Mục lục

Đặc điểm của bảo lãnh ngân hàng

Bảo lãnh ngân hàng là một trong các hình thức cấp tín dụng của các ngân hàng. Nhưng khác các hình thức cấp tín dụng khác như cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, khi thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng không phải cung ứng vốn cho khách hàng mà chỉ dùng uy tín và khả năng tài chính của mình để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ cho khách hàng.

Bảo lãnh là một cam kết mang tính chất gián tiếp

Bảo lãnh ngân hàng là một trong các hình thức cấp tín dụng của các ngân hàng. Nhưng khác các hình thức cấp tín dụng khác như cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, khi thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng không phải cung ứng vốn cho khách hàng mà chỉ dùng uy tín và khả năng tài chính của mình để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ cho khách hàng. Ngân hàng chỉ thực hiện cam kết thanh toán cho người thô hưởng khi người được bảo lãnh không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ của mình đối với người thô hưởng bảo lãnh. Về bản chất, bảo lãnh ngân hàng là một biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ, nó mang tính phái sinh tức là phát sinh từ nghĩa vụ chính được giao kết giữa khách hàng với bên thứ ba.

Bảo lãnh là mối quan hệ nhiều bên phụ thuộc nhau

Tính ràng buộc trong bảo lãnh được thể hiện một cách rõ ràng ở mối quan hệ phụ thuộc giữa ba bên là ngân hàng (bên bảo lãnh), khách hàng (bên được bảo lãnh) và khách hàng của doanh nghiệp (bên thụ hưởng bảo lãnh).

* Quan hệ giữa người được bảo lãnh và người hưởng bảo lãnh là mối quan hệ gốc, là cơ sở phát sinh yêu cầu bảo lãnh thể hiện ở hợp đồng thương mại và được gọi là hợp đồng gốc. Trong mối quan hệ đó, người được bảo lãnh có nghĩa vụ bắt buộc phải thực hiện đối với người hưởng bảo lãnh.

* Quan hệ giữa ngân hàng bảo lãnh và người được bảo lãnh thể hiện ở hợp đồng bảo lãnh thường gọi là thư bảo lãnh. Thư bảo lãnh phải xuất phát từ hợp đồng gốc. Đó chính là quan hệ tín dụng giữa ngân hàng và khách hàng.

* Mối quan hệ hợp đồng giữa ngân hàng và bên thụ hưởng đó là ngân hàng đảm bảo thanh toán cho người thô hưởng nếu bên được bảo lãnh không thực hiện hoặc không đầy đủ nghĩa vụ của mình.

Bảo lãnh có tính độc lập

Tính độc lập của bảo lãnh thể hiện trước hết trong mối quan hệ giữa các bên liên quan trong hợp đồng. Tuy bảo lãnh được hình thành trên nhiều mối quan hệ ràng buộc nhau nhưng do hợp đồng chính và hợp đồng bảo lãnh được hình thành từ mối quan hệ giữa các đối tượng tách biệt nhau và do sù chi phối của các mục đích khác nhau nên tính pháp lý và quyền lợi nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng hoàn toàn độc lập. Vì vậy, ngân hàng chỉ cam kết và thực hiện bảo lãnh theo các điều kiện đã quy định trong hợp đồng bảo lãnh mà không căn cứ vào quyền kháng nghị có được từ hợp đồng gốc.

Thứ hai, tính độc lập thể hiện ở trách nhiệm thanh toán của ngân hàng. Trách nhiệm này hoàn toàn độc lập với quan hệ giữa ngân hàng và người được bảo lãnh. Nếu bảo lãnh quy định việc thanh toán là yêu cầu của người thô hưởng thì người thô hưởng có quyền yêu cầu thanh toán mà không cần phải có chứng từ chứng minh vi phạm của người được bảo lãnh. Còn nếu bảo lãnh quy định yêu cầu phải kèm chứng từ thì người thô hưởng phải xuất trình giấy tờ theo quy định yêu cầu cho ngân hàng thì mới được thanh toán. Trong cả hai trường hợp trên ngân hàng đều không cần căn cứ và xem xét lại nội dung của hợp đồng gốc. Khi các điều kiện bảo lãnh đã được thỏa mãn thì ngân hàng buộc phải thanh toán. Chính vì thế các ngân hàng luôn phải thận trọng và xem xét khách hàng thật kỹ trước khi đưa ra quyết định bảo lãnh