Giới thiệu
Sự trỗi dậy của các siêu ứng dụng đã đánh dấu một sự thay đổi mang tính cách mạng trong bối cảnh kỹ thuật số, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính ngân hàng. Khái niệm về ngân hàng siêu ứng dụng, hay Super App Banking, nổi lên như một mô hình đầy hứa hẹn, tích hợp liền mạch một loạt các dịch vụ tài chính và phi tài chính vào một nền tảng duy nhất. Sự hội tụ này đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng về sự tiện lợi, cá nhân hóa và hiệu quả trong các tương tác kỹ thuật số của họ. Phần này đi sâu vào khái niệm ngân hàng siêu ứng dụng, khám phá các định nghĩa, đặc điểm và tác động tiềm tàng của nó đối với ngành ngân hàng. Chúng ta sẽ xem xét các nghiên cứu hiện có, phân tích những phát hiện gần đây và cung cấp một cái nhìn sâu sắc về mô hình đổi mới này.
Khái niệm về ngân hàng siêu ứng dụng (Super App Banking)
Khái niệm về siêu ứng dụng, mặc dù tương đối mới trong lĩnh vực ngân hàng, đã đạt được sức hút đáng kể trong vài năm qua, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi ở châu Á. Thuật ngữ “siêu ứng dụng” lần đầu tiên được Jim Balsillie của Research in Motion (RIM) đưa ra vào năm 2010, dùng để mô tả tham vọng của một nền tảng duy nhất cung cấp nhiều dịch vụ mà người dùng thường xuyên sử dụng (CB Insights, 2020). Trong bối cảnh ngân hàng, siêu ứng dụng vượt xa các ứng dụng ngân hàng di động truyền thống bằng cách tích hợp các dịch vụ tài chính cốt lõi với một loạt các dịch vụ bổ sung không thuộc ngân hàng, tất cả trong một hệ sinh thái kỹ thuật số gắn kết. Điều này có nghĩa là người dùng có thể truy cập không chỉ các dịch vụ ngân hàng thông thường như quản lý tài khoản, chuyển tiền và cho vay, mà còn cả các dịch vụ như thương mại điện tử, gọi xe, giao đồ ăn, giải trí và nhiều dịch vụ khác, thông qua một ứng dụng duy nhất (Jagtiani và John, 2022).
Một định nghĩa được chấp nhận rộng rãi về siêu ứng dụng, được cung cấp bởi McKinsey, mô tả nó như một “ứng dụng di động duy nhất cung cấp một loạt các dịch vụ ‘giống như ứng dụng mini’ cho người dùng cuối” (McKinsey, 2021). Định nghĩa này nhấn mạnh hai đặc điểm chính của siêu ứng dụng: thứ nhất, chúng là các ứng dụng di động tất cả trong một; thứ hai, chúng hoạt động như các nền tảng chứa các ứng dụng mini khác nhau, mỗi ứng dụng phục vụ một mục đích cụ thể. Trong bối cảnh ngân hàng, điều này có nghĩa là một ngân hàng siêu ứng dụng không chỉ cung cấp các dịch vụ ngân hàng của riêng mình mà còn tích hợp các dịch vụ từ các nhà cung cấp bên thứ ba thông qua các ứng dụng mini hoặc API (Gartner, 2021). Sự tích hợp này tạo ra một hệ sinh thái dịch vụ liền mạch và thuận tiện cho người dùng, giảm bớt sự cần thiết phải chuyển đổi giữa nhiều ứng dụng khác nhau cho các nhu cầu hàng ngày của họ.
Nghiên cứu của Accenture (2020) nhấn mạnh rằng sự gia tăng của siêu ứng dụng được thúc đẩy bởi sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng, những người ngày càng tìm kiếm sự tiện lợi và đơn giản trong các tương tác kỹ thuật số của họ. Người tiêu dùng hiện đại thường xuyên bị quá tải bởi số lượng ứng dụng trên điện thoại thông minh của họ và đánh giá cao các nền tảng có thể hợp nhất nhiều chức năng vào một điểm truy cập duy nhất. Hơn nữa, sự phổ biến rộng rãi của điện thoại thông minh và sự thâm nhập internet ngày càng tăng, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi, đã tạo ra một môi trường màu mỡ cho sự phát triển của siêu ứng dụng. Các thị trường này thường bỏ qua giai đoạn ngân hàng truyền thống và chuyển thẳng sang các giải pháp ngân hàng kỹ thuật số, khiến chúng đặc biệt dễ tiếp thu các mô hình ngân hàng siêu ứng dụng (World Bank, 2021).
Một số nghiên cứu đã cố gắng phân biệt siêu ứng dụng với các ứng dụng ngân hàng di động truyền thống và các nền tảng kỹ thuật số khác. Arner, Barberis và Buckley (2015) phân biệt rõ ràng giữa ngân hàng trực tuyến, ngân hàng di động và các hình thức fintech mới nổi, nhưng khái niệm siêu ứng dụng vẫn còn ở giai đoạn sơ khai vào thời điểm đó. Tuy nhiên, công trình của họ đã đặt nền móng cho việc hiểu được sự phát triển của các dịch vụ tài chính kỹ thuật số. Ứng dụng ngân hàng di động truyền thống thường tập trung vào việc cung cấp các dịch vụ ngân hàng cốt lõi thông qua kênh di động, chẳng hạn như kiểm tra số dư tài khoản, chuyển tiền và thanh toán hóa đơn. Chúng chủ yếu là phiên bản kỹ thuật số của các dịch vụ ngân hàng truyền thống và thiếu phạm vi dịch vụ rộng hơn và tích hợp hệ sinh thái của siêu ứng dụng. Mặt khác, các nền tảng kỹ thuật số như Amazon hoặc Grab, mặc dù cung cấp nhiều dịch vụ khác nhau, nhưng không tập trung chủ yếu vào các dịch vụ tài chính. Các ngân hàng siêu ứng dụng, trái lại, được thiết kế để trở thành trung tâm tài chính cho người dùng, đồng thời cung cấp một loạt các dịch vụ không thuộc tài chính để tăng cường sự gắn kết và lòng trung thành của người dùng (Boston Consulting Group, 2021).
Sự khác biệt chính giữa ngân hàng siêu ứng dụng và các mô hình ngân hàng kỹ thuật số khác nằm ở mức độ tích hợp dịch vụ và hệ sinh thái. Như Zalan và Toufaily (2017) nhấn mạnh trong nghiên cứu của họ về các hệ sinh thái nền tảng kỹ thuật số, thành công của một nền tảng phụ thuộc vào khả năng tạo ra giá trị thông qua các hiệu ứng mạng và các dịch vụ bổ sung. Ngân hàng siêu ứng dụng tận dụng các hiệu ứng mạng này bằng cách xây dựng một hệ sinh thái nơi nhiều dịch vụ tương tác và củng cố lẫn nhau. Ví dụ: một ngân hàng siêu ứng dụng có thể tích hợp dịch vụ thanh toán với nền tảng thương mại điện tử, cho phép người dùng mua hàng trực tiếp từ ứng dụng và thanh toán liền mạch bằng tài khoản ngân hàng của họ. Sự tích hợp này không chỉ mang lại sự tiện lợi cho người dùng mà còn tạo ra dữ liệu có giá trị cho ngân hàng, dữ liệu này có thể được sử dụng để cá nhân hóa dịch vụ và cải thiện trải nghiệm của khách hàng (Juniper Research, 2022). Để hiểu rõ hơn về cách khách hàng đưa ra quyết định lựa chọn, bạn có thể tham khảo thêm về lý thuyết hành vi.
Một khía cạnh quan trọng khác của ngân hàng siêu ứng dụng là việc sử dụng dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI). Như Goldstein, Jiang và Karolyi (2019) đã thảo luận trong công trình của họ về fintech và sự gián đoạn tài chính, dữ liệu là huyết mạch của các dịch vụ tài chính kỹ thuật số hiện đại. Ngân hàng siêu ứng dụng tạo ra lượng dữ liệu khổng lồ về hành vi, sở thích và nhu cầu của người dùng thông qua sự tương tác của họ với nhiều dịch vụ khác nhau trên nền tảng. Dữ liệu này có thể được AI phân tích để cung cấp các dịch vụ cá nhân hóa, cải thiện đánh giá rủi ro và phát hiện gian lận, đồng thời cung cấp trải nghiệm khách hàng được nhắm mục tiêu tốt hơn. Ví dụ: AI có thể được sử dụng để đề xuất các sản phẩm tài chính phù hợp cho người dùng dựa trên thói quen chi tiêu và mục tiêu tài chính của họ, hoặc để cung cấp các ưu đãi và giảm giá được cá nhân hóa trên nền tảng thương mại điện tử của siêu ứng dụng (Deloitte, 2021). Một số doanh nghiệp cũng sử dụng các công cụ hỗ trợ từ AI như chatGPT để tăng năng suất.
Tuy nhiên, sự phát triển của ngân hàng siêu ứng dụng cũng đặt ra những thách thức và rủi ro nhất định. Một trong những mối quan tâm chính là quy định. Các siêu ứng dụng hoạt động trên nhiều lĩnh vực và cung cấp một loạt các dịch vụ, điều này có thể gây khó khăn cho các cơ quan quản lý trong việc giám sát và quản lý hiệu quả chúng. Như Avgouleas (2019) đã lập luận, các khuôn khổ pháp lý hiện hành có thể không phù hợp để giải quyết các rủi ro và thách thức độc đáo do các nền tảng tài chính kỹ thuật số này đặt ra. Các vấn đề về bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư cũng rất quan trọng. Ngân hàng siêu ứng dụng thu thập và xử lý lượng dữ liệu cá nhân nhạy cảm khổng lồ, điều này khiến chúng trở thành mục tiêu hấp dẫn cho tội phạm mạng. Việc đảm bảo an ninh và quyền riêng tư của dữ liệu người dùng là điều tối quan trọng để xây dựng lòng tin và duy trì sự bền vững của mô hình ngân hàng siêu ứng dụng (European Banking Authority, 2020). Để hiểu rõ hơn về kiểm soát rủi ro bạn có thể tham khảo thêm về công ước kyoto.
Ngoài ra, sự thống trị thị trường tiềm tàng của một số ít ngân hàng siêu ứng dụng lớn là một mối quan tâm khác. Như Rochet và Tirole (2003) đã nêu trong lý thuyết nền tảng hai mặt của họ, các nền tảng kỹ thuật số có xu hướng thể hiện các hiệu ứng mạng mạnh mẽ và quy mô kinh tế, điều này có thể dẫn đến các thị trường “người chiến thắng lấy tất cả” hoặc “người chiến thắng lấy phần lớn”. Nếu một số ít ngân hàng siêu ứng dụng thống trị thị trường, điều này có thể làm giảm sự cạnh tranh và đổi mới, đồng thời dẫn đến phí cao hơn và ít lựa chọn hơn cho người tiêu dùng. Do đó, các cơ quan quản lý cần theo dõi cẩn thận sự phát triển của thị trường ngân hàng siêu ứng dụng và thực hiện các biện pháp phù hợp để thúc đẩy cạnh tranh công bằng và ngăn chặn hành vi phản cạnh tranh (Khan và Vaheesan, 2021).
Mặc dù những thách thức này, tiềm năng của ngân hàng siêu ứng dụng trong việc chuyển đổi ngành ngân hàng là không thể phủ nhận. Đối với các ngân hàng truyền thống, siêu ứng dụng mang đến cả cơ hội và mối đe dọa. Một mặt, việc xây dựng một siêu ứng dụng có thể giúp các ngân hàng mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng, tăng cường sự gắn kết của khách hàng và tạo ra các nguồn doanh thu mới. Mặt khác, nếu các ngân hàng truyền thống chậm thích ứng với mô hình siêu ứng dụng, họ có nguy cơ bị các đối thủ cạnh tranh nhanh nhẹn hơn và am hiểu về công nghệ vượt mặt, chẳng hạn như các công ty fintech và gã khổng lồ công nghệ (Capgemini, 2021).
Một số ngân hàng trên thế giới đã bắt đầu khám phá mô hình siêu ứng dụng, mặc dù ở các giai đoạn phát triển khác nhau. Ở châu Á, các công ty như Grab và Gojek đã thành công trong việc xây dựng các siêu ứng dụng bao gồm các dịch vụ tài chính, bao gồm thanh toán, cho vay và bảo hiểm. Các ngân hàng truyền thống ở châu Á cũng đang ngày càng khám phá mô hình siêu ứng dụng, nhận ra tiềm năng của nó trong việc tiếp cận cơ sở khách hàng rộng lớn hơn và tạo ra các nguồn doanh thu mới (BIS, 2022). Ở châu Âu và Bắc Mỹ, sự phát triển của ngân hàng siêu ứng dụng vẫn còn ở giai đoạn đầu, nhưng có sự quan tâm ngày càng tăng đối với mô hình này. Một số ngân hàng truyền thống đang thử nghiệm việc tích hợp các dịch vụ không thuộc ngân hàng vào ứng dụng di động của họ, trong khi những ngân hàng khác đang hợp tác với các công ty fintech để xây dựng các siêu ứng dụng hoặc tham gia vào các hệ sinh thái siêu ứng dụng hiện có (Finextra, 2023). Để có cái nhìn sâu hơn về các hoạt động của ngân hàng bạn có thể tìm hiểu thêm về các dịch vụ chính của ngân hàng thương mại.
Tóm lại, ngân hàng siêu ứng dụng đại diện cho một sự phát triển quan trọng trong ngành ngân hàng kỹ thuật số. Nó vượt xa các ứng dụng ngân hàng di động truyền thống bằng cách cung cấp một nền tảng tích hợp cho một loạt các dịch vụ tài chính và phi tài chính. Sự trỗi dậy của ngân hàng siêu ứng dụng được thúc đẩy bởi sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng, tiến bộ công nghệ và tiềm năng tạo ra giá trị thông qua các hiệu ứng mạng và dữ liệu. Mặc dù có những thách thức và rủi ro liên quan đến mô hình này, nhưng tiềm năng của nó trong việc chuyển đổi ngành ngân hàng là rất lớn. Khi bối cảnh kỹ thuật số tiếp tục phát triển, ngân hàng siêu ứng dụng có khả năng sẽ đóng một vai trò ngày càng quan trọng trong việc định hình tương lai của các dịch vụ tài chính. Vai trò của dịch vụ ngân hàng ngày càng được khẳng định trong bối cảnh này.
Kết luận
Ngân hàng siêu ứng dụng nổi lên như một mô hình mang tính chuyển đổi trong lĩnh vực tài chính, định hình lại cách người tiêu dùng tương tác với các dịch vụ ngân hàng. Bằng cách tích hợp liền mạch các dịch vụ tài chính cốt lõi với một loạt các dịch vụ không thuộc ngân hàng trong một nền tảng duy nhất, siêu ứng dụng mang đến sự tiện lợi, cá nhân hóa và hiệu quả chưa từng có. Bài viết này đã khám phá khái niệm về ngân hàng siêu ứng dụng, làm rõ các định nghĩa, đặc điểm và những tác động tiềm tàng của nó. Mặc dù những thách thức như quy định và bảo mật dữ liệu tồn tại, lợi ích tiềm năng của ngân hàng siêu ứng dụng về sự gắn kết của khách hàng, tạo doanh thu và đổi mới ngành là rất đáng kể. Khi ngành ngân hàng tiếp tục phát triển trong kỷ nguyên kỹ thuật số, việc hiểu và nắm bắt mô hình ngân hàng siêu ứng dụng sẽ rất quan trọng đối với các ngân hàng truyền thống và các công ty fintech để duy trì tính cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng hiện đại.
Để hiểu rõ hơn về tình hình hiện tại các bạn có thể tham khảo thêm về thực trạng chất lượng giáo dục Việt Nam hiện nay.
Tài liệu tham khảo
Accenture. (2020). Banking Pulse Survey: Twin Transformations – Relevance and Resilience. Accenture.
Arner, D. W., Barberis, J. N., & Buckley, R. P. (2015). The Evolution of Fintech: A New Post-Crisis Paradigm?. University of Hong Kong Faculty of Law Research Paper No. 2015/047.
Avgouleas, E. (2019). Fintech and Regtech as Anti-Systemic Risk Innovation: Opportunity and Challenges. European Business Organization Law Review, 20(3), 417-442.
BIS. (2022). Annual Economic Report 2022. Bank for International Settlements.
Boston Consulting Group. (2021). Global Payments Report 2021: The Era of Ecosystems. BCG.
Capgemini. (2021). Top 10 Trends in Banking 2021. Capgemini.
CB Insights. (2020). The Super App Ecosystem. CB Insights Research.
Deloitte. (2021). 2021 Banking Industry Outlook. Deloitte.
European Banking Authority. (2020). Report on the Prudential Risks and Opportunities Arising from Fintech. EBA.
Finextra. (2023). Super-app strategies for banks in Europe and North America. Finextra Research.
Gartner. (2021). Superapps: What They Are and Why They’re Important. Gartner Research.
Goldstein, I., Jiang, W., & Karolyi, G. A. (2019). Fintech and Disruptive Innovation in Finance. The Review of Financial Studies, 32(5), 1647-1661.
Jagtiani, J., & John, K. (2022). Fintech: The impact on banks and the financial system. Journal of Financial Intermediation, 49, 100949.
Juniper Research. (2022). Digital Banking Platforms: Key Trends, Vendor Strategies & Market Forecasts 2022-2027. Juniper Research.
Khan, L. M., & Vaheesan, S. (2021). Market Power and Inequality: The Antitrust Counterrevolution and Its Discontents. Harvard Law Review, 134(2), 592-686.
McKinsey. (2021). Asia’s next digital banking frontier: Super-apps. McKinsey & Company.
Rochet, J. C., & Tirole, J. (2003). Platform competition in two-sided markets. Journal of the European Economic Association, 1(4), 990-1029.
World Bank. (2021). World Development Report 2021: Data for Better Lives. World Bank Publications.
Zalan, T., & Toufaily, E. (2017). The Evolution of Digital Platform Ecosystems: Towards a Platform-Based Theory of the Firm. Business Strategy and the Environment, 26(3), 246-257.
Questions & Answers
Q&A
A1: Ngân hàng siêu ứng dụng được định nghĩa là một nền tảng duy nhất tích hợp các dịch vụ tài chính cốt lõi với nhiều dịch vụ phi tài chính khác, tạo ra một hệ sinh thái kỹ thuật số toàn diện. Khác biệt với ứng dụng ngân hàng truyền thống chỉ tập trung vào các dịch vụ ngân hàng cơ bản, siêu ứng dụng cung cấp thêm các tiện ích như thương mại điện tử, giải trí, và giao đồ ăn, tất cả trong một ứng dụng duy nhất, mang lại sự tiện lợi và trải nghiệm liền mạch cho người dùng.
A2: Sự trỗi dậy của ngân hàng siêu ứng dụng được thúc đẩy bởi sự thay đổi trong hành vi người tiêu dùng, những người ngày càng tìm kiếm sự tiện lợi và đơn giản trong các tương tác kỹ thuật số. Sự phổ biến của điện thoại thông minh và internet, đặc biệt ở các thị trường mới nổi, tạo điều kiện thuận lợi cho mô hình này. Ngoài ra, nhu cầu hợp nhất nhiều dịch vụ vào một nền tảng duy nhất để giảm tải số lượng ứng dụng cũng là yếu tố quan trọng.
A3: Đối với người tiêu dùng, ngân hàng siêu ứng dụng mang lại sự tiện lợi, cá nhân hóa dịch vụ và hiệu quả khi mọi nhu cầu được đáp ứng trong một ứng dụng. Đối với tổ chức tài chính, siêu ứng dụng giúp mở rộng phạm vi tiếp cận khách hàng, tăng cường sự gắn kết và tạo ra nguồn doanh thu mới từ các dịch vụ tích hợp. Hệ sinh thái này cũng tạo ra dữ liệu giá trị để cải thiện dịch vụ và trải nghiệm khách hàng.
A4: Sự phát triển của ngân hàng siêu ứng dụng đặt ra những thách thức pháp lý liên quan đến quy định và giám sát do hoạt động đa lĩnh vực của chúng. Rủi ro về bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư tăng cao do lượng lớn thông tin cá nhân được thu thập. Ngoài ra, nguy cơ thống trị thị trường bởi một số ít siêu ứng dụng có thể dẫn đến giảm cạnh tranh và cần sự can thiệp của cơ quan quản lý để đảm bảo môi trường công bằng.
A5: Trong tương lai, ngân hàng siêu ứng dụng có khả năng định hình lại ngành tài chính bằng cách thúc đẩy sự đổi mới, tăng cường cạnh tranh và thay đổi cách người tiêu dùng tương tác với dịch vụ tài chính. Mô hình này có thể dẫn đến sự tích hợp sâu rộng hơn giữa dịch vụ tài chính và các lĩnh vực khác, tạo ra hệ sinh thái dịch vụ phong phú và cá nhân hóa, đồng thời đặt ra yêu cầu mới cho các ngân hàng truyền thống để thích ứng và phát triển.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
