Động lực làm việc: Vai trò yếu tố tâm lý và tự quyết định
Giới thiệu
Động lực làm việc là một khái niệm cốt lõi trong quản lý nguồn nhân lực, đặc biệt quan trọng trong môi trường giáo dục đại học. Nó đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy sự cống hiến, sáng tạo và hiệu suất của đội ngũ giảng viên. Đoạn này của bài viết sẽ đi sâu vào vai trò của các yếu tố tâm lý và tự quyết định trong việc hình thành và duy trì động lực làm việc của giảng viên.
Chúng ta sẽ khám phá các lý thuyết nền tảng về động lực, như thuyết nhu cầu của Maslow, thuyết hai yếu tố của Herzberg, và thuyết kỳ vọng của Vroom, để hiểu rõ hơn về cơ chế tâm lý đằng sau hành vi làm việc của giảng viên. Bên cạnh đó, chúng ta sẽ xem xét các nghiên cứu thực nghiệm gần đây để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố khác nhau, bao gồm sự hài lòng trong công việc, sự gắn kết với tổ chức, và các đặc điểm công việc, đến động lực làm việc của giảng viên. Cuối cùng, chúng ta sẽ đưa ra những phân tích và đề xuất nhằm giúp các trường đại học tạo ra môi trường làm việc lý tưởng, nơi mà giảng viên được truyền cảm hứng và có động lực để phát huy tối đa tiềm năng của mình.
Các yếu tố tâm lý ảnh hưởng đến động lực làm việc của giảng viên
Động lực làm việc, theo định nghĩa chung, là sức mạnh tâm lý thúc đẩy một cá nhân thực hiện công việc với sự nỗ lực và kiên trì (Ali et al., 2012). Trong bối cảnh của giảng viên đại học, động lực làm việc không chỉ là mong muốn hoàn thành nhiệm vụ giảng dạy, mà còn bao gồm khát vọng nghiên cứu, phát triển chuyên môn, và đóng góp vào sự phát triển của nhà trường (McKee & Tew, 2013). Để hiểu rõ hơn các yếu tố tâm lý tác động đến động lực làm việc, chúng ta cần xem xét một số lý thuyết nền tảng.
Thuyết nhu cầu của Maslow và ứng dụng trong môi trường đại học
Thuyết nhu cầu của Maslow (1943) đề xuất rằng con người có một hệ thống các nhu cầu được sắp xếp theo thứ bậc, từ những nhu cầu cơ bản nhất như sinh lý và an toàn, đến những nhu cầu cao hơn như xã hội, được tôn trọng và tự thể hiện.
Trong môi trường đại học, việc đáp ứng các nhu cầu cơ bản của giảng viên, như lương thưởng đủ sống và điều kiện làm việc an toàn, là điều kiện tiên quyết để tạo động lực (Negussie, 2014). Tuy nhiên, để thực sự thúc đẩy sự cống hiến và sáng tạo, cần phải đáp ứng cả những nhu cầu cao hơn. Ví dụ, tạo cơ hội cho giảng viên tham gia vào các hoạt động xã hội, được công nhận và tôn trọng trong cộng đồng học thuật, và được tự do theo đuổi những nghiên cứu mà họ đam mê (Sharma & Jyoti, 2010).
Thuyết hai yếu tố của Herzberg và vai trò của sự hài lòng trong công việc
Thuyết hai yếu tố của Herzberg (1959) phân biệt giữa các yếu tố “duy trì” (hygiene factors) và các yếu tố “thúc đẩy” (motivators). Các yếu tố duy trì, như chính sách của trường, điều kiện làm việc, và quan hệ với đồng nghiệp, có thể ngăn ngừa sự bất mãn, nhưng không nhất thiết tạo ra động lực. Ngược lại, các yếu tố thúc đẩy, như sự thành đạt, sự công nhận, và cơ hội phát triển, có thể tạo ra sự hài lòng và thúc đẩy động lực làm việc.
Trong bối cảnh của giảng viên, sự hài lòng trong công việc đóng vai trò trung tâm trong việc thúc đẩy động lực. Khi giảng viên cảm thấy hài lòng với công việc giảng dạy, nghiên cứu, và các hoạt động khác, họ sẽ có xu hướng làm việc tích cực hơn, sáng tạo hơn, và gắn bó hơn với nhà trường (Hairuddin et al., 2017).
Tự quyết định và động lực làm việc nội sinh của giảng viên
Bên cạnh các yếu tố tâm lý bên ngoài, tự quyết định đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy động lực làm việc nội sinh của giảng viên. Theo thuyết tự quyết (Self-Determination Theory – SDT), con người có ba nhu cầu tâm lý cơ bản: năng lực, tự chủ và quan hệ (Gagne & Deci, 2005).
- Nhu cầu năng lực đề cập đến mong muốn cảm thấy hiệu quả và có khả năng trong công việc.
- Nhu cầu tự chủ đề cập đến mong muốn được tự do lựa chọn và kiểm soát hành vi của mình.
- Nhu cầu quan hệ đề cập đến mong muốn cảm thấy kết nối và được chấp nhận bởi người khác.
Khi các nhu cầu này được đáp ứng, con người sẽ có xu hướng trải nghiệm động lực nội sinh, tức là động lực đến từ bên trong, từ sự yêu thích và đam mê với công việc (Stringer, 2020).
Trong môi trường đại học, tạo cơ hội cho giảng viên tự chủ trong việc lựa chọn môn học giảng dạy, phương pháp giảng dạy, và hướng nghiên cứu có thể thúc đẩy động lực làm việc nội sinh (Sharma, 2016). Bên cạnh đó, xây dựng một cộng đồng học thuật gắn kết, nơi mà giảng viên cảm thấy được tôn trọng, được hỗ trợ, và được chia sẻ kiến thức, cũng có thể đáp ứng nhu cầu quan hệ và thúc đẩy động lực làm việc.
Kết luận
Động lực làm việc của giảng viên đại học là một vấn đề phức tạp, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố tâm lý và xã hội khác nhau. Để tạo ra một môi trường làm việc lý tưởng, các trường đại học cần chú trọng đến việc đáp ứng các nhu cầu cơ bản và cao hơn của giảng viên, thúc đẩy sự hài lòng trong công việc, và tạo cơ hội để giảng viên tự quyết định và phát huy tối đa tiềm năng của mình. Bằng cách đó, các trường đại học có thể xây dựng một đội ngũ giảng viên gắn bó, nhiệt huyết, và có khả năng đóng góp to lớn vào sự phát triển của nhà trường và xã hội. Nghiên cứu sâu hơn về vai trò của từng yếu tố này có thể mang lại những thông tin giá trị để phát triển những chiến lược quản lý nhân sự hiệu quả và phù hợp với đặc thù của môi trường giáo dục.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
