Vai trò của ngân hàng số trong tài chính toàn diện
Introduction
Tài chính toàn diện, hay khả năng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính chính thức một cách hiệu quả và bền vững, là một yếu tố then chốt cho sự phát triển kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, hàng tỷ người trên thế giới, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, vẫn bị loại trừ khỏi hệ thống tài chính chính thức. Ngân hàng số, với khả năng tận dụng công nghệ để cung cấp các dịch vụ tài chính hiệu quả hơn, tiện lợi hơn và chi phí thấp hơn, đang nổi lên như một công cụ mạnh mẽ để thúc đẩy tài chính toàn diện. Phần này của bài báo sẽ đi sâu vào vai trò đa diện của ngân hàng số trong việc thu hẹp khoảng cách tài chính, xem xét các bằng chứng nghiên cứu hiện có và phân tích các cơ hội cũng như thách thức liên quan đến việc triển khai ngân hàng số cho mục tiêu tài chính toàn diện. Chúng tôi sẽ tập trung vào cách ngân hàng số có thể vượt qua các rào cản truyền thống đối với việc tiếp cận tài chính và mở rộng phạm vi tiếp cận đến các nhóm dân cư chưa được phục vụ hoặc ít được phục vụ.
Ngân hàng số đã nhanh chóng chuyển đổi bối cảnh tài chính toàn cầu, đặc biệt là ở các nền kinh tế mới nổi, nơi nó được coi là một động lực chính để thúc đẩy tài chính toàn diện. Tài chính toàn diện bao gồm việc cung cấp các dịch vụ tài chính phù hợp và giá cả phải chăng cho tất cả các phân khúc của xã hội, đặc biệt là những nhóm dân cư có thu nhập thấp, vùng sâu vùng xa và các nhóm dễ bị tổn thương khác thường bị loại trừ khỏi hệ thống tài chính chính thức (Chibba, 2009). Các mô hình ngân hàng truyền thống thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận hiệu quả đến những nhóm này do chi phí hoạt động cao, thiếu cơ sở hạ tầng và các yêu cầu tuân thủ phức tạp. Ngân hàng số, tận dụng các tiến bộ công nghệ như điện thoại di động, internet và dữ liệu lớn, mang đến một giải pháp thay thế đầy hứa hẹn để vượt qua những rào cản này (Beck & Cull, 2014).
Vai trò của ngân hàng số trong tài chính toàn diện
Một trong những đóng góp quan trọng nhất của ngân hàng số cho tài chính toàn diện là khả năng giảm đáng kể chi phí giao dịch và vận hành. Các kênh kỹ thuật số như ứng dụng di động và nền tảng trực tuyến cho phép các tổ chức tài chính phục vụ khách hàng từ xa, loại bỏ sự cần thiết của mạng lưới chi nhánh vật lý rộng lớn, vốn tốn kém để thiết lập và duy trì, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn và vùng sâu vùng xa (Claessens et al., 2018). Chi phí giao dịch thấp hơn giúp các tổ chức tài chính có thể cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tài chính với giá cả phải chăng hơn, làm cho chúng trở nên hấp dẫn hơn đối với những người có thu nhập thấp, những người thường nhạy cảm về giá (Demirgüç-Kunt et al., 2018). Hơn nữa, ngân hàng số cho phép tự động hóa nhiều quy trình, chẳng hạn như mở tài khoản, xử lý khoản vay và thanh toán, giúp giảm chi phí lao động và cải thiện hiệu quả hoạt động (Ozili, 2018).
Ngân hàng số cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc vượt qua các rào cản địa lý đối với tài chính toàn diện. Các dịch vụ ngân hàng truyền thống thường tập trung ở các khu vực thành thị, khiến người dân ở nông thôn và vùng sâu vùng xa gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ tài chính chính thức. Ngân hàng số mở rộng phạm vi tiếp cận của các dịch vụ tài chính vượt ra ngoài giới hạn địa lý thông qua việc sử dụng rộng rãi điện thoại di động và internet. Ngay cả ở những khu vực có cơ sở hạ tầng vật lý hạn chế, sự phổ biến của điện thoại di động đã tạo ra một kênh phân phối mạnh mẽ cho các dịch vụ tài chính kỹ thuật số (Donovan, 2012). Dịch vụ ngân hàng di động cho phép khách hàng thực hiện các giao dịch tài chính, chẳng hạn như thanh toán, chuyển tiền và truy cập thông tin tài khoản, từ bất cứ đâu và bất cứ lúc nào, chỉ cần có điện thoại di động và kết nối mạng (GSMA, 2020). Điều này đặc biệt có lợi cho những người sống ở vùng sâu vùng xa, nơi chi nhánh ngân hàng và ATM khan hiếm. Xem thêm về khái niệm về dịch vụ thông tin di động.
Một khía cạnh quan trọng khác của ngân hàng số trong tài chính toàn diện là khả năng cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính cho các nhóm dân cư trước đây bị loại trừ do thiếu lịch sử tín dụng chính thức hoặc tài sản thế chấp. Các mô hình đánh giá tín dụng truyền thống thường dựa vào lịch sử tín dụng và tài sản thế chấp để đánh giá rủi ro tín dụng, điều này đã loại trừ nhiều cá nhân và doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, nơi thông tin chính thức về tín dụng và tài sản thường hạn chế (Jagtiani & Lemieux, 2019). Ngân hàng số cho phép sử dụng dữ liệu thay thế, chẳng hạn như lịch sử giao dịch trên điện thoại di động, hoạt động trên mạng xã hội và dữ liệu hành vi, để xây dựng hồ sơ tín dụng và đánh giá rủi ro tín dụng (Karlan et al., 2016). Các phương pháp đánh giá tín dụng dựa trên dữ liệu thay thế có thể giúp mở rộng tín dụng cho những người trước đây được coi là “không có tín dụng” hoặc “ít tín dụng”, từ đó thúc đẩy tài chính toàn diện (Tobin & De Moor, 2019).
Ngoài việc mở rộng khả năng tiếp cận, ngân hàng số còn có tiềm năng cải thiện chất lượng và sự phù hợp của các dịch vụ tài chính cho người nghèo. Các dịch vụ tài chính kỹ thuật số có thể được thiết kế để đáp ứng tốt hơn nhu cầu cụ thể của các phân khúc dân cư khác nhau. Ví dụ, ngân hàng số cho phép phát triển các sản phẩm tiết kiệm và tín dụng vi mô được điều chỉnh phù hợp với nhu cầu và khả năng của người có thu nhập thấp (Rutherford, 2000). Các nền tảng ngân hàng số cũng có thể cung cấp các công cụ và tài nguyên giáo dục tài chính để giúp khách hàng đưa ra quyết định tài chính sáng suốt hơn và cải thiện hiểu biết về tài chính của họ (Atkinson & Messy, 2013). Hơn nữa, các kênh kỹ thuật số cung cấp sự tiện lợi và linh hoạt hơn cho khách hàng, cho phép họ truy cập các dịch vụ tài chính bất cứ khi nào và bất cứ nơi nào họ cần, giảm sự bất tiện và chi phí liên quan đến việc giao dịch với các tổ chức tài chính truyền thống (Chibba, 2009). Ngân hàng thương mại, một trong những tổ chức tài chính quan trọng, cung cấp đa dạng dịch vụ tài chính cho khách hàng. Tìm hiểu thêm về các dịch vụ chính của ngân hàng thương mại.
Mặc dù có nhiều lợi ích tiềm năng, việc triển khai ngân hàng số cho tài chính toàn diện cũng đặt ra một số thách thức và rủi ro cần được giải quyết cẩn thận. Một trong những thách thức chính là khoảng cách kỹ thuật số, đặc biệt là ở các nước đang phát triển, nơi khả năng tiếp cận internet và tỷ lệ biết chữ kỹ thuật số vẫn còn thấp ở một số nhóm dân cư, đặc biệt là người lớn tuổi, phụ nữ và người dân nông thôn (World Bank, 2016). Để đảm bảo rằng ngân hàng số thực sự toàn diện, cần có những nỗ lực phối hợp để nâng cao kiến thức kỹ thuật số và khả năng tiếp cận internet cho tất cả mọi người. Điều này có thể bao gồm các chương trình đào tạo kỹ thuật số, các sáng kiến cơ sở hạ tầng để mở rộng phạm vi phủ sóng internet và thiết kế các giao diện ngân hàng số thân thiện với người dùng, dễ sử dụng ngay cả đối với những người có kỹ năng kỹ thuật số hạn chế (GSMA, 2019).
Rủi ro an ninh mạng và gian lận là một mối quan tâm đáng kể khác liên quan đến ngân hàng số. Khi các giao dịch tài chính ngày càng được thực hiện trực tuyến, nguy cơ tấn công mạng và gian lận tài chính cũng tăng lên. Điều quan trọng là phải có các biện pháp an ninh mạng mạnh mẽ và khung pháp lý hiệu quả để bảo vệ khách hàng và hệ thống tài chính khỏi các mối đe dọa trên mạng (CPMI, 2016). Điều này bao gồm việc tăng cường nhận thức về an ninh mạng cho người dùng, triển khai các công nghệ an ninh tiên tiến và thiết lập các cơ chế giải quyết tranh chấp hiệu quả để giải quyết các trường hợp gian lận và tranh chấp trực tuyến (FSB, 2017). Hợp tác giữa các tổ chức tài chính, công ty công nghệ, chính phủ và cơ quan quản lý là rất cần thiết để giảm thiểu rủi ro an ninh mạng và xây dựng lòng tin vào các dịch vụ ngân hàng số. Tiền điện tử cũng là một lĩnh vực đáng quan tâm trong bối cảnh ngân hàng số. Tìm hiểu thêm về tiền điện tử và tác động của nó đến hệ thống ngân hàng.
Khung pháp lý và quy định đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển có trách nhiệm và toàn diện của ngân hàng số. Các quy định cần phải cân bằng giữa việc khuyến khích đổi mới và đảm bảo sự ổn định tài chính và bảo vệ người tiêu dùng (Beck, 2018). Các quy định quá chặt chẽ có thể cản trở sự phát triển của ngân hàng số và hạn chế tiềm năng của nó trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện, trong khi các quy định quá lỏng lẻo có thể dẫn đến rủi ro quá mức và các hoạt động không phù hợp. Các nhà quản lý cần phát triển các khuôn khổ pháp lý linh hoạt và thích ứng, có thể theo kịp tốc độ nhanh chóng của đổi mới công nghệ trong lĩnh vực tài chính, đồng thời đảm bảo sự bảo vệ đầy đủ cho người tiêu dùng và duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính (Khan & Siddiqui, 2013). Điều này có thể bao gồm việc áp dụng các cách tiếp cận dựa trên rủi ro đối với quy định, tạo ra các môi trường thử nghiệm quy định để thử nghiệm các mô hình kinh doanh ngân hàng số mới và thúc đẩy sự hợp tác giữa các cơ quan quản lý ở các khu vực pháp lý khác nhau để chia sẻ kinh nghiệm và thực hành tốt nhất (Zetzsche et al., 2017).
Cuối cùng, để ngân hàng số phát huy hết tiềm năng trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện, cần có một hệ sinh thái hỗ trợ bao gồm sự hợp tác giữa các bên liên quan khác nhau, chẳng hạn như chính phủ, tổ chức tài chính, công ty công nghệ, tổ chức phi chính phủ và các tổ chức phát triển quốc tế. Chính phủ đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra một môi trường chính sách thuận lợi, thúc đẩy kiến thức kỹ thuật số và khả năng tiếp cận internet, và thiết lập các khung pháp lý và quy định hiệu quả. Các tổ chức tài chính cần chủ động đổi mới và áp dụng các công nghệ kỹ thuật số để cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tài chính phù hợp và giá cả phải chăng cho các nhóm dân cư chưa được phục vụ hoặc ít được phục vụ. Các công ty công nghệ có thể đóng góp bằng cách phát triển các giải pháp công nghệ sáng tạo, bảo mật và thân thiện với người dùng cho ngân hàng số. Các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức phát triển quốc tế có thể đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, xây dựng năng lực và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật để thúc đẩy tài chính toàn diện thông qua ngân hàng số (CGAP, 2019). Sự hợp tác và phối hợp giữa các bên liên quan này là rất cần thiết để đảm bảo rằng ngân hàng số đóng góp một cách hiệu quả vào việc đạt được mục tiêu tài chính toàn diện và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội bền vững. Trong quá trình này, quản trị rủi ro đóng vai trò quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Conclusions
Tóm lại, ngân hàng số nổi lên như một lực lượng biến đổi trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện bằng cách vượt qua các rào cản về chi phí, địa lý và thông tin thường loại trừ các nhóm dân cư có thu nhập thấp và dễ bị tổn thương khỏi hệ thống tài chính chính thức. Bằng cách tận dụng công nghệ, ngân hàng số làm giảm chi phí giao dịch, mở rộng phạm vi tiếp cận đến vùng sâu vùng xa, sử dụng dữ liệu thay thế để đánh giá tín dụng và cung cấp các dịch vụ tài chính phù hợp và tiện lợi hơn. Tuy nhiên, việc khai thác toàn bộ tiềm năng của ngân hàng số cho tài chính toàn diện đòi hỏi phải giải quyết các thách thức như khoảng cách kỹ thuật số, rủi ro an ninh mạng và nhu cầu về các khung pháp lý và quy định phù hợp. Cần có một hệ sinh thái hợp tác với sự tham gia của chính phủ, tổ chức tài chính, công ty công nghệ và các bên liên quan khác để đảm bảo rằng ngân hàng số phát triển một cách có trách nhiệm, toàn diện và đóng góp một cách hiệu quả vào việc đạt được mục tiêu tài chính toàn diện và thúc đẩy sự thịnh vượng chung. Trong tương lai, nghiên cứu sâu hơn nên tập trung vào việc đánh giá tác động của các sáng kiến ngân hàng số khác nhau đến các khía cạnh khác nhau của tài chính toàn diện, xác định các thực hành tốt nhất và phát triển các chiến lược hiệu quả để giảm thiểu rủi ro và tối đa hóa lợi ích của ngân hàng số cho tất cả mọi người. Muốn tìm hiểu thêm thông tin về các dịch vụ tài chính, bạn có thể xem thêm về vai trò của dịch vụ ngân hàng.
References
Atkinson, A., & Messy, F. A. (2013). Promoting financial inclusion through financial literacy: evidence from OECD/INFE programmess. OECD Journal: Financial Education, 5(1), 67-96.
Beck, T. (2018). FinTech and financial inclusion: Opportunities and challenges. Asian Development Bank Institute Working Paper Series, (884).
Beck, T., & Cull, R. (2014). Small-and medium-sized enterprise finance in Africa. Africa Growth Initiative Working Paper, (19).
CGAP. (2019). The little book of digital finance. Washington, D.C.: CGAP.
Chibba, M. (2009). Financial inclusion, poverty reduction and the millennium development goals. European Journal of Development Research, 21(2), 213-230.
Claessens, S., Ratnovski, L., & Weber, R. A. (2018). Fintech in financial intermediation. Journal of Financial Intermediation, 35, 1-8.
CPMI. (2016). Reducing the risk of wholesale payments fraud related to endpoint security. Basel: Bank for International Settlements.
Demirgüç-Kunt, A., Honohan, P., & Beck, T. (2018). Finance for all?: Policies and pitfalls in expanding access. World Bank Publications.
Donovan, K. (2012). Mobile money for financial inclusion. Information and Communication Technologies and Development, 71-95.
FSB. (2017). Financial stability implications from FinTech. Basel: Financial Stability Board.
GSMA. (2019). Mobile internet skills training toolkit. London: GSMA.
GSMA. (2020). State of the industry report on mobile money 2019. London: GSMA.
Jagtiani, J., & Lemieux, C. (2019). Fintech lending: Evidence from marketplace platforms. The Review of Financial Studies, 32(4), 1100-1136.
Karlan, D., Kendall, J., Mann, R., Pande, R., Udry, C., & Zia, B. (2016). Research and policy priorities for digital financial services. NBER Working Paper, (22747).
Khan, F. U., & Siddiqui, S. H. (2013). Financial regulations and their impact on financial inclusion. World Journal of Social Sciences, 3(4), 1-18.
Ozili, P. K. (2018). Digital financial inclusion, regulation, and inclusive growth. The European Journal of Finance and Banking Research, 2(1), 17-38.
Rutherford, S. (2000). The poor and their money. Oxford University Press.
Tobin, P., & De Moor, L. (2019). Digital financial inclusion and credit scoring: opportunities and risks for emerging markets. ODI Report.
World Bank. (2016). World development report 2016: Digital dividends. World Bank Publications.
Zetzsche, D. A., Buckley, R. P., Arner, D. W., & Barberis, J. N. (2017). Regulating fintech. Journal of Financial Transformation, 47, 52-68.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
