Khái niệm chuỗi giá trị toàn cầu

Cùng với thời gian Kaplinsky và Morris đưa ra khái niệm về chuỗi giá trị mở rộng, nhiều nhà nghiên cứu khác đưa ra khái niệm chuỗi giá trị toàn cầu. Ban đầu, các tác giả tập trung vào việc định nghĩa chuỗi giá trị như là mô tả đầy đủ các hoạt động cần thiết để đưa một sản phẩm từ nhận thức, ý tưởng, sản xuất tới tay người tiêu dùng và cuối cùng là tái sử dụng. Chuỗi giá trị này bao gồm các công việc như thiết kế, sản xuất, marketing, phân phối và dịch vụ khách hàng.

Các hoạt động có thể do một doanh nghiệp tự thực hiện hoặc được phân chia cho nhiều doanh nghiệp trong phạm vi một hoặc nhiều khu vực địa lý. Sáng kiến “chuỗi giá trị toàn cầu” đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao hiểu biết về chuỗi giá trị trong đó các hoạt động do nhiều doanh nghiệp tiến hành trên một khu vực địa lý rộng. Vì vậy người ta gọi chuỗi này là “chuỗi giá trị toàn cầu” [65].

Về cơ bản thì chuỗi giá trị toàn cầu là một tiến trình, trong đó công nghệ được kết hợp với các nguồn nguyên liệu và lao động. Các nguồn đầu vào này được lắp ráp, marketing và phân phối. Một doanh nghiệp đơn lẻ có thể chỉ là một mắt xích trong dây chuyền này, hoặc cũng có thể được hợp nhất theo chiều dọc trên phạm vi rộng.

[message type=”e.g. information, success, attention, warning”]Xem thêm : Khái niệm chuỗi giá trị[/message]

Ngày nay, cùng với quá trình toàn cầu hóa, hiếm có doanh nghiệp nào có thể thống lĩnh toàn bộ chuỗi giá trị, đặc biệt là chuỗi giá trị mở rộng. Doanh nghiệp dựa vào thế mạnh của mình để tham gia vào chuỗi giá trị bằng cách chuyên môn hóa từng giai đoạn. Vì vậy, chuỗi giá trị trở thành một công cụ phân tích hữu ích để đánh giá khả năng cạnh tranh của một doanh nghiệp. Hình vẽ 1.4 sau đây minh họa về giá trị gia tăng mà các doanh nghiệp thường tạo ra trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Hình 1.4. Chuỗi giá trị toàn cầu

Nhìn vào hình vẽ trên có thể thấy rằng giá trị mà các doanh nghiệp tạo ra trong quá trình sản xuất hay trong một chuỗi giá trị là khác nhau. Trong khi các doanh nghiệp chuyên tập trung vào nghiên cứu và phát triển, thiết kế, phân phối và marketing có thể tạo được một mức giá trị lớn, thì các giá trị mà các doanh nghiệp lắp ráp và sản xuất tạo ra lại chỉ tạo ra phần giá trị khiêm tốn, và là phần giá trị thấp nhất trong chuỗi giá trị toàn cầu. Đây cũng là một điều lý giải tại sao các doanh nghiệp ở những nước có trình độ khoa học công nghệ phát triển lại thường có xu hướng đặt những nhà máy sản xuất và lắp ráp sản phẩm ở những nước đang phát triển để tận dụng nguồn nhân lực giá rẻ của những nơi này.