Quản trị công ty trong ngân hàng thương mại

Theo IFC, quản trị công ty hiệu quả rất cần thiết để xây dựng và duy trì sự tín nhiệm và lòng tin của công chúng đối với hệ thống ngân hàng. Đây chính là những yếu tố cốt yếu cho sự vận hành lành mạnh của ngành ngân hàng cũng như toàn bộ nền kinh tế.

Quản trị công ty yếu kém có thể dẫn đến sự sụp đổ của các ngân hàng, gây nên những tổn thất kinh tế và xã hội cực kỳ nghiêm trọng do những ảnh hưởng tiêu cực lên hệ thống bảo hiểm tiền gửi, cũng như gây tác động lớn về kinh tế vĩ mô, ví dụ như rủi ro dây chuyền, làm ảnh hưởng xấu đến các hệ thống thanh toán. Điều này đã được minh chứng qua cuộc khủng hoảng tài chính bắt đầu giữa năm 2007.

Ngoài ra, quản trị công ty yếu kém có thể khiến thị trường mất niềm tin vào khả năng quản lý hiệu quả tài sản và nợ phải trả của ngân hàng, kể cả tài sản tiền gửi. Điều này có thể châm ngòi cho việc rút tiền gửi đột biến và dẫn đến khủng hoảng khả năng thanh toán của ngân hàng.

Thực tế, ngoài trách nhiệm với cổ đông, các ngân hàng còn có trách nhiệm với các khách hàng gửi tiền của mình và với các bên có quyền lợi liên quan khác. Hệ thống pháp lý và quản lý của một quốc gia quyết định trách nhiệm chính thức của ngân hàng đối với cổ đông, khách hàng gửi tiền và các bên có quyền lợi liên quan khác.

Đối với ngành ngân hàng, quản trị công ty liên quan đến sự phân định quyền hạn và trách nhiệm, có nghĩa là phương thức Hội đồng Quản trị và Ban Giám đốc quản lý hoạt động kinh doanh và các vấn đề khác của ngân hàng, bao gồm:

– Xây dựng chiến lược và mục tiêu hoạt động của ngân hàng;

– Quyết định mức độ chấp nhận rủi ro/khẩu vị rủi ro của ngân hàng;

– Điều hành các hoạt động kinh doanh hàng ngày của ngân hàng;

– Bảo vệ lợi ích của khách hàng gửi tiền, đáp ứng nghĩa vụ cổ đông và quan tâm đến lợi ích của các bên có quyền lợi liên quan khác; và

– Đảm bảo hoạt động và ứng xử phù hợp với kỳ vọng ngân hàng sẽ vận hành an toàn, vững mạnh, trung thực và tuân thủ các luật lệ và quy định hiện hành.

Xem thêm: Khái niệm và vai trò của quản trị công ty

Nhìn chung, chất lượng quản trị công ty trong ngân hàng được xem xét dựa trên bộ khung “Các nguyên tắc quản trị công ty của OECD”. Bộ nguyên tắc bao quát sáu lĩnh vực: (i) Đảm bảo cơ sở cho một khuôn khổ quản trị công ty hiệu quả; (ii) Quyền của cổ đông và các chức năng sở hữu chính; (iii) Đối xử bình đẳng đối với cổ đông; (iv) Vai trò của các bên có quyền lợi liên quan; (v) Công bố thông tin và tính minh bạch; và (vi) Trách nhiệm của Hội đồng Quản trị. Trong đó, luận án tập trung vào 4 nhóm: (i) Quyền và đại hội đồng cổ đông; (ii) Trách nhiệm của hội đồng quản trị; (iii) Ban kiểm soát; (iv) Công bố và minh bạch thông tin.

Kết hợp với đó là bộ Các nguyên tắc tăng cường quản trị công ty đối với các tổ chức ngân hàng do Uỷ ban Basel về Giám sát ngân hàng đưa ra. Bộ nguyên tắc này tập trung vào những vấn đề cốt yếu của công tác quản trị ngân hàng, trong đó bao gồm nhưng không giới hạn bởi những nguyên tắc về nghĩa vụ của ngân hàng với cổ đông, khách hàng gửi tiền và các bên có quyền lợi liên quan khác.