Bài học cho Việt Nam về phát triển bền vững

Trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển bền vững của các quốc gia trên thế giới, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm cho Việt Nam như sau:

1. Vai trò của chính phủ trong phát triển bền vững là hết sức quan trọng

Từ cách tiếp cận về phát triển bền vững của một số quốc gia trên thế giới chúng ta thấy mỗi quốc gia đều có một cách tiếp cận riêng với phát triển bền vững. Nhưng mọi quốc gia đều thống nhất cho rằng để phát triển bền vững của bất kỳ quốc gia nào vai trò lãnh đạo của nhà nước, chính phủ là rất quan trọng. Vai trò đó thể hiện ở các nội dung chủ yếu sau:

– Xây dựng năng lực đảm bảo thực hiện chiến lược phát triển bền vững, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đảm bảo cho việc thực hiện chiến lược phát triển bền vững: xác định mục tiêu, chiến lược phát triển bền vững trong hiến pháp; xây dựng và ban hành hệ thống luật, các văn bản dưới luật; đảm bảo việc thực hiện luật trên thực tế.

– Huy động các nguồn lực đảm bảo thực hiện chiến lược phát triển bền vững.

2. Phát triển bền vững phải là hạt nhân trong các chính sách của Chính phủ

Cần tập trung và định hướng chính sách của Chính phủ cho phát triển bền vững. Mọi chính sách của chính phủ, của các bộ ngành và địa phương ban hành đều phải quan tâm đến khía cạnh PTBV. Phát triển bền vững không phải chỉ trong tầm nhìn trước mắt mà phải đặt trong tổng thể tầm nhìn dài hạn và phải được lồng ghép vào trong tất cả các chính sách và kế hoạch của chính phủ, của các bộ ngành và địa phương.

3. Cần có sự tham gia rộng rãi của cộng đồng và đồng thuận của tất cả các bên có liên quan.

Từ cách tiếp cận về phát triển bền vững của một số các quốc gia trên thế giới chúng ta thấy mỗi quốc gia đều có một cách tiếp cận riêng với phát triển bền vững. Nhưng mọi quốc gia đều thống nhất cho rằng để phát triển bền vững của bất kỳ quốc gia nào vai trò lãnh đạo của nhà nước, chính phủ là rất quan trọng, nhưng nó không thể hành động nếu thiếu sự tham gia rộng rãi của cộng đồng và sự đồng thuận của tất cả các bên có liên quan (yếu tố con người). Phát triển bền vững hàm chứa nội dung rộng lớn, bao trùm tất cả mọi lĩnh vực của đời sống xã hội loài người, do đó để phát triển bền vững cần huy động sự tham gia rộng rãi và đồng thuận của toàn dân từ các nhà lãnh đạo, quản lý các cấp, các nhà khoa học, các chuyên gia, cộng đồng doanh nghiệp và mọi tầng lớp dân cư… Muốn vậy, ngoài các biện pháp về hành chính, luật pháp cần tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức cho cộng đồng và tất cả các bên có liên quan trong việc thực hiện chiến lược phát triển bền vững của đất nước.

4. Xác định rõ nội dung phát triển bền vững và các lĩnh vực ưu tiên trong kế hoạch phát triển bền vững

Phát triển bền vững có nội dung rất rộng lớn. Do đó, xác định rõ nội dung Phát triển bền vững với các lĩnh vực ưu tiên trong kế hoạch là rất cần thiết. Xác định rõ nội dung vừa đảm bảo thực hiện các mục tiêu trước mắt trong Phát triển bền vững, với các điều kiện kinh tế – xã hội – nguồn lực cho phép, vừa tạo ra những điều kiện thuận lợi để từng bước thực hiện tổng thể chiến lược PTBV. Nói cách khác, Phát triển bền vững cần có lộ trình thực hiện phù hợp theo từng giai đoạn phát triển kinh tế – xã hội của đất nước và trong từng giai đoạn cụ thể, các lĩnh vực ưu tiên PTBV có thể và cần thiết được điều chỉnh cho phù hợp. Trong giai đoạn đầu của Phát triển bền vững, mục tiêu phát triển kinh tế có thể được ưu tiên chú trọng hơn, tuy nhiên cần tuân thủ những nguyên tắc cơ bản sau:

– Con người luôn là trung tâm và mục tiêu của Phát triển bền vững.

– Tổ chức không gian lãnh thổ, thực hiện phân bố công nghiệp đảm bảo việc phát triển ổn định, lâu dài; tuân thủ quy hoạch tổng thể, dài hạn.

– Không khai thác, sử dụng một cách thiếu cân nhắc tài nguyên thiên nhiên.

– Lựa chọn và phát triển những ngành, công nghệ sản xuất phù hợp với xu thế của thế giới.

Bài học cho Việt Nam về phát triển bền vững