tạo, tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật cho khách hàng DNNVV của mình (Berger, Miller, Petersen, Rajan và Stein, 2002). Các chương trình này có thể bao gồm các khóa đào tạo về quản lý tài chính, marketing, quản lý rủi ro, và lập kế hoạch kinh doanh, cũng như các dịch vụ tư vấn cá nhân hóa để giúp DNNVV giải quyết các vấn đề cụ thể trong hoạt động kinh doanh của họ (Beck và Demirgüç-Kunt, 2006). Sự hỗ trợ phi tài chính này không chỉ giúp DNNVV nâng cao năng lực quản lý và khả năng cạnh tranh, mà còn giúp ngân hàng giảm thiểu rủi ro tín dụng bằng cách cải thiện khả năng trả nợ của khách hàng. Để hỗ trợ cho hoạt động quản trị và đưa ra các quyết định đúng đắn, mời bạn đọc tham khảo bài viết: bản chất, vai trò và chức năng của quyết định trong quản trị
Tác động của sự hỗ trợ từ ngân hàng đối với sự phát triển của DNNVV là rất lớn và đa dạng. Nghiên cứu của Beck và Demirgüç-Kunt (2006) đã chỉ ra rằng việc tiếp cận tín dụng ngân hàng có tác động tích cực và đáng kể đến tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận và việc làm của DNNVV. Tín dụng ngân hàng giúp DNNVV vượt qua các rào cản tài chính, đầu tư vào các dự án có lợi nhuận cao, và khai thác các cơ hội tăng trưởng mới (Rajan và Zingales, 1998). Ngoài ra, sự hỗ trợ của ngân hàng còn giúp DNNVV nâng cao năng suất lao động, cải thiện hiệu quả hoạt động và tăng cường khả năng đổi mới sáng tạo (Ayyagari, Demirgüç-Kunt và Maksimovic, 2011). Những doanh nghiệp có quan hệ tốt với ngân hàng thường có khả năng chống chịu tốt hơn trước các cú sốc kinh tế và khủng hoảng tài chính, đồng thời có khả năng phục hồi nhanh hơn sau các biến động bất lợi (Beck, 2013). Bạn đọc có thể tham khảo thêm bài viết về chủ đề liên quan tại: vai trò của vốn chủ sở hữu trong hoạt động ngân hàng thương mại
Tuy nhiên, hiệu quả của vai trò hỗ trợ ngân hàng đối với DNNVV không phải lúc nào cũng đồng đều và phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Môi trường kinh tế vĩ mô, khung pháp lý và thể chế, cũng như các chính sách của chính phủ đều có thể ảnh hưởng đến khả năng và mức độ hỗ trợ của ngân hàng đối với DNNVV (Honohan, 2005). Ví dụ, trong môi trường kinh tế vĩ mô bất ổn hoặc khi hệ thống pháp luật và thể chế yếu kém, ngân hàng có thể trở nên thận trọng hơn trong việc cho DNNVV vay vốn, hoặc áp đặt các điều kiện vay vốn khắt khe hơn (Berger và Udell, 2006). Ngược lại, các chính sách hỗ trợ của chính phủ như chương trình bảo lãnh tín dụng, trợ cấp lãi suất, hoặc hỗ trợ kỹ thuật có thể giúp giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng và khuyến khích họ mở rộng tín dụng cho DNNVV (Beck và Honohan, 2007).
Bên cạnh các yếu tố bên ngoài, bản thân ngân hàng và DNNVV cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định hiệu quả của mối quan hệ hỗ trợ này. Khả năng và chiến lược của ngân hàng trong việc đánh giá và quản lý rủi ro tín dụng đối với DNNVV, cũng như sự sẵn sàng của ngân hàng trong việc phát triển các sản phẩm và dịch vụ tài chính phù hợp với nhu cầu đặc thù của DNNVV, đều ảnh hưởng đến mức độ hỗ trợ mà ngân hàng có thể cung cấp (Berger, Miller, Petersen, Rajan và Stein, 2002). Về phía DNNVV, năng lực quản lý tài chính, tính minh bạch thông tin, và khả năng xây dựng mối quan hệ tin cậy với ngân hàng cũng là những yếu tố then chốt quyết định khả năng tiếp cận và tận dụng hiệu quả các nguồn lực hỗ trợ từ ngân hàng (Klapper, Laeven và Rajan, 2006).
Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gia tăng từ các tổ chức tài chính phi ngân hàng và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ tài chính (Fintech), vai trò của ngân hàng trong hỗ trợ DNNVV đang trải qua những thay đổi đáng kể. Fintech, với các giải pháp tài chính sáng tạo dựa trên công nghệ, đang dần trở thành một kênh cung cấp vốn và dịch vụ tài chính thay thế cho DNNVV, đặc biệt là trong các lĩnh vực như cho vay ngang hàng (peer-to-peer lending), huy động vốn cộng đồng (crowdfunding), và thanh toán điện tử (Beck, Senbet và Cull, 2017). Tuy nhiên, ngân hàng vẫn giữ vai trò quan trọng và có lợi thế cạnh tranh nhất định trong việc hỗ trợ DNNVV, đặc biệt là trong việc cung cấp các dịch vụ tài chính phức tạp và các khoản vay có quy mô lớn hơn (Berger và Udell, 2006). Để hiểu thêm về các yếu tố ảnh hưởng đến nguồn vốn, mời bạn đọc tham khảo bài viết: nhân tố ảnh hưởng tới cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp Để duy trì và tăng cường vai trò của mình, ngân hàng cần chủ động đổi mới, ứng dụng công nghệ, và hợp tác với các công ty Fintech để cung cấp các giải pháp tài chính toàn diện và hiệu quả hơn cho DNNVV trong kỷ nguyên số.
Conclusions
Tóm lại, ngân hàng đóng vai trò không thể thiếu trong việc hỗ trợ sự phát triển của DNNVV thông qua việc cung cấp một loạt các dịch vụ tài chính và phi tài chính. Từ việc cung cấp tín dụng, dịch vụ giao dịch, đến tư vấn và hỗ trợ kỹ thuật, ngân hàng giúp DNNVV vượt qua các rào cản tài chính, nâng cao năng lực quản lý, và khai thác các cơ hội tăng trưởng. Sự hỗ trợ này có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, hiệu quả của vai trò này phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm môi trường kinh tế vĩ mô, chính sách của chính phủ, năng lực của ngân hàng và DNNVV. Trong bối cảnh Fintech ngày càng phát triển, ngân hàng cần tiếp tục đổi mới và hợp tác để duy trì và tăng cường vai trò của mình trong việc hỗ trợ DNNVV, đảm bảo rằng khu vực kinh tế quan trọng này có thể tiếp tục đóng góp vào sự phát triển kinh tế bền vững. Nghiên cứu trong tương lai có thể tập trung vào việc đánh giá tác động của các hình thức hỗ trợ ngân hàng khác nhau đối với hiệu quả hoạt động và khả năng phục hồi của DNNVV trong các điều kiện kinh tế khác nhau, cũng như khám phá các mô hình hợp tác hiệu quả giữa ngân hàng và Fintech để phục vụ tốt hơn nhu cầu tài chính đa dạng của DNNVV. Để hiểu rõ hơn về một số chỉ tiêu, mời bạn đọc tham khảo thêm tại: một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động huy động vốn
References
Ayyagari, M., Demirgüç-Kunt, A., & Maksimovic, V. (2011). Small vs. young firms across the globe: Empirical evidence from the World Bank Enterprise Survey. World Bank Policy Research Working Paper, (5631).
Beck, T. (2013). SMEs, growth, and poverty: Cross-country evidence. World Bank Policy Research Working Paper, (3178).
Beck, T., & Cull, R. (2014). Small-and medium-sized enterprise finance in developing countries. Annual Review of Financial Economics, 6, 331-353.
Beck, T., & Demirgüç-Kunt, A. (2006). Small and medium-size enterprises: Access to finance as a growth constraint. Journal of Banking & Finance, 30(11), 2931-2943.
Beck, T., & Honohan, P. (2007). Financial development and SME firm growth. Journal of Banking & Finance, 31(8), 1969-1990.
Beck, T., Senbet, L. W., & Cull, R. (2017). Fintech and inclusive growth in emerging markets. World Bank Policy Research Working Paper, (8083).
Beck, T., & Torre, I. (2007). Small and medium enterprises, growth, and poverty: evidence from Eastern Europe and Central Asia. World Bank Policy Research Working Paper, (4284).
Berger, A. N., Miller, N. H., Petersen, M. A., Rajan, R. G., & Stein, J. C. (2002). Does function follow organizational form? Evidence from the lending practices of large and small banks. Journal of Financial Economics, 64(2), 197-245.
Berger, A. N., & Udell, G. F. (1998). The economics of small business finance: The roles of private equity and debt markets in the financial life cycle. Journal of Banking & Finance, 22(6-8), 613-673.
Berger, A. N., & Udell, G. F. (2006). Small business credit availability and relationship lending: The importance of bank organizational structure. The Economic Journal, 116(509), F32-F63.
Honohan, P. (2005). Financial development, growth and poverty: How close are the links?. World Bank Policy Research Working Paper, (3784).
Klapper, L. F., Laeven, L., & Rajan, R. (2006). Entry regulation as a barrier to entrepreneurship. Journal of Financial Economics, 82(3), 591-629.
Rajan, R. G., & Zingales, L. (1998). Financial dependence and growth. The American Economic Review, 88(3), 559-586.
Stiglitz, J. E., & Weiss, A. (1981). Credit rationing in markets with imperfect information. The American Economic Review, 71(3), 393-410.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
