DVTV M&A: Định nghĩa và vai trò trong thương vụ hiệu quả
Giới thiệu
Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu, hoạt động M&A (Mua bán và Sáp nhập) đã trở thành một công cụ quan trọng để các doanh nghiệp tái cấu trúc, mở rộng thị phần, tiếp cận công nghệ mới, và nâng cao năng lực cạnh tranh. Tuy nhiên, quá trình M&A không hề đơn giản, đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu rộng về tài chính, pháp lý, quản trị, và đàm phán. Chính vì vậy, dịch vụ tư vấn M&A (DVTV M&A) đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự thành công của các thương vụ. Phần này của bài viết sẽ đi sâu vào định nghĩa DVTV M&A, phân tích vai trò của nó trong việc nâng cao hiệu quả thương vụ, đồng thời đánh giá các yếu tố then chốt ảnh hưởng đến sự phát triển của dịch vụ này tại Việt Nam. Chúng tôi cũng sẽ đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển của DVTV M&A, góp phần vào sự phát triển bền vững của thị trường M&A Việt Nam.
Định nghĩa và phạm vi của DVTV M&A
DVTV M&A, viết tắt của Dịch vụ Tư vấn Mua bán và Sáp nhập Doanh nghiệp, là một tập hợp các hoạt động tư vấn chuyên nghiệp, cung cấp kiến thức, kinh nghiệm, và giải pháp cho các bên tham gia vào quá trình M&A, bao gồm bên mua, bên bán, hoặc cả hai. Mục tiêu chính của DVTV M&A là giúp các bên hoàn tất thương vụ một cách hiệu quả, tối ưu hóa lợi ích, giảm thiểu rủi ro, và đảm bảo tuân thủ pháp luật.
Theo DePamphilis (2021), DVTV M&A có thể bao gồm nhiều hoạt động khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu của khách hàng và giai đoạn của thương vụ. Tuy nhiên, một số hoạt động chính thường bao gồm:
- Tư vấn chiến lược: Xác định mục tiêu M&A, đánh giá sự phù hợp của thương vụ với chiến lược tổng thể của doanh nghiệp, phân tích thị trường và đối thủ cạnh tranh. Tư vấn chiến lược đóng vai trò quan trọng trong việc định hình động cơ M&A (Why M&A?) một cách rõ ràng, giúp doanh nghiệp tránh khỏi những thương vụ “sai lầm” do thiếu tầm nhìn chiến lược. Việc xác định sai mục tiêu có thể dẫn đến việc trả giá quá cao (overpayment) cho tài sản, hoặc không đạt được hiệu quả hiệp lực (synergy) như mong đợi (Cartwright & Schoenberg, 2006).
- Tìm kiếm và sàng lọc đối tác: Xác định các đối tác tiềm năng, đánh giá năng lực, tình hình tài chính, và sự phù hợp về văn hóa của các đối tác. Quá trình này đòi hỏi khả năng phân tích sâu rộng (in-depth analysis) và mạng lưới quan hệ rộng (extensive network) để đảm bảo tìm được đối tác phù hợp nhất với mục tiêu của doanh nghiệp.
- Thẩm định doanh nghiệp (Due Diligence): Thực hiện đánh giá chi tiết về tình hình tài chính, hoạt động, pháp lý, và các rủi ro tiềm ẩn của doanh nghiệp mục tiêu. Đây là giai đoạn quan trọng để xác định giá trị thực (true value) của doanh nghiệp và phát hiện ra những “bất ngờ” có thể ảnh hưởng đến thương vụ (Zukauskas et al., 2022).
- Định giá doanh nghiệp: Xác định giá trị hợp lý của doanh nghiệp mục tiêu, sử dụng các phương pháp định giá khác nhau, như chiết khấu dòng tiền (DCF), so sánh giao dịch (precedent transactions), và so sánh bội số (multiples). Việc định giá chính xác là yếu tố then chốt để đảm bảo công bằng (fairness) cho cả bên mua và bên bán, đồng thời tối đa hóa lợi ích cho các cổ đông (Damodaran, 2012).
- Cấu trúc giao dịch: Thiết kế cấu trúc giao dịch tối ưu về mặt thuế, tài chính, và pháp lý. Việc lựa chọn cấu trúc phù hợp (appropriate structure), như mua cổ phần, mua tài sản, hoặc sáp nhập, có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi ích của các bên và khả năng thực hiện thành công thương vụ (Andrade et al., 2001).
- Đàm phán: Đại diện cho khách hàng trong quá trình đàm phán các điều khoản của hợp đồng M&A. Kỹ năng đàm phán khéo léo (skillful negotiation) và kinh nghiệm M&A dày dặn (extensive M&A experience) là yếu tố quan trọng để đạt được các điều khoản có lợi nhất cho khách hàng.
- Tài trợ vốn: Tư vấn về các phương án tài trợ vốn cho thương vụ, như vay ngân hàng, phát hành trái phiếu, hoặc huy động vốn cổ phần. Tiếp cận các nguồn vốn phù hợp (access to appropriate capital sources) là yếu tố quan trọng để đảm bảo khả năng thực hiện thương vụ của doanh nghiệp.
- Quản lý hậu sáp nhập (Post-Merger Integration): Hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình tích hợp hoạt động sau sáp nhập, nhằm đạt được hiệu quả hiệp lực và tối ưu hóa giá trị. Giai đoạn này đòi hỏi khả năng quản lý sự thay đổi (change management skills) và kinh nghiệm tích hợp (integration experience) để đảm bảo quá trình diễn ra suôn sẻ và đạt được mục tiêu đề ra (Haspeslagh & Jemison, 1991).
Tóm lại, DVTV M&A không chỉ là một dịch vụ đơn lẻ, mà là một quy trình toàn diện (comprehensive process) bao gồm nhiều giai đoạn và đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu rộng. Phạm vi của DVTV M&A có thể thay đổi tùy thuộc vào nhu cầu cụ thể của khách hàng và đặc điểm của từng thương vụ.
Vai trò của DVTV M&A trong thương vụ hiệu quả
Vai trò của DVTV M&A trong việc nâng cao hiệu quả thương vụ M&A là không thể phủ nhận. Cụ thể, DVTV M&A đóng góp vào sự thành công của thương vụ thông qua các khía cạnh sau:
- Giảm thiểu rủi ro: DVTV M&A giúp các bên xác định và đánh giá rủi ro (risk identification and assessment) một cách toàn diện, từ rủi ro tài chính, pháp lý, đến rủi ro hoạt động và rủi ro thị trường. Từ đó, giúp các bên đưa ra quyết định sáng suốt và có các biện pháp phòng ngừa rủi ro hiệu quả. Việc giảm thiểu rủi ro giúp bảo vệ lợi ích (protect interests) của các bên và tăng khả năng thành công (increase the likelihood of success) của thương vụ.
- Tối ưu hóa giá trị: DVTV M&A giúp các bên định giá doanh nghiệp một cách chính xác, xây dựng cấu trúc giao dịch tối ưu, và đàm phán các điều khoản có lợi nhất. Điều này giúp tối đa hóa giá trị (maximize value) cho các cổ đông và các bên liên quan.
- Tăng tốc quá trình: DVTV M&A giúp các bên tiết kiệm thời gian và nguồn lực (save time and resources) bằng cách cung cấp kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm, và mạng lưới quan hệ. Điều này giúp tăng tốc quá trình (accelerate the process) M&A và giảm thiểu chi phí giao dịch (reduce transaction costs).
- Đảm bảo tuân thủ pháp luật: DVTV M&A giúp các bên tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến M&A, tránh các rủi ro pháp lý và các tranh chấp phát sinh. Việc tuân thủ pháp luật giúp bảo vệ uy tín (protect reputation) của các bên và tăng tính bền vững (increase sustainability) của thương vụ.
- Nâng cao khả năng thành công hậu sáp nhập: DVTV M&A giúp các bên lập kế hoạch và thực hiện tích hợp hoạt động sau sáp nhập một cách hiệu quả, nhằm đạt được hiệu quả hiệp lực và tối ưu hóa giá trị. Quá trình này đòi hỏi khả năng quản lý sự thay đổi (change management skills) và kinh nghiệm tích hợp (integration experience) để đảm bảo quá trình diễn ra suôn sẻ và đạt được mục tiêu đề ra.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiệu quả của DVTV M&A không phải lúc nào cũng đảm bảo. Theo một nghiên cứu của Mooney, Sheldon, & Sibilkov (2011), không phải lúc nào các công ty cũng tận dụng được lợi thế thương vụ hoàn tất nhờ sự tham gia của các công ty tư vấn có uy tín. Thực tế, tỷ lệ thất bại cao (khoảng 50% số thương vụ) cũng là một minh chứng cho lập luận này. Chính vì vậy, việc lựa chọn đúng công ty tư vấn (choosing the right advisory firm) là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công của thương vụ.
Kết luận
DVTV M&A đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả thương vụ, giúp các bên giảm thiểu rủi ro, tối ưu hóa giá trị, tăng tốc quá trình, đảm bảo tuân thủ pháp luật, và nâng cao khả năng thành công hậu sáp nhập. Tuy nhiên, hiệu quả của DVTV M&A không phải lúc nào cũng đảm bảo, đòi hỏi các bên phải lựa chọn đúng công ty tư vấn và quản lý quá trình tư vấn một cách hiệu quả. Để DVTV M&A phát triển bền vững tại Việt Nam, cần có sự chung tay của các bên liên quan, bao gồm các công ty thực hiện M&A, các công ty tư vấn, và cơ quan quản lý nhà nước. Hy vọng rằng những phân tích và đề xuất trong bài viết này sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của DVTV M&A, tạo động lực cho sự phát triển của thị trường M&A Việt Nam, và góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn
Luận Văn A-Z nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!
UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT
