Chủ nghĩa tự do kinh tế cổ điển ra đời ở Anh vào thế kỷ XVIII mà nhân vật đại biểu kiệt xuất là Adam Smith và David Ricardo. Trong tác phẩm “nghiên cứu tính chất và nguồn gốc của cải của quốc dân” hay còn gọi là “Quốc phú luận” đề cập đến năng lực cạnh tranh toàn cầu xuất bản năm 1776 với tư tưởng tự do kinh tế trong đó có tư tưởng tự do cạnh tranh.

Theo Smith “nếu tự do cạnh tranh, các cá nhân chèn ép nhau, thì cạnh tranh buộc mỗi cá nhân phải làm công việc của mình một cách chính xác, “cạnh tranh và thi đua thường tạo ra sự cố gắng lớn nhất. Ngược lại, chỉ có mục đích lớn lao nhưng lại không có động cơ thúc đẩy thực hiện mục đích ấy thì rất ít có khả năng tạo ra được bất kỳ sự cố lớn nào. Từ đó cho thấy David Ricardo đã đóng góp cho lý luận cạnh tranh bằng thuyết lợi thế so sánh. Theo đó mỗi quốc gia, mỗi ngành cạnh tranh trên thị trường quốc tế bằng lợi thế của mình thông qua giá so sánh. Mỗi nước chuyên môn hóa sản xuất những mặt hàng có chi phí rẻ hơn so với thế giới, nhờ đó năng suất lao động tăng lên.

Adam Smith và David Ricardo cũng cho rằng giá trị và giá trị sử dụng chứa đựng trong sản phẩm là yếu tố quan trọng quyết định năng lực cạnh tranh của sản phẩm. Như vậy có thể thấy khái niệm năng lực cạnh tranh là khái niệm động được cấu thành bởi nhiều yếu tố và chịu sự tác động của cả môi trường vi mô và vĩ mô.