Định Mức Chi Phí: Nền Tảng Lập Dự Toán Xây Dựng

Giới thiệu

Trong lĩnh vực xây dựng, việc quản lý chi phí hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo thành công của dự án. Định mức chi phí đóng vai trò nền tảng trong việc lập dự toán, kiểm soát chi phí và ra quyết định quản lý. Bài viết này trình bày tổng quan về vai trò quan trọng của định mức chi phí trong ngành xây dựng, dựa trên trích xuất nội dung từ chương 1 và 2 của một luận án nghiên cứu khoa học.

Chương 1: Tổng Quan Các Nghiên Cứu Liên Quan

1.1. Tình hình nghiên cứu nước ngoài

1.1.1. Nghiên cứu về nhận diện và phân loại chi phí

Các nghiên cứu ban đầu tại Mỹ đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kiểm soát và đánh giá chi phí trong doanh nghiệp. Công ty Dệt Lyman Mills được xem là một trong những đơn vị tiên phong áp dụng kế toán quản trị để theo dõi chi phí vật tư, nhân công và các chi phí trực tiếp khác. Robert N. Anthony (1956) nhấn mạnh vai trò của phân loại chi phí và mối quan hệ trao đổi thông tin trong việc tính toán chi phí. A.E FokKam (1988) đề cập đến các yếu tố chi phí đầu vào như nguyên vật liệu, nhiên liệu, phụ tùng và việc phân bổ chi phí trực tiếp hoặc gián tiếp.

1.1.2. Nghiên cứu về định mức và dự toán chi phí

D. Richard Smith (1962) nhấn mạnh vai trò của dự toán trong kiểm soát chi phí, đánh giá kết quả thực hiện và dự báo chi phí. Ông đề xuất phân tích biến động chi phí bằng đồ thị và sử dụng dự toán linh hoạt. Các nghiên cứu sau đó cũng chỉ ra rằng các công ty sản xuất Ấn Độ vẫn dựa nhiều vào kỹ thuật kế toán quản trị truyền thống như biến phí và ngân sách hàng ngày.

1.1.3. Nghiên cứu về xác định và phân bổ chi phí

Henry Metcalfe (1885) đưa ra phương pháp mới để kiểm soát sản xuất và kế toán, tập trung vào phân bổ trực tiếp chi phí nguyên vật liệu và lao động. Các phương pháp kế toán quản trị chi phí hiện đại như chi phí mục tiêu và chi phí tiêu chuẩn đã được áp dụng hiệu quả tại các công ty sản xuất ô tô ở Nhật Bản (Monden, Y. và Hamada K., 1991). Trong khi đó, Van Triest và Elshahat (2007) nhận thấy rằng thông tin kế toán chi phí ở Ai Cập được sử dụng chủ yếu cho mục đích bên ngoài (định giá) hơn là mục đích nội bộ (hiệu suất).

1.1.4. Nghiên cứu phân tích chi phí, thông tin chi phí và ra quyết định quản lý

A.E Fok Kam (1988) cho rằng việc phân tích chi phí cần gắn với các trung tâm trách nhiệm. Akira Nishimura (2003) đề cập đến sự cần thiết của thông tin chi phí để ra quyết định quản lý và kết hợp giữa kế toán và quản trị. Luận án của Rui Manuel da Costa Robalo (2007) nghiên cứu về sự thay đổi của kế toán quản trị để đáp ứng yêu cầu thông tin cho quản trị chiến lược.

1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước

1.2.1. Nghiên cứu về nhận diện và phân loại chi phí

Nguyễn Quốc Thắng (2011) chỉ ra rằng các doanh nghiệp giống cây trồng chỉ phân loại chi phí theo nội dung kinh tế ban đầu và đề xuất áp dụng phân loại chi phí theo mối quan hệ với mức độ hoạt động. Nguyễn Thị Ngọc Lan (2012) phân loại chi phí vận tải theo mối quan hệ với mức độ hoạt động và cách ứng xử chi phí. Phạm Hồng Hải (2013) và Hoàng Khánh Vân (2017) nhận định rằng các doanh nghiệp chỉ phân loại chi phí theo yếu tố chi phí và khoản mục chi phí trong giá thành.

1.2.2. Nghiên cứu về định mức và dự toán chi phí

Phạm Thị Thủy (2007) xem xét vấn đề lập dự toán chi phí trên cơ sở ước tính chi phí hỗn hợp. Vũ Thị Kim Anh (2012) xác định nội dung lập định mức và dự toán là quan trọng trong các doanh nghiệp vận tải đường sắt. Nguyễn Phú Giang (2013) cho rằng lập dự toán cần xét theo quy mô của doanh nghiệp. Trần Thị Dự (2013) hệ thống hóa về xây dựng định mức và lập dự toán chi phí trong doanh nghiệp sản xuất.

1.2.3. Nghiên cứu về xác định và phân bổ chi phí

Các nghiên cứu trong nước tiếp cận theo hai nhóm phương pháp: truyền thống và hiện đại. Nhóm phương pháp truyền thống bao gồm xác định chi phí theo đơn đặt hàng và theo quá trình sản xuất. Nhóm phương pháp hiện đại bao gồm xác định chi phí theo hoạt động (ABC), chi phí mục tiêu và chi phí Kaizen.

1.3. Nhận xét, khoảng trống và định hướng nghiên cứu

Các nghiên cứu trước đây đã hệ thống hóa các nội dung cơ bản của kế toán quản trị chi phí và đề xuất các giải pháp hoàn thiện ứng dụng cụ thể. Tuy nhiên, vẫn còn những khoảng trống nghiên cứu như:

• Phân tích chi tiết biến động chi phí: Chưa đi sâu phân tích chi tiết nguyên nhân biến động và các giải pháp cải thiện.
• Báo cáo kế toán quản trị chi phí: Chưa có hệ thống báo cáo kế toán quản trị chi phí một cách logic và hệ thống.
• Nhân tố công nghệ thông tin: Chưa xem xét đến vai trò của phương tiện kỹ thuật xử lý và cung cấp thông tin.
• Nghiên cứu trong ngành xây dựng: Chưa có nghiên cứu khai thác vai trò của kế toán quản trị chi phí đối với ngành xây dựng Việt Nam, đặc biệt là tại các công ty xây dựng trên địa bàn tỉnh.

Chương 2: Lý Luận Về Kế Toán Quản Trị Chi Phí

2.1. Tổng quan về kế toán quản trị chi phí

2.1.1. Khái niệm chi phí

Chi phí là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hóa, các chi phí cần thiết mà doanh nghiệp bỏ ra liên quan đến việc chế tạo sản phẩm, lao vụ, dịch vụ trong một thời kỳ nhất định (Đặng Thị Loan, 2011). Chi phí có tính chất cá biệt, bao gồm tất cả chi phí mà DN đã bỏ ra để tồn tại và tiến hành hoạt động của mình, bất kể đó là chi phí cần thiết hay không.

2.1.2. Đặc điểm của chi phí

• Chi phí là chỉ tiêu đo lường mức tiêu hao các nguồn lực của DN.
• Chi phí được biểu hiện bằng tiền.
• Chi phí liên quan đến một mục đích hoạt động của doanh nghiệp.
• Mục đích của KTQTCP là cung cấp thông tin thích hợp về chi phí, kịp thời cho việc ra quyết định của các nhà quản trị.

2.1.3. Kế toán quản trị và kế toán quản trị chi phí

Kế toán quản trị là việc thu thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán (Luật Kế toán, 2015). KTQTCP là một bộ phận của hệ thống KTQT nhằm cung cấp thông tin về chi phí để mỗi đơn vị thực hiện chức năng quản trị, xây dựng kế hoạch, kiểm soát, đánh giá hoạt động và ra quyết định hợp lý.

2.1.4. Vai trò của kế toán quản trị chi phí tại công ty xây dựng

• Cung cấp thông tin cho các nhà quản lý để thực hiện các chức năng quản trị doanh nghiệp.
• Cung cấp thông tin cho các nhà quản trị trong việc thực hiện các chức năng quản lý.
• Cụ thể hóa các kế hoạch hoạt động của DN thành các dự toán kinh doanh.
• Cung cấp các thông tin để nhà quản lý kiểm soát quá trình thực hiện kế hoạch.

2.2. Đặc điểm sản phẩm và hoạt động xây dựng ảnh hưởng đến kế toán quản trị chi phí

2.2.1. Đặc điểm sản phẩm xây dựng

• Sản phẩm đơn chiếc, có đặc điểm riêng biệt.
• Công trình quy mô lớn, chu kỳ sản xuất kéo dài.
• Chất lượng được quy định rõ trước khi thực hiện.
• Tính chất cố định, tiêu thụ ngay sau khi hoàn thành.
• Giá bán được xác định từ trước, tính chất hàng hóa không rõ ràng.

2.2.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất xây dựng

• Diễn ra ngoài trời, chịu ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên.
• Không thực hiện cố định tại một nơi, địa điểm thay đổi.
• Phải trải qua giai đoạn đấu thầu.
• Tổ chức quản lý theo cơ chế khoán.
• Sử dụng khối lượng lớn tài nguyên và dễ gây ô nhiễm môi trường.

2.3. Nội dung kế toán quản trị chi phí tại các công ty xây dựng

2.3.1. Khái niệm và phân loại chi phí

Chi phí là khoản tiêu hao các nguồn lực của DN đã sử dụng cho một mục đích, biểu hiện bằng tiền. Các loại chi phí được phân loại theo nhiều tiêu thức khác nhau, bao gồm:

• Theo công dụng kinh tế: Chi phí sản xuất và chi phí ngoài sản xuất.
• Theo nội dung kinh tế: Chi phí nguyên liệu, vật liệu, công cụ dụng cụ, nhiên liệu, tiền lương, khấu hao, dịch vụ mua ngoài và chi phí khác bằng tiền.
• Theo khả năng quy nạp: Chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp.
• Theo cách ứng xử: Chi phí biến đổi, chi phí cố định và chi phí hỗn hợp.
• Theo khả năng kiểm soát: Chi phí kiểm soát được và chi phí không kiểm soát được.
• Theo mối quan hệ với quyết định kinh doanh: Chi phí cơ hội, chi phí chênh lệch và chi phí chìm.

2.3.2. Xây dựng hệ thống định mức và lập dự toán chi phí

• Định mức chi phí: Ước tính về mặt khối lượng và tỷ lệ của từng loại chi phí để sản xuất một số sản phẩm xây dựng, hoàn thiện một công việc, một công trình hay hạng mục công trình.
• Dự toán chi phí: Toàn bộ chi phí cần thiết dự tính để xây dựng công trình, hạng mục công trình. Dự toán chi phí xây dựng bao gồm chi phí trực tiếp (vật liệu, nhân công, máy thi công), chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước và thuế giá trị gia tăng.

Kết luận

Định mức chi phí và dự toán chi phí là nền tảng quan trọng trong quản lý chi phí xây dựng. Việc hiểu rõ các khái niệm, phân loại, phương pháp xây dựng định mức và lập dự toán là yếu tố then chốt để các công ty xây dựng có thể lập kế hoạch, kiểm soát chi phí, ra quyết định hiệu quả và đảm bảo thành công của dự án.

Báo giá dịch vụ viết thuê luận văn

Luận Văn A-Z  nhận làm trọn gói dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ. Liên hệ ngay dịch vụ viết thuê luận văn của chúng tôi!

UY TÍN - CHUYÊN NGHIỆP - BẢO MẬT

Nhận báo giá Xem thêm