Khái niệm hiện đại hoá hoạt động của ngân hàng thương mại

Luận Văn A-Z – Bài nghiên cứu trình bày sơ lược các khái niệm về hiện đại hoá hoạt động của ngân hàng thương mại trong giai đoạn hiện nay.

Hiện đại là thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong đời sống và nghiên cứu khoa học trên nhiều lĩnh vực. Thông thường, hiện đại có thể là cách làm mới, khác với những cách cũ trước đây. Hiện đại là từ Hán Việt. Có những quan điểm cho rằng, trước khi truyền sang Việt Nam, ở Trung Quốc, hiện đại là từ được dùng nhiều từ cuối thế kỷ XIX, gắn liền với giai đoạn bột phát của sự tiếp xúc Đông Tây, khi mà người Trung Quốc bắt đầu ý thức được rằng dù bản thân từng có truyền thống văn hoá lâu đời, song hiện đang ở giai đoạn trì trệ, bế tắc, thậm chí có những lĩnh vực đã cổ hủ, lạc hậu. Bởi vậy, trong đời sống, hiện đại thường được hiểu như là trình độ của các nước tiên tiến trên thế giới [38].

Trong các giáo khoa về lịch sử, người ta thường phân chia các thời kỳ lịch sử như sau: Không kể thời cổ đại thì từ Cách mạng tư sản Anh trở về trước là lịch sử trung đại; từ Cách mạng Anh tới Công xã Paris (1871) là lịch sử cận đại; sau Công xã Paris, lịch sử bước sang một trang mới là lịch sử hiện đại. (Gần đây, nhiều sách giáo khoa có sự điều chỉnh, coi lịch sử hiện đại bắt đầu từ sau Cách mạng tháng Mười Nga). Đây là phác đồ chung của lịch sử thế giới. Còn trong từng nước, lại có sự thay đổi, điều chỉnh cụ thể. Ở Trung Hoa lịch sử từ chiến tranh Nha phiến 1840 đến 1919 – phong trào Ngũ Tứ là lịch sử cận đại; 1919 đến 1949 là hiện đại, sau 1949 là đương đại. Riêng ở Việt Nam, lịch sử cận đại bắt đầu từ khi người Pháp đánh chiếm nước ta (1858) cho tới 1930, năm thành lập Đảng Cộng sản Đông dương. Từ sau 1930 là lịch sử hiện đại [38].

[message type=”e.g. information, success”]Xem thêm : Vai trò và đặc điểm của quản trị chiến lược Ngân hàng thương mại[/message]

Theo Từ điển tiếng Việt, hiện đại là thuộc về thời đại ngày nay; hoặc là có áp dụng những phát minh, những thành tựu mới nhất của khoa học, kỹ thuật; đồng nghĩa với đương đại; đối lập với cổ điển [54].

Hiện đại không chỉ có nghĩa chung chung là cách làm mới, khác cũ mà có những nội dung cụ thể của nó. Khi gắn với một lĩnh vực hoạt động nhất định, hiện đại hàm chứa các tiêu chuẩn cụ thể để đánh giá và phân loại giữa truyền thống và hiện đại.

Từ khái niệm hiện đại, cần tiếp tục có sự luận giải để đạt tới việc thống nhất khái niệm hiện đại hoá, làm cơ sở cho nghiên cứu hiện đại hoá hoạt động của NHTM Việt Nam.

Trong một số từ điển văn hoá, hiện đại hoá là thuật ngữ dùng để xác định quá trình vận động từ xã hội tiền công nghiệp dựa trên truyền thống tới một hệ thống kinh tế và chính trị, cũng như văn hoá tiêu biểu cho sự phát triển của các nước tư bản. Những yếu tố cơ bản của quá trình này là khả năng sử dụng những kỹ thuật hiện đại trong những ngành then chốt của sản xuất được đẩy mạnh; hình thức tiêu thụ được mở rộng; những điều kiện mới (về xã hội, chính trị, văn hoá) được phát triển; nền sản xuất mới được hình thành. Quá trình hiện đại hoá bao gồm cả việc nắm vững những kiểu dạng mới của sinh hoạt tinh thần (kiểu tư duy mới)… Từ đó, “có một sự đối lập rõ rệt giữa xã hội trước và sau hiện đại hoá”, “nhân tố quyết định của hiện đại hoá là vượt qua, thay thế những giá trị truyền thống vốn thù địch với mọi biến động”. Hiện đại hoá như vậy là “bao trùm lên cả công nghiệp hoá” [38].

Theo Từ điển tiếng Việt, hiện đại hoá là làm cho mang tính chất của thời đại mới; hoặc là làm cho trở thành có đầy đủ mọi trang bị, thiết bị của nền công nghiệp hiện đại [54].

Như vậy, hiện đại hoá là một quá trình gắn với chủ thể và bối cảnh lịch sử nhất định. Quá trình này có thể diễn ra do chính sự vận động bên trong chủ thể, hoặc cũng có thể do tác động, ảnh hưởng của ngoại cảnh, hoặc do sự kết hợp của cả hai nhân tố.

Trong môi trường kinh doanh của thế kỷ XXI, hai đặc trưng cơ bản nổi bật là tính bất ổn ngày càng gia tăng và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế diễn ra ngày càng mạnh mẽ [44]. Đây là hai mặt của một vấn đề. Trong khi những tiên lượng về tương lai ngày càng thiếu chắc chắn thì sự liên kết giữa các tế bào của nền kinh tế toàn cầu cần phải bền vững hơn, tất yếu nảy sinh quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Trong bối cảnh đó, quá trình hiện đại hoá NH, bao gồm hiện đại hoá hoạt động của các NHTM tại những quốc gia đang phát triển có hệ thống pháp luật thiếu hoàn chỉnh, tiềm lực vốn nhỏ và nền tảng công nghệ yếu, hướng tới việc tuân thủ các chuẩn mực quốc tế và ứng dụng các thành tựu khoa học – kỹ thuật trong lĩnh vực tài chính – NH nhằm đạt tới hoạt động của các NHTM có nền tảng công nghệ tập trung, hướng tới trung tâm KH.

Tóm lại, hiện đại hoá hoạt động của các NHTM là quá trình hướng các hoạt động của NHTM theo các chuẩn mực quốc tế; và áp dụng các thành tựu khoa học – kỹ thuật để tạo ra nền tảng công nghệ tập trung, hướng tới trung tâm KH.

Như vậy, tính chất của thời đại mới trong hoạt động của NHTM bao gồm việc tuân thủ các chuẩn mực quốc tế và nền tảng công nghệ hiện đại. Trong khuôn khổ nghiên cứu của luận án, hoạt động của NHTM được xem xét từ ba góc độ là bản chất kinh tế, tính hệ thống và công nghệ. Mức độ tuân thủ các chuẩn mực quốc tế trong hoạt động của NHTM được nhìn nhận qua tính hệ thống. Hoạt động NHTM về công nghệ bộc lộ tính chất và mức độ hiện đại. Từ đó, các hoạt động cơ bản của NHTM theo bản chất kinh tế sẽ là căn cứ để xác định trình độ hiện đại hoá.